Uczestnicy na drodze losowania grupują się. Każda grupa otrzymuje jedną z wymienionych wcześniej trudności. Zadaniem grup jest napisać (rozwiązania realne) czyli: RADY DLA MŁODSZYCH KOLEGÓW?
-
Kula śniegowa – grupy na sygnał prowadzącego podają sobie wypracowane materiały. Zadaniem grup jest przeczytać materiał poszczególnych grup i dopisać swoje propozycje. Kiedy plakaty wrócą do swoich autorów, wówczas liderzy na forum prezentują wyniki.
-
Podsumowanie spotkania i pożegnanie się – Podsumowanie dokonuje osoba prowadząca spotkanie. W podsumowaniu spotkania informuje uczniów, w jaki sposób zostaną wykorzystane ich materiały. Każdy uczestnik spotkania wypisuje informacje zwrotną na kartce i wrzuca ją do przygotowanej „skrytki pocztowej” (załącznik nr 1).
Załącznik nr 1
Dokończ poniższe zdania:
Myślę, że Sejmik Uczniowski …
Chciałbym (chciałabym), aby…
To spotkanie …
ZESPÓŁ SZKÓŁ W WOJKOWICACH
1. KRÓTKI OPIS DZIAŁANIA
Na początku każdego roku szkolnego - po uroczystym rozpoczęciu - planujemy i przeprowadzamy warsztaty integracyjne dla uczniów klas pierwszych i drugich oraz zajęcia prowadzone w klasach przez wychowawców, które stanowią jeden z podstawowych elementów Programu Adaptacji Klas Pierwszych, obowiązującego w naszej szkole (klasy ponadgimnazjalne). Celem programu jest zmniejszenie dystansu pomiędzy uczniami szkoły, a także zapobieganie zjawisku „fali”, która niejednokrotnie w przeszłości dotykała pierwszoklasistów. Ponadto w trakcie trwania zajęć wychowawcy klas pierwszych mogą rozpoznać lęki i obawy swoich uczniów wynikające z nowej sytuacji, a także rozpocząć proces budowania zespołu klasowego. Z naszych obserwacji wynika, że dystans we wstępnym etapie tworzenia się klasy wynika z lęku i niskiego poziomu wzajemnego zaufania w nowej grupie. Wychowawca we wszystkich działaniach adaptacyjno – integracyjnych jest wspierany przez psychologa szkolnego i ściśle z nim współpracuje.
FRORMA REALIZACJI
Warsztaty integracyjne - dwa moduły.
Prowadzący: psycholog wspierający: wychowawcy klas - pierwszej i drugiej lub wychowawcy (scenariusz nr 2).
Miejsce: aula szkoły lub sala gimnastyczna, odpowiednio zaaranżowana sala lekcyjna –
(scenariusz nr 2).
PROPONOWANE NARZĘDZIE:
Autorskie scenariusze opracowane przez szkolnego psychologa oraz lidera zespołu wychowawczego.
UZYSKANE EFEKTY PRZEZ REALIZATORÓW
Pierwszorzędny efekt działania to wyeliminowanie zjawiska mobbingu - tworzenie więzi pomiędzy uczniami klas pierwszych i drugich. Uczniowie akceptowani przez grupę budują pozytywny obraz siebie i świata, zdobywają lub utrwalają poczucie własnej wartości, łatwiej przystosowują się do nowej sytuacji szkolnej. Pozytywny klimat emocjonalny, atmosfera bezpieczeństwa i akceptacji w grupie
(także międzyklasowej) to punkt wyjścia dla utworzenia klasy spójnej, gotowej do współdziałania, także w perspektywie zadań całej szkoły i zorientowanej na pozytywne wartości.
DOBRE RADY
Uzyskanie bardzo dobrego wyniku w procesie integracji i zapobiegania mobbingowi może wydać się wielu wychowawcom mało realne. Aby nie poddać się nastrojom rezygnacji, ważne jest, by potraktować tworzenie w pełni zintegrowanego zespołu klasowego jako cel długofalowy. Zadaniem wychowawcy jest wykonanie tego, co leży w zasięgu jego możliwości. Integracja klasy jest procesem dynamicznym. Jest to przede wszystkim związane z postępującym rozwojem uczniów. Dlatego uzyskana dzięki zabiegom wychowawcy nawet bardzo dobra integracja na początku klasy pierwszej nie jest czymś danym zespołowi raz na zawsze. Pojawiające się zmiany i problemy w kolejnych miesiącach i latach wymagają nieustannej uwagi, gdyż bez ich „opracowania” może nastąpić większa lub mniejsza dezintegracja zespołu.
SCENARIUSZ ZAJĘĆ
Opracowała Justyna Pitas
Uczniowie klas I i II Liceum Ogólnokształcącego
CEL: INTEGRACJA I ADAPTACJA UCZNIÓW W NOWEJ SZKOLE
-
Doskonalenie relacji koleżeńskich
-
Unikanie dyskryminacji jednostki
-
Kształtowanie postawy współpracy
-
Rozwijanie empatii
-
Kształtowanie właściwej atmosfery w szkole
-
Czas: 90-120 minut
Aranżacja wnętrza: najlepiej duża sala, krzesła ustawione w kręgu, stoliki po bokach do pracy w grupach.
