2. Sytuacja literatury po II wojnie światowej 8 Literatura przed 1949 rokiem 8

1 Zob. Jarosiński, Z., Literatura lat 1945-1975, Warszawa 2002, s. 9.

2 Zob. Burkot, S., Literatura polska po 1939, Warszawa 2007, s. 65.

3 Zob. http://wspolczesnosc.klp.pl/a-9256.html.

4 Zob. http://wspolczesnosc.klp.pl/a-9259.html.

5 Zob. Uniłowski, Z., Prozatorskie rozliczanie się z wojną, w: Słownik literatury polskiej, Katowice 2006, s. 706.

6 Tamże.

7 Zob. http://wspolczesnosc.klp.pl/a-9211.html.

8 Uniłowski, K., Prozatorskie rozliczanie się z wojną, w: Słownik literatury polskiej, Katowice 2006, s. 706.

9 Zob. Burkot, S., Literatura polska po 1939 roku, Warszawa 2007, s. 59.

10 Tamże, s. 60-61.

11 Zob. Zwierzenia w: Widzenie bliskie i dalekie, Warszawa 1957, s. 74: Burkot, S., Literatura polska po 1939 roku, Warszawa 2007.

12 Zob. Burkot, S., Literatura polska po 1939 roku, Warszawa 2007, s. 62.

13 Zob. Roszkowski, W., Historia Polski 1914-2005, Warszawa 2007, s.194-196.

14 Zob. Bikont, A. – Szczęsna, J., Traktory zdobywają wiosnę, w: http://niniwa2.cba.pl/towarzysze_nieudanej_podrozy_03.htm.

15 Zob. Burkot, S., Literatura polska po 1939 roku, Warszawa 2007, s. 68-69.

16 Tamże, s. 69.

17 Zob. http://pl.wikipedia.org/wiki/%C5%81ad_serca.

18 Opracowanie w: Andrzejewski, J.: Popiół i diament, Kraków 2008, s. 217.

19 Miłosz, Cz., Zniewolony umysł, Kraków 1999, s. 106.

20 Nowacki, D., „Ja” nieuniknione. O podmiocie pisarstwa Jerzego Andrzejewskiego, Katowice 2000, s. 27-28.

21 Kopeć, Z., Jerzy Andrzejewski, Poznań 1999, s. 12.

22 Jerzy Andrzejewski w Drogach nieuniknionych ułożył opowiadania w takiej kolejności: Koniec, Kłamstwa i Ucieczka. Pierwsze traktuje o moralnej i finansowej porażce Antoniego Gielbarda, bohatera przedstawiającego najstarsze pokolenie. Drugie opowiadanie mówi również o moralnym upadku. Jednak ten bohater, należący do pokolenia rówieśników Andrzejewskiego, odradza się. W trzecim występuje kolejny przedstawiciel tego pokolenia. Akcja rozgrywa się w górskim sanatorium, jak w Czarodziejskiej górze Tomasza Manna. Podobieństwo do tego utworu można zauważyć również w charakterze rozmów pomiędzy kuracjuszami. (Zob. Kopeć, Z., Jerzy Andrzejewski, Poznań 1999, s. 17-18).

23 Zob. Kopeć, Z., Jerzy Andrzejewski, Poznań 1999, s. 13.

24 Kłamstwa, s. 124, w: Drogi nieuniknione, Warszawa 1936.

25 Zob. Kopeć, Z., Jerzy Andrzejewski, Poznań 1999, s. 16-17.

26 W tym utworze jest obecność katolicyzmu wiadoma, choćby z tego, że głównym bohaterem jest ksiądz. Wytyka on sobie własne słabości, dręczy go zło obecne na świecie. Ksiądz Siecheń ma poniekąd katastroficzne wizje, jest świadomy tego, że Zło jest wszechobecne. Jednak ocalenie widzi w wierze w Boga, bo to właśnie On rządzi światem, a Zło jest jednym z Jego zamiarów. Z tego wynika dramat księdza – widząc bezmiar Zła, nie może zobaczyć całego bezmiaru Dobra. Dostrzega tylko część, jednak i to wystarcza, by uzyskał spokój serca.

27 Zob. Faraon, B., Prozaicy dwudziestolecia. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1974, s. 28, z: http://pl.wikipedia.org/wiki/%C5%81ad_serca.

28 Zob. Andrzejewski, J., O istocie katolicyzmu powieści, w: Kurier Łódzki 1939, nr 52, w: Kopeć, Z., Jerzy Andrzejewski, Poznań 1999.

