Grzegorz Karasiewicz
Studium przypadku – analiza kosztów działań1
Andrzej Kowalski wracając do domu po ciężkim tygodniu pracy, w piątek wieczorem cieszył się, że będzie mógł spędzić weekend z rodziną. Szczególnie zadowolony był z perspektywy wyjazdu z synem na jego mecz piłki nożnej. Lubił obserwować jak jego syn Piotr radzi sobie na boisku, wspominając swoje dziecięce lata, gdy spędzał całe dnie ganiając za piłką. Jednakże w niedzielę będzie musiał poświęcić kilka godzin na przygotowanie się do rozmowy ze swoim szefem – dyrektorem ds. sprzedaży Janem Mrukiem. Przed wyjściem do domu dyrektor zaprosił go do gabinetu, gdzie w trakcie rozmowy poprosił go określenie kosztów sprzedaży na poziomie kanałów dystrybucji.
Andrzej został ponad rok temu zatrudniony w firmie Portos sprzedającej koszule męskie na stanowisku analityka w dziale sprzedaży. Do jego obowiązków należało przygotowanie analiz sprzedażowych, kosztowych i rentowności w dziale sprzedażowym. W początkowym okresie jego pracy były to dość proste analizy, ale w ostatnim miesiącu po wdrożeniu rachunków kosztów działań ich stopień skomplikowania znacznie wzrósł. Z jednej strony był zadowolony, że analizy, zwłaszcza kosztowe i rentowności stały się bardziej wiarygodne i wielowymiarowe, a z drugiej stwarzało to zdecydowanie więcej pracy. System kosztów działań nie był jeszcze do końca opracowany i wdrożony, dlatego też niektóre prace analityczne należało zaprojektować od początku zgodnie z zasadami tego rachunku kosztów.
Andrzej, w piątek przed wyjściem z pracy przygotował sobie wszystkie potrzebne dane do przeprowadzania analizy, której zażądał szef działu sprzedaży. Po pierwsze, ściągnął z działu księgowości potrzebne informacje o kosztach działu sprzedaży w układzie rodzajowym z ostatniego miesiąca (zob. Tab.1). Po drugie, przygotował informacje o działaniach, na które będzie musiał rozliczyć koszty rodzajowe (zob. Tab. 2). Po trzecie, pozyskał dane potrzebne do określenia nośników kosztów działań, które umożliwią mu rozliczenie kosztów rodzajowych na działania, a następnie na jednostki związane z kanałami dystrybucji (zob. Tab.3).
Pytania:
-
Proszę określić nośniki kosztów rodzajowych na działania.
-
Proszę wyznaczyć koszty działań.
-
Proszę określić nośniki z kosztów działań na jednostki (kanały dystrybucji).
-
Proszę przeprowadzić kalkulację kosztów sprzedaży poszczególnych kanałów dystrybucji.
Tab.1. Koszty rodzajowe działu sprzedaży w poprzednim miesiącu (w zł)
Pracownicy
|
Wynagro-dzenia
|
Czynsz
|
Materiały - paliwo
|
Materiały - biurowe
|
Materiały - reklamowe
|
Amortyzacja -samochody
|
Amortyzacja -sprzęt komputerowy
|
Telekomu-nikacja
|
Gastrono-mia
|
Łącznie
|
Sprzedawca A
|
4500
|
3000
|
750
|
240
|
1500
|
1000
|
1000
|
190
|
500
|
12680
|
Sprzedawca
B
|
4900
|
3000
|
800
|
250
|
1400
|
1000
|
1000
|
200
|
500
|
13050
|
Sprzedawca
C
|
5900
|
3000
|
860
|
280
|
1500
|
1000
|
1000
|
190
|
490
|
14220
|
Sprzedawca
D
|
5800
|
3000
|