Uwagi do realizacji: Integracja i adaptacja uczniów w nowej szkole jest bardzo ważna. Od niej zależą dalsze losy uczniów, wzajemne relacje, klimat, który sprzyja rozwojowi i procesowi uczenia się lub jest źródłem ustawicznych konfliktów. Procesowi adaptacji i integracji należy poświecić trochę czasu i wysiłku, aby prawidłowo przygotować zajęcia.
Zajęcia te pomyślane są, jako wspólne spotkanie uczniów klasy I i II.
Ćwiczenie „na powitanie”
N auczyciel wymienia różne kategorie np. miłośnicy psów, sportowcy, spacerowicze, lubiący kolor biały, nieśmiali … Gdy ktoś utożsamia się z wymienioną kategorią wykonuje krok do przodu. Zabawa trwa dopóki uczniowie nie dojdą do wyznaczonego miejsca.
Rozpoczynamy zajęcia od ćwiczenia umożliwiającego zapoznanie się ze sobą uczniów.
W określonym czasie – 5-10 minut prosimy, aby uczniowie podeszli do jak największej liczby uczestników zajęć i przedstawiając się krótko porozmawiali na następujące kwestie.
Ć wiczenie : „Chcę Cię poznać!”
-
Opisz pięć cech swojego charakteru.
-
Jak w dzisiejszej gazecie zatytułowany byłby artykuł na Twój temat?
-
Co by Cię w tej chwili najbardziej ucieszyło?
-
Co doprowadza Cię do białej gorączki?
-
Co pomyślałeś, gdy po raz pierwszy zobaczyłeś wszystkie osoby w tej klasie?
Po takim wstępnym zapoznaniu się przystępujemy do zapoznania się uczniów w mniejszych grupach 6-8 osób.
Ćwiczenie: „Pory roku”:
U czniowie głośno wypowiadają, w jakiej porze roku się urodzili. Nauczyciel tworzy po dwie grupy z każdej pory roku (w zależności od liczebności – grupy tworzymy poprzez odliczenie do 2 lub 3). Każda grupa siada oddzielnie przy stolikach. Rozmawiając ze sobą poszukują cech dla nich wspólnych( np. zainteresowania…) i różniących je. Cechy te zapisują na szarym papierze – dużych arkuszach w dwóch kolumnach. Podsumowanie: zawieszenie na ścianie i omówienie przez lidera grupy.
Nauczyciel dzieli zespół na mniejsze grupy 5-8 osobowe, ale osobno uczniowie klasy I a osobno uczniowie klasy II.
Ćwiczenie: „Moje trudności” - burza mózgów.
Zadanie dla uczniów klas I: Co dla nowego ucznia jest trudne w nowej szkole?
Z adanie dla uczniów klas II: Co dla mnie było trudnością w nowej szkole?
Uczniowie wypisują pomysły na szarym papierze, następnie każda grupa prezentuje na forum. Dyskusja uczniów klas II, w jaki sposób przezwyciężali swoje trudności i co im w tym pomagało. Omówienie i podsumowanie przez nauczyciela.
Kolejne ćwiczenie składa się z dwóch etapów. Osobno pracują uczniowie klas I a osobno klas II.
Ćwiczenie „Lęki”:
K ażdy z uczniów klasy I podpisuje otrzymaną kartkę imieniem lub pseudonimem i wyraźnie opisuje, jakie ma lęki i obawy w związku z nową szkołą? Następnie wywiesza ją na ścianie (w przypadku braku możliwości rozkładają na stolikach). Następnie do tak przygotowanej ściany podchodzą uczniowie klas II i wpisują: W jaki sposób każdy indywidualnie może pomóc danej osobie, aby przezwyciężyć leki i trudności i podpisują się. Każdy uczeń klasy I zdejmuje swoją pracę i sprawdza, na co i na kogo może liczyć.
Uwaga: nauczyciel powinien czuwa, aby na każdej kartce pojawiła się jakaś propozycja pomocy.
Podsumowanie – dyskusja dla uczniów klasy I : Jak czujesz się, kiedy dowiedziałeś się, że nie jesteś sam i możesz liczyć na pomoc starszych kolegów?
Ćwiczenie: Moja cegiełka
Dyskusja: Cechy, które potrzebne są ludziom, by dobrze czuli się w grupie (odpowiedzialność, szczerość, umiejętność wyrażania uczuć, zaufanie, …). Jakie zachowania sprzyjają dobremu funkcjonowaniu w grupie?
N a kartonie – szarym papierze rysujemy tyle cegiełek, ilu jest uczestników i prosimy każdego, aby na jednej z nich napisał, co może dać grupie. Wywieszenie pracy. Uczniowie podchodzą i zapoznają się z powstałym efektem. Podsumowanie
Następne ćwiczenie ma na celu zwrócenie uwagi na przeciwieństwo współpracy – odrzucenie czy tez izolowanie jednostki przez grupę.
Ćwiczenie „mur”
-
O drzucony
Uczestników zajęć dzielimy na grupy 6-8 osób. Każdy zespół tworzy krąg. Z każdego zespołu jedna osoba zostaje wybrana, aby znaleźć się poza kręgiem. Jej zadaniem jest dostać się do kręgu a zadaniem osób z kręgu nie wpuścić do środka.
U czestników zajęć dzielimy na inne grupy 6-8 osób. Każdy zespół tworzy krąg. Z każdego zespołu jedna osoba zostaje wybrana, aby znaleźć się w środku kręgu. Jej zadaniem jest wydostać się z kręgu a zadaniem osób z kręgu nie wypuścić na zewnątrz.