29 Zob. Kopeć, Z., Jerzy Andrzejewski, Poznań 1999, s. 27.

30 Zob. Burkot, S., Literatura polska po 1939 roku, Warszawa 2007, s. 49.

31 Andrzejewski, J., O nadziei, w: Przegląd Kulturalny 1957, nr. 51-52, w: Kopeć, Z., Jerzy Andrzejewski, Poznań 1999.

32 Zob. Wyka, K., Pogranicze powieści, w: Pogranicze powieści, Warszawa 1974, s. 83.

33 Zob. Kopeć, Z., Jerzy Andrzejewski, Poznań 1999, s. 30.

34 Andrzejewski, J., Dziennik, w: Nowa Kultura, 1961, nr. 14-15, w: Detko, J., Popiół i diament Jerzego Andrzejewskiego, Warszawa 1964.

35 Zob. Mrożek, S. Popiół? Diament?, Kultura 1983, z. ½, z: Kopeć, Z., Jerzy Andrzejewski, Poznań 1999.

36 Andrzejewski, J., Dziennik, w: Nowa Kultura, 1961, nr. 14-15, w: Detko, J., Popiół i diament Jerzego Andrzejewskiego, Warszawa 1964.

37 Zob. Nowacki, D., „Ja” nieuniknione. O podmiocie pisarstwa Jerzego Andrzejewskiego, Katowice 2000, s. 45.

38 Andrzejewski, J., Popiół i diament, Warszawa 1956, s. 8, w: Nowacki, D., „Ja” nieuniknione. O podmiocie pisarstwa Jerzego Andrzejewskiego, Katowice 2000, s. 47.

39Zob. Nowacki, D., „Ja” nieuniknione. O podmiocie pisarstwa Jerzego Andrzejewskiego, Katowice 2000, s. 48.

40 Zob. Opracowanie w: Andrzejewski, J.: Popiół i diament, Kraków 2008, s. 229.

41 Zob. Jarosiński, Z., Literatura lat 1945-1975, Warszawa 2002, s. 37.

42 Andrzejewski, J.: Popiół i diament, Kraków 2008, s. 155.

43 Kiedy podczas pogrzebu cytuje wiersz Norwida i zastanawia się także nad własnym losem. Zob. Andrzejewski, J.: Popiół i diament, Kraków 2008, s. 198.

44 Zob. Kopeć, Z., Jerzy Andrzejewski, Poznań 1999, s. 65-67.

45 Zob. Detko, J., Popiół i diament Jerzego Andrzejewskiego, Warszawa 1964, s. 54-56.

46 Zob. Opracowanie w: Andrzejewski, J.: Popiół i diament, Kraków 2008, s. 249.

47 Franciszek Podgórski był przed wojną aplikantem Kosseckiego, teraz jest sekretarzem Komitetu Powiatowego partii. Zob. Opracowanie w: Andrzejewski, J.: Popiół i diament, Kraków 2008, s. 231.

48 Andrzejewski, J.: Popiół i diament, Kraków 2008, s. 66, 68.

49 Zob. Detko, J., Popiół i diament Jerzego Andrzejewskiego, Warszawa 1964, s. 37.

50 Tamże, s. 41.

51 Zob. Burkot, S., Literatura polska po 1939 roku, Warszawa 2007, s. 115.

52 Mrożek, S. Popiół? Diament?, Kultura 1983, z. ½, z: Kopeć, Z., Jerzy Andrzejewski, Poznań 1999.

53 Zob. Kopeć, Z., Jerzy Andrzejewski, Poznań 1999, s. 54.

54 Tamże, s. 56.

55 Zob. Opracowanie w: Andrzejewski, J.: Popiół i diament, Kraków 2008, s. 252.

56 Greń, Z., Jerzy Andrzejewski moralizator i szyderca, w: Życie Literackie 1963, nr. 42, w: Detko, J., Popiół i diament Jerzego Andrzejewskiego, Warszawa 1964.

57 Zob. Kopeć, Z., Jerzy Andrzejewski, Poznań 1999, s. 53.

58 Zob. Mrożek, S., Popiół? Diament?, Kultura 1983, z. ½.

59 Andrzejewski, J.: Popiół i diament, Kraków 2008, s. 41.

60 Zob. Opracowanie w: Andrzejewski, J.: Popiół i diament, Kraków 2008, s. 252.

61 List Miłosza do Andrzejewskiego z dnia 19 IV 1968 roku. Zob. Janina i Czesława Miłoszowie, Antoni Bohdziewicz, Stanisław Różewicz, Jerzy Zarzycki, Listy do Andrzejewskiego w sprawie „Robinsona“, w: Dialog 1989, s. 111, w: Kopeć, Z., Jerzy Andrzejewski, Poznań 1999.

62 Zob. Kopeć, Z., Jerzy Andrzejewski, Poznań 1999, s. 50-51.

63 Zob. Andrzejewski, J., Propozycje teraźniejszości, w: Odrodzenie 1945, w: Kopeć, Z., Jerzy Andrzejewski, Poznań 1999.

64 Zob. Błoński, J., Portret artysty w latach wielkij zmiany, w: Odmarsz, Kraków 1987, s. 237, w: Kopeć, Z., Jerzy Andrzejewski, Poznań 1999.