900
|
250
|
1500
|
1000
|
1000
|
200
|
510
|
14160
|
Sprzedawca
E
|
5100
|
3000
|
850
|
260
|
1600
|
1000
|
1000
|
210
|
490
|
13510
|
Sprzedawca
F
|
5500
|
3000
|
700
|
250
|
1400
|
1000
|
1000
|
180
|
500
|
13530
|
Analityk rynkowy
|
4800
|
5000
|
0
|
900
|
0
|
0
|
1000
|
100
|
0
|
11800
|
Pracownik biurowy
|
3500
|
5000
|
0
|
850
|
0
|
0
|
1000
|
170
|
0
|
10520
|
Kierownik regionu 1
|
6900
|
6000
|
400
|
230
|
1000
|
1400
|
1000
|
250
|
600
|
17780
|
Kierownik regionu 2
|
7200
|
6000
|
350
|
220
|
900
|
1400
|
1000
|
250
|
600
|
17920
|
Dyrektor
|
10900
|
10000
|
420
|
270
|
1200
|
2000
|
1000
|
260
|
750
|
26800
|
Łącznie
|
65000
|
50000
|
6030
|
4000
|
12000
|
10800
|
11000
|
2200
|
4940
|
165970
|
Tab. 2. Działania
Działania
|
Sprzedaż (pozyskanie i utrzymanie klientów)
|
Planowanie działań handlowych
|
Prowadzenie kart klientów
|
Przyjmowanie zamówień
|
Wystawianie faktur
|
Analizy rynkowe
|
Spotkania sprzedawców
|
Zarządzanie działaniami sprzedażowymi
|
Tab. 3. Nośniki kosztów działań
Czas pracy poświęcony na działania (w %)
|
|
Sprzedaż
|
Planowanie działań handlowych
|
Prowadzenie kart klientów
|
Zamówienia
|
Faktury
|
Analizy rynkowe
|
Spotkania sprzedawców
|
Zarządzanie
|
A
|
78
|
2
|
4
|
5
|
0
|
5
|
6
|
0
|
B
|
77
|
3
|
4
|
5
|
0
|
5
|
6
|
0
|
C
|
79
|
2
|
3
|
4
|
0
|
6
|
6
|
0
|
D
|
77
|
3
|
4
|
6
|
0
|
4
|
6
|
0
|
E
|
73
|
4
|
5
|
6
|
0
|
6
|
6
|
0
|
F
|
79
|
3
|
3
|
5
|
0
|
4
|
6
|
0
|
Analityk rynkowy
|
0
|
0
|
10
|
0
|
0
|
80
|
10
|
0
|
Pracownik biurowy
|
10
|
0
|
2
|
15
|
52
|
15
|
6
|
0
|
Kierownik regionu 1
|
11
|
3
|
1
|
2
|
0
|
14
|
10
|
59
|
Kierownik regionu 2
|
15
|
2
|
1
|
2
|
0
|
15
|
10
|
55
|
Dyrektor
|
5
|
1
|
1
|
1
|
0
|
10
|
10
|
72
|
Czas pracy poświęcony na działania zewnętrzne – do rozliczenia samochodów i paliwa (w %)
|
|
Sprzedaż
|
Spotkania sprzedawców
|
Zarządzanie
|
A
|
93
|
7
|
0
|
B
|
93
|
7
|
0
|
C
|
93
|
7
|
0
|
D
|
93
|
7
|
0
|
E
|
92
|
8
|
0
|
F
|
93
|
7
|
0
|
Analityk rynkowy
|
0
|
0
|
0
|
Pracownik biurowy
|
0
|
0
|
0
|
Kierownik regionu 1
|
14
|
13
|
74
|
Kierownik regionu 2
|
19
|
13
|
69
|
Dyrektor
|
6
|
11
|
83
|
Kontakty handlowe – liczba (w %)
|
|
Kanał dystrybucji - hurtownie odzieżowe
|
Kanał dystrybucji - sieci handlowe
|
Kanał dystrybucji - sklepy franchisingowe
|
Łącznie
|
Sprzedawca A
|
55
|
34
|
11
|
100
|
Sprzedawca B
|
42
|
33
|
25
|
100
|
Sprzedawca C
|
50
|
29
|
21
|
100
|
Sprzedawca D
|
62
|
23
|
15
|
100
|
Sprzedawca E
|
50
|
33
|
17
|
100
|
Sprzedawca F
|
60
|
30
|
10
|
100
|
Pracownik biurowy
|
100
|
0
|
0
|
100
|
Kierownik regionu 1
|
26
|
63
|
11
|
100
|
Kierownik regionu 2
|
16
|
79
|
5
|
100
|
Dyrektor
|
22
|
56
|
22
|
100
|
Średnia
|
52
|
28
|
20
|
100
|
|
Kanał dystrybucji - hurtownie odzieżowe
|
Kanał dystrybucji - sieci handlowe
|
Kanał dystrybucji - sklepy franchisingowe
|
Łącznie
|
Zamówienia liczba (w %)
|
41
|
25
|
34
|
100
|
Faktura liczba (w %)
|
42
|
25
|
33
|
100
|
Wolumen sprzedaży (w %)
|
52
|
28
|
20
|
100
|
|