Uwaga: Dobrze, żeby każdy uczeń znalazł się, choć raz poza kręgiem. Ważne jest omówienie ćwiczenia i odniesienie się do emocji uczniów – jak czuli się, jako odrzuceni a jak jako osaczeni.
Omówienie: Dyskusja dotycząca uczuć towarzyszącym uczniom podczas ćwiczenia.
Podział na grupy: cukierki w kolorowych papierkach lub różnokolorowe kartoniki do losowania (kraina niebieskich, czerwonych...)
Ćwiczenie „tarcza” – podsumowanie zajęć
D zielimy zespół na kilku osobowe grupy. Każda grupa tworzy tarczę – obronną,:co jest ważne, aby dobrze czuć się w nowej szkole. Zadaniem jest na szarym papierze narysować kontur tarczy i podzielić na 4 pola. Następnie wpisać, jakie działania, zachowania, cechy… pomogą w tym, aby dobrze czuć się i funkcjonować w nowej szkole. Pod tarczą można wpisać motto, ciekawą maksymę. Prezentacja prac na forum. Omówienie i podsumowanie zajęć.
Ewaluacja.
Barometr nastroju/uczuć
Na tablicy przywieszamy trzy „buźki” przedstawiające nastroje i prosimy każdego by dorysował promień przy odpowiednim nastroju w zależności od tego, jak się czuła na dzisiejszych zajęciach.
Rundka bez przymusu.
U czniowie kończą następujące zdania:
-
‘Dzisiejsze zajęcia pomogły mi….
-
‘Na dzisiejszych zajęciach towarzyszyły mi uczucia…
-
‘Na dzisiejszych zajęciach dowiedziałem się o sobie/ o innych…
Literatura:
-
M. Sakowska, J. Sikora, A Żwirblińska, Obyś cudze dzieci… wychowywał. Kielce 2003
-
U. Dudziak, Wychowanie w klasie szkolnej, Warszawa 2002
-
M. Gruszka, I. Janiak, J. Prarat, Scenariusze godzin wychowawczych dla gimnazjum i szkół ponadgimnazjalnych, Gdańsk 2007.
SCENARIUSZ ZAJĘĆ
Opracowała: Anna Augustyńska
„Ach, to Ty - czyli jak bez obaw stać się pierwszoklasistą”
Scenariusz wspólnych zajęć integracyjnych dla uczniów klas pierwszych i drugich LO
w II modułach
Wprowadzenie:
Sytuacja wejścia ucznia w nowe środowisko nie jest łatwa. Młodzi ludzie przeżywają to różnie. Towarzyszą im niejednokrotnie skrajne emocje – od niepewności, obawy przed nieznanym aż po zadowolenie i oczekiwanie na to, co przyniesie nowy etap w ich życiu. Poszukują sposobu na znalezieni sobie miejsca w nowej szkole, klasie, pragną akceptacji, zainteresowania i uwagi. Zachowanie poszczególnych uczniów jest wypadkową ich wcześniejszych doświadczeń zebranych w poprzedniej szkole, utrwalonych już postaw i aktualnych wyobrażeń. Początek roku szkolnego jest zatem dla większości uczniów klas pierwszych okresem trudnym i pełnym pytań.
Najważniejszym zadaniem staje się tym samym zapewnienie poczucia bezpieczeństwa podczas przekraczania kolejnego progu edukacji, bowiem uczeń, który czuje się w szkole bezpiecznie - nie obawia się odrzucenia, ośmieszenia, obojętności ze strony innych nie powstrzymuje się od działania z lęku przed porażką.
Cele ogólny zajęć:
Zapewnienie uczniom klas pierwszych udanego i bezpiecznego startu w nowym środowisku szkolnym poprzez zmniejszenie poczucia anonimowości i zainicjowanie pozytywnych relacji między uczniami klas pierwszych i drugich w oparciu o zasadę starszego kolegi/koleżanki jako przewodnika podczas stawiania pierwszych kroków przez pierwszoklasistów w nowej szkole.
Cel wychowawczy: rozwijanie pozytywnych postaw wobec młodszych i starszych uczniów w szkole, zapobieganie zjawisku „fali” wśród pierwszoklasistów.
Cel opiekuńczy: zaspokojenie potrzeby wzajemnych kontaktów interpersonalnych, potrzeby bezpieczeństwa i akceptacji, stworzenie atmosfery sprzyjającej porozumieniu i współpracy.
Cel poznawczy: poznanie siebie wzajemnie przez uczniów klas pierwszych i drugich,
Moduł I
Warsztat przeznaczony jest dla uczniów klas pierwszych i drugich, którzy spotykają się po raz pierwszy w szkole i dostrzegają problemy związane z aklimatyzacją w nowym środowisku szkolnym.
Materiały i pomoce:
Liściki z cytatami i nazwiskami pierwszoklasistów, małe kartki papieru, długopisy, „skrzynka”.
Czas trwania zajęć: 60 min.
