Sylabus przedmiotu/modułu kształcenia
Kod przedmiotu
|
wypełnia rada programowa dla kierunku
|
Rok akad./semestr
|
2015/2016
|
Nazwa przedmiotu
|
Blok przedmiotów Przyrodnicze czynniki ryzyka
Odporność roślin na stresy środowiskowe
|
Kierunek
|
Agrobiznes
|
Typ studiów
|
studia I stopnia
|
Rodzaj przedmiotu
|
fakultatywny
|
Semestr studiów
|
4
|
Punkty ECTS
W tym:
praca z nauczycielem
praca własna
|
3
2
1
|
Formy kształcenia (wykłady/ćwiczenia/inne) - liczba godz.
|
wykłady 15,
ćwiczenia laboratoryjne 30
|
Prowadzący
|
Dr Elżbieta Sacała
|
Język
|
polski
|
Efekty kształcenia
|
Wiedza:
Student ma wiedzę dotyczącą wpływu niekorzystnych czynników środowiskowych na rośliny oraz rozumie mechanizmy regulujące procesy fizjologiczne w warunkach stresowych AG1_W02.
Rozumie procesy zachodzące w roślinach pod wpływem abiotycznych i biotycznych czynników stresowych na różnych poziomach (od komórki po cały organizm) AG1_W03.
Ma wiedzę dotyczącą wybranych metod umożliwiających łagodzenie ujemnych skutków stresów środowiskowych AG1_W13.
Umiejętności:
Posiada umiejętność zrozumienia, analizy i wykorzystania informacji do przewidywania i oceny skutków stresów środowiskowych AG1_U03,
Student samodzielnie wykonuje zadania badawcze dotyczące oceny uszkodzeń spowodowanych przez niekorzystne czynniki stresowe, opracowuje uzyskane wyniki, formułuje poprawne wnioski dotyczące skutków zaburzeń (pierwotnych i wtórnych) spowodowanych przez czynniki stresowe AG1_U05.
Rozpoznaje zagrożenia dla produkcji rolniczej związane z warunkami środowiska i potrafi wskazać sposoby ich minimalizowania AG1_U08
Kompetencje społeczne:
Potrafi pracować indywidualnie oraz w grupie, przyjmuje odpowiedzialność za właściwe wykonanie eksperymentów oraz poprawność wniosków końcowych dotyczących odporności roślin na stresy AG1_K01.
Przestrzega zasad BHP, wykazuje odpowiedzialność za zespół oraz aparaturę służącą do przeprowadzenia eksperymentów oraz pomiarów spektrofotometrycznych AG1_K05.
|
Wymagania wstępne
|
Botanika, Fizjologia roślin z elementami biochemii
|
Treści kształcenia
|
Klasyfikacja czynników stresowych. Ogólny model reakcji stresowej roślin. Rodzaje uszkodzeń spowodowanych przez niekorzystne czynniki środowiska. Odporność i jej elementy. Mechanizmy umożliwiające roślinom przetrwanie w warunkach stresowych. Rola hormonów roślinnych (kwasu abscysynowego, etylenu, jasmonidów, brasinosteroidów) oraz kwasu salicylowego, tlenku azotu i poliamin w aklimatyzacji roślin do warunków stresowych. Stres oksydacyjny. Metabolity i białka stresowe. Reakcja roślin na stresy spowodowane niekorzystnymi czynnikami środowiska (stres termiczny, radiacyjny, wodny, stres spowodowany zanieczyszczeniem środowiska - metale ciężkie, ksenobiotyki, zasolenie, zanieczyszczenia atmosfery).
|
Literatura
| -
Praca zbiorowa pod red. J. Kopcewicza i S. Lewaka, 2012. Fizjologia roślin. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa
-
Buchanan B., Gruissem W., Jones R. 2000. Biochemistry and molecular biology of plants. American Society of Plant Physiologists, Rockville, Maryland.
-
Praca zbiorowa pod red. A. Woźnego i K. Przybył, 2004. Komórki roślinne w warunkach stresu. Wydawnictwo Naukowe UAM Poznań.