65 Zob. Andrzejewski, J., Notatki. Wyznania i rozmyślania pisarza, w: Odrodzenie 19650, nr. 5, w: Kopeć, Z., Jerzy Andrzejewski, Poznań 1999.

66 Zob. Kopeć, Z., Jerzy Andrzejewski, Poznań 1999, s. 69.

67 Zob. Opracowanie w: Andrzejewski, J.: Popiół i diament, Kraków 2008, s. 227.

68 Andrzejewski, J., Dziennik, w: Nowa Kultura, 1961, nr. 14-15, w: Detko, J., Popiół i diament Jerzego Andrzejewskiego, Warszawa 1964.

69 Zob. Detko, J., Popiół i diament Jerzego Andrzejewskiego, Warszawa 1964, s. 87.

70 Kott, J., Próba realizmu, w: Kuźnica 1948, nr. 18, w: Detko, J., Popiół i diament Jerzego Andrzejewskiego, Warszawa 1964.

71 Zob. Markiewicz, H., Powieść o kresie nocy, w: Twórczość 1948, z. 3, w: Detko, J., Popiół i diament Jerzego Andrzejewskiego, Warszawa 1964.

72 Zob. Łuczek, Z., Popiół i diament, w Odrodzenie 1948, nr. 16, w: Detko, J., Popiół i diament Jerzego Andrzejewskiego, Warszawa 1964.

73 Zob. Kott, J., Próba realizmu, w: Kuźnica 1948, nr. 18.

74 Zob. Kierczyńska, M., Dyskusja o powieści Andrzejewskiego „Popiół i diament“, w: Kuźnica 1948, nr. 23, w: Detko, J., Popiół i diament Jerzego Andrzejewskiego, Warszawa 1964.

75 Zob.: Detko, J., Popiół i diament Jerzego Andrzejewskiego, Warszawa 1964, s. 98.

76 Zob. Kijowski, A., Prawda i radość, w: Różowe i czarne, Kraków 1957, s. 216-217, w: Detko, J., Popiół i diament Jerzego Andrzejewskiego, Warszawa 1964.

77 Maciąg, W., Jerzy Andrzejewski, w: 16 pytań. Portrety polskich prozaików współczesnych, Kraków 1961, s. 103-104, w: Detko, J., Popiół i diament Jerzego Andrzejewskiego, Warszawa 1964.

78 Jako pierwszy zasugerował to Zbigniew Herbert a później Krzysztof Kąkólewski w swej pracy Diament odnaleziony w popiele. Zob. Nowacki, D., Naprawdę mniej niż popiół, z: http://niniwa2.cba.pl/naprawdemniej.htm.

79 Tamże.

80 Miłosz, Cz., Zniewolony umysł, Kraków 1999, s. 123.

81 Zob. Nowacki, D., Naprawdę mniej niż popiół, z: http://niniwa2.cba.pl/naprawdemniej.htm.

82 Zob. Tamże

83 Zob. Tamże.

84 Fragment rozmowy z Andrzejem Wajdą dostępny jest na płycie DVD jako dodatek filmu Popiół i diament.

85 Zob. http://www.filmpolski.pl/fp/index.php/122374.

86 Fragment rozmowy z Andrzejem Wajdą dostępny jest na płycie DVD jako dodatek filmu Popiół i diament.

87 Andrzejewski, J., Partia i twórczość pisarza, Warszawa 1952, s 88.

88 Zob. Kopeć, Z., Jerzy Andrzejewski, Poznań 1999, s. 71.

89 Zob. Synoradzka, A., Andrzejewski, Kraków 1997, w: Kopeć, Z., Jerzy Andrzejewski, Poznań 1999.

90 Jerzy Andrzejewski rok wcześniej wydaje opowiadanie Złoty lis. W 1955 pod tym tytułem znajdują się jeszcze inne, m.in.: Pantofelek, Narcyz.

91 Zob. Kopeć, Z., Jerzy Andrzejewski, Poznań 1999, s. 81.

92 Powieść tę drukowano w latach 1956-1957 na łamach Przeglądu kulturalnego.

93 „List 34“ był przeciwstawieniem się pisarzy i artystów za obronę słowa.

94 Uczynił tak w otwartym liście do prezesa Związku Literatów Czechosłowacji, Edwarda Goldstückera.

95 Pierwsza powieść to zastanawianie się nad mechanizmami, które rządzą ludzką zbiorowością, a druga przedstawia zbiorowy portret zniewolonego środowiska artystycznego.

: 261478 -> ff b