UWAGI o realizacji:
-
zajęcia warto przeprowadzić w dniu inauguracji roku szkolnego (jeżeli ze względów organizacyjnych nie jest to możliwe, zajęcia należy zorganizować w dniu następnym) w dużej klasie, w której razem powinni się zgromadzić uczniowie jednej klasy pierwszej i jednej klasy drugiej wraz z wychowawcami,
-
przestrzeń w klasie powinna być zaaranżowana w taki sposób, aby uczniowie mogli się swobodnie poruszać; ławki stanowić będą barierę więc należy je w miarę możliwości usunąć,
-
wskazane, by zajęcia prowadziła osoba trzecia (psycholog, pedagog),
-
liściki z cytatami i nazwiskami pierwszoklasistów wymagają wcześniejszego przygotowania,
-
pierwszoklasiści powinni czuć się „gośćmi”, natomiast drugoklasiści winni pełnić honory „dobrego gospodarza”.
Przebieg zajęć:
1. Powitanie i Kontrakt
Przedstawienie uczniom celu spotkania przez prowadzącego ze szczególnym uwzględnieniem zasady „Starszy kolega – starsza koleżanka” oraz wprowadzenie zasad obowiązujących podczas zajęć w postaci ustnego kontraktu.
2. „Czy My się znamy? - „okręgi powitanie”
Uczniowie tworzą dwa okręgi (przodem do siebie): pierwszoklasiści stoją wewnątrz okręgu, uczniowie z drugiej klasy tworzą zewnętrzny okrąg. Zadanie polega na przywitaniu się z osobą stojącą przed sobą swoim imieniem z dodanym przymiotnikiem zaczynającym się na literę, na która zaczyna się imię, np.: „ambitna Aneta”, „męski Maciek”. Należy zapamiętać jak najwięcej imion.
3. Skrzynka pytań, czyli z doświadczeń drugoklasisty
Rozdajemy uczniom klasy pierwszej karteczki i długopisy i prosimy o zapisanie pytań do drugoklasistów związanych z adaptację w nowym środowisku szkolnym,(co było trudne, jak sobie radzili, gdzie się coś znajduje i inne interesujące ich pytania). Prowadzący zbiera karteczki i kolejno odczytuje pytania. Prosi drugoklasistów o odpowiedzi. Jeśli pytań jest wiele należy wybrać najciekawsze i najczęściej powtarzające się.
(Podsumowanie przez prowadzącego)
4. „Chodząca reklama”
Prowadzący prosi uczniów klasy drugiej -ochotników, aby ustnie zareklamowali się poprzez zaproponowanie ewentualnej pomocy swoim młodszym kolegom/koleżankom (np.: oprowadzenie po szkole, pomoc w nauce, pokazanie biblioteki, odsprzedanie książek).
5. „Ach, to TY” – powitanie w gronie uczniów szkoły
Uczniowie klas drugich pojedynczo odbierają od prowadzącego liścik z cytatem i nazwiskiem pierwszoklasisty, a następnie wręczają ten liścik osobie, której nazwisko mają podane wraz z oficjalnym powitaniem:
„Serdecznie witam w gronie uczniów naszej szkoły ….Michała..”
Mam wielką przyjemność powitać w gronie uczniów naszej szkoły Michała….”
(Należy przywitać koleżankę/kolegę najserdeczniej i najcieplej jak dany drugoklasista potrafi).
Uwagi:
W ten sposób dobrani odpowiednio uczniowie klasy drugiej stają się jednocześnie starszym kolegą/koleżanką pierwszoklasisty. Prowadzący powinien zachęcić osoby te do częstszych rozmów ze sobą, udzielania wsparcia przez drugoklasistów, pełnienia funkcji przewodników dla swoich młodszych kolegów i koleżanek. Jednocześnie winien przypomnieć, iż na kolejnym spotkaniu podjęty zostanie temat wzajemnych relacji między uczniami klas pierwszych i drugich.
6. Spotkanie uświadomiło mi, że…
Uczniowie – ochotnicy z pierwszej i drugiej klasy kończą powyższe zdanie.
7. Zakończenie spotkania
Poinformowanie uczniów klasy pierwszej o możliwościach zwracania się o pomoc i wsparcie w sytuacjach trudnych związanych z adaptacją w nowej szkole. Przypomnienie roli starszego kolegi/koleżanki. Przekazanie informacji o drugim kontrolnym spotkaniu oraz jego terminie.
Moduł II
Warsztat kontrolny przeznaczony jest dla uczniów klas pierwszych i drugich, którzy po okresie próbnym spotykają się, by wymienić się doświadczeniami w zakresie zaistniałych realizacji między klasami, poziomu wzajemnego zaufania między uczniami pierwszych i drugich klas, bezpieczeństwa i otwartości, a także aktywnego włączania się w społeczność szkolną uczniów klas pierwszych trzymających się z boku.
Cel ogólny:
-
zebranie informacji zwrotnej dotyczącej poziomu adaptacji uczniów klas pierwszych w środowisku szkolnym,
-
sprawdzenie stopnia skuteczności zastosowanych działań,
-
zbadanie poczucia bezpieczeństwa uczniów klas pierwszych w szkole,
-
sprawdzenie poziomu zaangażowania uczniów klas drugich w proces adaptacji uczniów klas pierwszych.
Wskaźniki sukcesu:
-
uczniowie klas pierwszych i drugich stosują wobec siebie normy grzecznościowe,
-
uczniowie klas pierwszych nie doświadczają żadnych form nadużycia ze strony starszych kolegów/koleżanek,
-
uczniowie klas pierwszych wiedzą, gdzie zwrócić się o pomoc w trudnej sytuacji,
-
uczniowie klas pierwszych doświadczają pomocy ze strony swoich starszych kolegów/koleżanek,
-
uczniowie klas pierwszych czują się w szkole bezpiecznie.