-
Bartosz G. 2003. Druga twarz tlenu. Wolne rodniki w przyrodzie. PWN, Warszawa
-
Przewodnik do ćwiczeń: Bielecki K., Demczuk A, Grzyś E. Sacała E. Ćwiczenia z biochemii i fizjologii roślin. Wydawnictwo AR Wrocław
-
www.plantstress.com
|
Metody oceny
|
Wiedza: Pisemne kolokwia na ćwiczeniach
Umiejętności: Ocena na podstawie bieżących sprawozdań oraz podsumowania końcowego.
Kompetencje społeczne: Ocena efektów pracy w zespole oraz poprawności wniosków końcowych.
|
Uwagi
|
|
WYKŁADY:
-
Klasyfikacja czynników środowiskowych; Podstawowe terminy: stres, stresor, adaptacja, aklimatyzacja.
-
Rodzaje uszkodzeń spowodowanych przez czynniki stresowe.
-
Przebieg reakcji rośliny na działanie czynnika stresowego (syndrom reakcji stresowej).
-
Odporność roślin i jej elementy.
-
Odbiór, przetwarzanie i przekazywanie sygnałów w roślinie.
-
Udział hormonów roślinnych w reakcji roślin na czynniki stresowe.
-
Rola poliamin, kwasu salicylowego oraz tlenku azotu w reakcjach obronnych roślin.
-
Metabolity stresowe (białka stresowe i osmotyki cytoplazmatyczne) i ich rola w mechanizmach obronnych roślin.
-
Przyczyny i skutki stresu oksydacyjnego.
-
Reakcja roślin na stres termiczny (wysoka temperatura, chłód, mróz).
-
Reakcja roślin na stres radiacyjny.
-
Reakcja roślin na stres wodny i zasolenie.
-
Reakcja roślin na stresy spowodowane zanieczyszczeniem środowiska (metale ciężkie, ksenobiotyki)
-
Reakcja roślin na stresy spowodowane zanieczyszczeniem powietrza (tlenki siarki, azotu, nadtlenek acetyloazotanu…).
-
Rola modyfikacji genetycznych w zwiększaniu odporności roślin na abiotyczne czynniki stresowe.
ĆWICZENIA LABORATORYJNE (tygodniowo 7×4 godziny lekcyjne, 1×2 godziny lekcyjne)
Wpływ wybranych abiotycznych czynników stresowych (susza, zasolenie, metale ciężkie, pozostałości herbicydów) na wzrost i wybrane parametry biochemiczne roślin testowych.
-
Zajęcia organizacyjne, omówienie programu ćwiczeń oraz zasad BHP w laboratorium, podział na zespoły, rozdzielenie zadań. (2 godz.)
-
Ocena zmian we wzroście roślin (świeża i sucha masa części nadziemnych i podziemnych, długość korzeni, wysokość pędów, stopień uszkodzeń), zawartość wody w tkankach oraz barwników fotosyntetycznych (chlorofil a, chlorofil b, karotenoidy). (4 godz.)
-
Zmiany aktywności reduktazy azotanowej. (4 godz.)
-
Akumulacja azotanów. (4 godz.)
-
Modyfikacja zawartości białka całkowitego. (4 godz.)
-
Zmiany aktywności kwaśnej fosfatazy. (4 godz.)
-
Zawartość fosforu nieorganicznego. (4 godz.)
-
Dyskusja końcowa, prezentacja wyników uzyskanych przez poszczególne zespoły, podsumowanie końcowe. Pisanie raportu podsumowującego. (4 godz.)
Kalkulacja punktów ECTS dla przedmiotu Odporność roślin na stresy środowiskowe
Forma aktywności
|
Średnia liczba godzin na realizację aktywności
|
Studia stacjonarne
|
Godziny zajęć z nauczycielem (wykład, ćwiczenia laboratoryjne, konsultacje)
|
15 (w) + 30 (laboratorium) + 2 (konsultacje)
|
Przygotowanie do ćwiczeń i podsumowania końcowego
|
6 godz.
|
Opracowanie wyników (w trakcie ćwiczeń)
|
|
Pisanie sprawozdania (w trakcie ćwiczeń)
|
|
Przygotowanie do kolokwiów
|
6
|
Suma godzin (całkowity nakład pracy studenta)
|
59
|
Punkty ECTS
W tym:
praca z nauczycielem
praca własna
|
3
2
1
| |