Uwagi o realizacji:
Moduł II należy przeprowadzić po dwóch tygodniach z udziałem tych samych uczniów klasy pierwszej i drugiej.
Formy ewaluacji:
Postery, „skrzynki zaufania”, wypowiedzi uczniów, obserwacje wychowawców
Materiały i pomoce:
Kartki samoprzylepne, duże arkusze papieru, długopisy, markery
Czas trwania zajęć: 90 minut
Przebieg zajęć:
1. Powitanie uczestników na zajęciach, przypomnienie zasad Kontraktu i celu spotkania
2. Ćwiczenie 1: Na rozgrzewkę
Wszyscy uczniowie chodzą po klasie. Prowadzący podaje liczbę, np.: 4,7. Uczniowie szybko dobierają się w grupki o wskazanej liczbie. W każdej grupie muszą być uczniowie z pierwszej i drugiej klasy. Osoby, którym nie udało się dołączyć do grupy siadają na krzesłach.
3.Ćwiczenie 2: Akcja posterowa
Prowadzący przygotowuje 3 duże arkusze papieru dla klasy pierwszej i 2 dla klasy drugiej. Należy umieścić je w widocznym miejscu. Dla każdej z klas przygotowuje pytania i umieszcza je po jednym na każdym z arkuszy:
Pytania dla pierwszoklaistów
a) doświadczyłem/am pomocy ze strony starszych kolegów/koleżanek (podaj w jaki sposób)
b) doświadczyłem przemocy i nadużyć ze strony starszych kolegów/koleżanek (podaj, w jaki sposób)
Pytania dla drugoklasistów:
-
pomogłam/em swoim młodszym kolegom/koleżankom (podaj w jaki sposób)
-
dostrzegłam/łem akty przemocy wobec pierwszoklasistów.
Prowadzący rozdaje każdemu uczniowie po 2 kartki samoprzylepne i prosi o zapisanie na nich odpowiedzi na pytania wraz z przykładami. Pierwszoklasiści i drugoklasiści przyklejają kartki z odpowiedziami na plakatach dla nich przeznaczonych. Na te pytania uczniowie powinni odpowiadać anonimowo. Prowadzący prezentuje na form przykłady pozytywnych relacji miedz uczniami klasy pierwszej i drugiej oraz jeśli się pojawią negatywne doświadczenia – dyplomatycznie podkreśla konieczność dalszej pracy na rzecz budowania właściwej komunikacji między uczniami.
4. Ćwiczenie 3: „Marker”
Uczniowie siedzą w kręgu. Prowadzący trzyma w ręku markera, którego następnie podaję osobie siedzącej obok. Prosi, aby kolejne osoby podawały sobie kolejno markera Obserwuje sposób podawania i odbierania markera przez kolejne osoby w kręgu, jednocześnie wskazując: „dobrze podany/źle podany (jeśli uczeń podając powiedział „proszę”/ jeśli uczeń podając nie powiedział „proszę”), dobrze odebrany/źle odebrany (jeśli uczeń odbierając powiedział „dziękuję”/jeśli uczeń odbierając nie powiedział „dziękuję”). Uczniowie na podstawie komunikatów prowadzącego powinni się domyśleć jaki jest właściwy sposób podawania i odbierania rzeczy. Prowadzący porównuje wykonane ćwiczenie do ogólnie stosowanych norm grzecznościowych.
5. Ćwiczenie 4: „Skrzynki zaufania”
Prowadzący rozdaje uczniom małe kartki z prośbą o dokonanie ewaluacji zajęć. Ustawia dwa przygotowane pudełka:
-
jedno z napisem ”plecak” – do którego uczniowie będą wrzucać kartki z informacją, co cennego zyskali dzięki tym zajęciom, co zabierają ze sobą, co zapamiętali na przyszłość, z jaką refleksją wychodzą?
-
drugie z napisem „pralka” - do którego wrzucą kartki z informacjami, co należałoby zmienić, ulepszyć oraz nad czym w relacjach ze swoimi kolegami/koleżankami musza jeszcze popracować.
6. Zakończenie spotkania.
GIMNAZJUM NR 3 W KATOWICACH
1. KRÓTKI OPIS DZIAŁANIA
Są to zajęcia integracyjne dla młodzieży klas I. Istotnym elementem jest przeprowadzenie ich w pierwszych tygodniach września, ponieważ celami operacyjnymi są:
- uczeń potrafi posługiwać się imionami kolegów i koleżanek
- uczeń trenuje umiejętność współpracy w grupie
- uczeń zna zasady komunikacji interpersonalnej
FORMA REALIZACJI
Zajęcia warsztatowe.
PROPONOWANE NARZĘDZIE
Scenariusz warsztatów.
UZYSKANE EFEKTY PRZEZ REALIZATORÓW
Najważniejszym efektem przeprowadzonych zajęć adaptacyjnych dla uczniów klasy pierwszej było znalezienie swojego miejsca w klasie, grupie rówieśniczej, poznanie imion, zainteresowań i mocnych stron nowych koleżanek i kolegów. Taka forma zajęć staje się początkiem dobrych relacji między nimi, dialogu między pedagogiem, wychowawcą a młodzieżą. Uczniowie czują się bardziej pewni siebie, kulturalniej i z szacunkiem odnoszą się do siebie nawzajem. Dobra komunikacja to niezbędny warunek, by młodzi ludzie mogli rozmawiać z rówieśnikami i dorosłymi w sposób otwarty i niezagrażający.
Uczestnictwo w grupie pozwala wykorzystywać znane już strategie zdobywania informacji i jednocześnie poszerzać repertuar posiadanych umiejętności interpersonalnych.
Zajęcia grupowe w klasie mają fundamentalny wpływ na jej integrację. Stwarzają klimat zaufania, bezpieczeństwa, pobudzają aktywność uczestników. Sens zajęć polega na wspólnym uczeniu się.
A kiedy dochodzi do współpracy rośnie nie tylko jakość pracy grupy, ale także umiejętności i zdolności członków grupy sumują się, rzadziej zdarzają się przypadkowe błędy, powstają pomysły, które mogłyby się nie pojawić podczas pracy indywidualnej
DOBRE RADY
Zajęcia powinny być przeprowadzone wspólnie przez pedagoga i wychowawcę.
SCENARIUSZ WARSZTATOWEGO SPOTKANIA Z UCZNIAMI KLAS I GIMNAZJALNYCH
Temat: Zajęcia integrujące grupę
Opracowała: mgr A. Pyrzyk
Cele:
- uczeń potrafi posługiwać się imionami kolegów i koleżanek
- uczeń trenuje umiejętność współpracy w grupie
- uczeń zna zasady komunikacji interpersonalnej"
Metody:
· pedagogika zabawy
· gry interakcyjne
· runda wypowiedzi
Środki:
· płachta animacyjna "KLANZY"
· piłka siatkowa
· piłki tenisowe
Przebieg lekcji:
1. Łańcuszek imion. Uczniowie, jeden po drugim, wymieniają swoje imiona. Utrudnienie stanowi dodany rzeczownik rozpoczynający się na pierwsza literę imienia. Każdy uczeń powtarza imię + rzeczownik osób go poprzedzających.
2. Wszyscy Ci, którzy. W zabawie wykorzystuje się o jedno krzesło mniej niż jest uczestników zajęć, Osoba prowadząca stoi na środku i daje komendę: "przesiadają się wszyscy Ci, którzy np. mają psa". W czasie przesiadek, prowadzący stara się zająć miejsce siedzące. Ten, kto nie zdąży usiąść na wolnym krześle przejmuje rolę prowadzącego zabawę,
3. ZIP, ZAP. ZOP.
Uczniowie mają do dyspozycji 3 słowa "ZIP", "ZAP" i "ZOP". Przy czym "ZIP" wyznacza kierunek w prawo, "ZAP" w lewo, a "ZOP" przecina rundę. Kto się nie zorientuje jakie słowo prowadzi, odpada z gry.
-
SMS
"Uczestnicy stoją w kręgu. Każdy wybiera sobie jakiś gest, ruch lub grymas, który prezentuje na forum. Należy uważnie-obserwować ruchy osób w kole, gdyż wysyłając sms do kogoś, najpierw wykonujemy swój ,ruch, a następnie ruch właściwy wybranej osobie. Odbiorcy muszą szybko orientować się, że dostali taką wiadomość.
5. Podziękowanie uczniom za I część zajęć przez tzw. "piątkę" i zaproszenie na część II.
II część zajęć - zabawy z chustą ( płachtą animacyjną "KLANZY")
l. Do punktu: Każdy uczestnik wybiera sobie dowolny punktu na boisku w wyznaczonym obszarze. Wszyscy chodzą, dopóki nie usłyszą STOP; na ten znak każdy biegnie do swojego wybranego punktu.
Są możliwe różne instrukcje, w jaki sposób można się do tego punktu dostać, np.:
· powiedz: cześć każdej osobie, którą spotkasz po drodze
· patrz w dół, gdy idziesz
· biegnij, kręcąc się w kółko
· skacz, kręcąc się w kółko
· idź tyłem
· idź z zamkniętymi oczami
· idź powoli
· idź prosto do celu
· idź w sposób możliwie najbardziej skomplikowany (wybierz najdłuższą drogę)
2. Bieganie z chustą: Uczestnicy trzymają chustę za uchwyty. Biegając po obwodzie koła, na przemian podnoszą ją i opuszczają. Prowadzący wydaje komendy np. góra, dół.
3. Bilard: Grupa wachluje chustą, na której umieszczona jest piłeczka tenisowa. Ma ona wpaść do otworu znajdującego się na środku chusty.
4. Strzelanie: Uczestnicy trzymają chustę za uchwyty. Na jej środku leży piłka. Powoli, równocześnie wszyscy podnoszą chustę do góry, po czym energicznie opuszczają ją. Piłka zostaje wystrzelona w górę.
5. Kogo brakuje?
Uczestnicy stoją w kręgu z zamkniętymi oczami, trzymając chustę na wysokości pasa. Jedna osoba - wybrana przez prowadzącego - wchodzi pod chustę. Następnie wszyscy otwierają oczy i zgadują, kto jest pod chustą.
6.0le!
Na zakończenie spotkania uczestnicy wachlują chustą 10 razy. Na 11 krzyczą: "Ole!" i tu wstawiają nazwę klasy np. "Ole Ib".
2. KRÓTKI OPIS DZIAŁANIA
Są to zajęcia integracyjne dla młodzieży klas I. Istotnym elementem jest przeprowadzenie ich w pierwszych tygodniach września, ponieważ celami operacyjnymi są:
-
Uczeń zna imię każdej osoby w klasie
-
Uczeń zna zainteresowania i mocne strony wszystkich kolegów i koleżanek w klasie.
FORMA REALIZACJI
Zajęcia warsztatowe.
PROPONOWANE NARZĘDZIE
Scenariusz zajęć.
UZYSKANE EFEKTY PRZEZ REALIZATORÓW
Uczenie wychowanków umiejętności interpersonalnych, prospołecznych jest szczególnie ważne w tym środowisku, które wyróżnia się zaniedbywaniem dzieci. Gro naszych uczniów pochodzi właśnie z rodzin dysfunkcjonalnych, o niskim statusie materialnym, dotkniętych bezrobociem i utrwaloną bezradnością, alkoholizmem. Uczniowie ci nie mają gdzie uczyć się alternatywnych zachowań, jeśli nie właśnie w szkole, od nauczycieli.
Uczniowie klas I bardzo szybko przestali być anonimowi. W atmosferze akceptacji, zrozumienia i zaufania łatwiej mogli przedstawić się w nowym zespole klasowym, ujawnić swoje zainteresowania, porównywać siebie z innymi członkami grupy, ćwiczyć i rozwijać własne umiejętności komunikacyjne. Mozolnie, choć nie bez humoru, przełamywali pierwsze lody. Pokonywali trudności w kontaktach z rówieśnikami w wyrażaniu własnych poglądów, zainteresowań i wartości. W opieraniu się naciskom grupy, a także w pokonywaniu uczucia skrępowania w różnych sytuacjach społecznych. Uczyli się konstruktywnie radzić sobie w trudnych okolicznościach. Stąd trudno przeceniać efekty takich działań wychowawczych w niełatwej nauce umiejętności porozumiewania się. Dzięki nim młodzież mogła nabrać przekonania, że potrafią radzić sobie w kontaktach z innymi, bez uciekania się do "dróg na skróty".
DOBRE RADY
Zajęcia powinny być przeprowadzone wspólnie przez psychologa i wychowawcę.
SCENARIUSZ WARSZTATOWEGO SPOTKANIA Z UCZNIAMI
KLAS I
Temat: Zajęcia integracyjne „Poznajmy się”
Opracowanie: mgr B. Knichowiecka
Cele:
-
Uczeń zna imię każdej osoby w klasie
-
Uczeń zna zainteresowania i mocne strony wszystkich kolegów i koleżanek w klasie
Metody:
-
Runda wypowiedzi
-
Fotoekspresja
-
Psychozabawa
-
Praca w grupach
-
Praca na forum klasy – autoprezentacja
Środki dydaktyczne:
-
zdjęcia do fotoekspresji
-
szary papier, mazaki, taśma klejąca, nożyczki
Przebieg zajęć:
Zagajenie
Przedstawienie się wychowawcy klasy. Opis szkoły i jej uczniów. Przedstawienie roli psychologa i pedagoga szkolnego: w czym możemy pomóc? Apel o przyniesienie opinii psychologiczno – pedagogicznych z poprzednich szkół, w celu szybkiego zorganizowania pomocy dzieciom.
Pierwsza runda. Z jakich szkół są uczniowie: rejonowych, spoza rejonu.
Druga runda. Przedstawienie się z imienia wskazanego ucznia i kolegi: z prawej, z lewej strony, drugi z prawej, drugi z lewej.
Fotoekspresja. Każdy uczeń wybiera zdjęcie i przedstawia się na jego podstawie. Kończy zabawę psycholog i wychowawca oraz inni nauczyciele siedzący w kręgu.
Zabawa ruchowa. Cztery kąty: w rogach sali ustawiają się ci, którzy:
A – lubią j. polski, j. obce, matematykę, nie lubią się uczyć
B – lubią kolory: czarny i biały, niebieski, zielony czerwony
C – lubią jeść: słodycze, obiad, owoce, nic nie lubią jeść
Praca w grupach. Rysowanie kwiatów na szarym papierze: w środku uczniowie wpisują to co ich łączy, w płatkach to co ich różni od grupy.
Praca na forum klasy. Omówienie kwiatów na środku, po kolei, każda grupa.
Zabawa ruchowa.
-
Kolaż – uczniowie ustawiają się według miesięcy w których są urodzeni
-
Wzrost – uczniowie ustawiają się w kręgu, wg wzrostu
Zakończenie zajęć. Podziękowanie za wspólną zabawę i pracę. Życzenia: sukcesów w naszej szkole i dobrego samopoczucia w pierwszym roku szkolnym w Gimnazjum nr 3.
GIMNAZJUM W NIEPOŁOMICACH
1. KRÓTKI OPIS DZIAŁANIA
W marcu każdego roku nasze gimnazjum organizuje spotkanie z uczniami klas VI
i ich rodzicami, trwające około 1, 5 godziny. Celem jest zaprezentowanie oferty edukacyjnej gimnazjum. W szkole realizowanych jest osiem innowacji pedagogicznych, dlatego też wybór odpowiedniej klasy, poznanie jej specyfiki i programu ma dla przyszłych uczniów kluczowe znaczenie. Podczas tego spotkania rodzice i uczniowie klas VI otrzymują broszurkę z ofertą edukacyjną na nadchodzący rok szkolny, mogą zapoznać się z wyposażeniem budynku, warunkami lokalowymi i zapleczem dydaktycznym gimnazjum, a także uzyskać informacje
o sposobach zapewniania bezpieczeństwa przez szkołę. Istnieje też możliwość indywidualnego porozmawiania z nauczycielami realizującymi innowacje pedagogiczne, wyjaśnienia wszelkich wątpliwości.
FORMA REALIZACJI
Prezentacje klas i potrzebne materiały przygotowują uczniowie klas III wraz
z wychowawcami i autorami innowacji.
PROPONOWANE NARZĘDZIE
Scenariusz spotkania, przykładowe prezentacje klas.
UZYSKANE EFEKTY PRZEZ REALIZATORÓW
Zainteresowanie szóstoklasistów i ich rodziców ofertą gimnazjum wyraża się w rozmowach, pytaniach kierowanych zarówno do uczniów, jak i nauczycieli. Przekłada się to na proces naboru, ponieważ uczniowie decydują o wyborze klasy zgodnie ze swoimi zainteresowaniami, możliwościami, aspiracjami. Budowana jest atmosfera zrozumienia, wspólnoty gimnazjum i uczniów szkół podstawowych. Starsi uczniowie zapraszają swoich młodszych kolegów do nauki w naszej szkole, pokazują, jakie ona daje im możliwości. Cenne jest również to, że w tym dniu szkołę odwiedzają dobrowolnie absolwenci, by również podzielić się swoimi doświadczeniami. Coraz częściej oferty poszczególnych klas są również wzbogacane o opinie rodziców absolwentów gimnazjum. Frekwencja na spotkaniach jest bardzo duża.
DOBRE RADY
Spotkania te przyniosły gimnazjum efekty wymierne: szkołę wybierają uczniowie mający wysoką średnią spoza rejonu, cieszy się ona dobrą opinią w środowisku. Proponujemy:
-
W odpowiednim terminie poinformować środowisko o spotkaniu poprzez zaproszenia kierowane do szkół podstawowych w gminie.
-
Pozwolić uczniom na inwencję podczas przygotowywania prezentacji klasy. Angażować do przygotowywania i prezentacji nie tylko uczniów najbardziej reprezentatywnych, dobrych, ale również słabszych, nieśmiałych.
-
Warto prezentować efekty pracy klas, sukcesy w różnych dziedzinach ( naukowe, sportowe, artystyczne, językowe).
-
Przygotować broszurę by uczniowie klas VI i ich rodzice uzyskali pełną i bezpośrednią informację o przyszłej szkole.
SCENARIUSZ ZAJĘĆ
DZIEŃ OTWARTY – PREZENTACJE KLAS.
Opracowała: Emilia Osowska
Dla uczniów klas pierwszych w pierwszych miesiącach edukacji w gimnazjum- warsztat integracyjny.
Cele zajęć:
-stworzenie okazji do lepszego poznania się uczestników
-umożliwienie uczestnikom wyrażenia siebie w przyjaznej atmosferze
-ułatwienie nawiązywania kontaktów z mało znanymi osobami
-ćwiczenie prowadzenia dialogu i dążenia do kompromisu
-umożliwienie uczestnikom przełamania stereotypowych poglądów na temat innych osób
-pozytywne zaistnienie w grupie przez możliwość zaangażowania się każdego uczestnika
-stworzenie podstawy do jedności grupy przez realizację symbolicznego działa klasowego
Miejsce i potrzebne materiały:
Sala przestronna, bez ławek i krzeseł, wyposażona w wykładzinę, na której można usiąść oraz zaopatrzona w materiały plastyczne(duże arkusze papieru, farby, bibuły, flamastry, małe karteczki, kartki A4).
Przebieg:
1.Przedstawienie i omówienie reguł zajęć:
-dobrowolny udział, odpowiedzialność za własne zaangażowanie, zachowanie nie utrudniające innym udziału, słuchanie mówiącego i wyrażanie własnych odczuć i myśli w kulturalny sposób, poszanowanie osób i otoczenia- symboliczny podpis złożony przez każdego uczestnika.
2.Spotkanie w kręgu: przedstawienie się imieniem i hasłem (ulubione zwierzę, potrawa, hobby…), powtarzanie usłyszanych imion przez kolejne osoby (Tomek- małpa, Ania- kot itd.); w razie trudności z zapamiętaniem możliwość zwrócenia się bezpośrednio do osoby z pytaniem o imię i ulubione zwierzę. Uwaga! Gdy uczniowie nie pamiętają jeszcze swoich imion pomija się drugi element.
3.Ćwiczenie „Ice breaker”: Osoby, które identyfikują się z podanym zdaniem jak najszybciej zmieniają miejsce: wszyscy, którzy mają niebieskie spodnie, którzy zjedli dzisiaj śniadanie, którzy nie lubią spać, jeść szpinak, chodzić do szkoły …(dowolne wg fantazji prowadzącego i uczestników).
4.Jeżeli ćwiczenie poprzednie przyjęte zostało z entuzjazmem: „Robociki”; osoby dobierają się w pary i dzielą się rolami – Robot i Nawigator. Za pomocą prostych gestów (klepnięcie w ramię- skręt, w głowę- stop i start) jedna osoba prowadzi druga, która ma zamknięte oczy. Trudność polega na takim prowadzeniu żeby nie narazić Robota na zderzenie z innym. W tle rytmiczna muzyka, której wyłączenie oznacza zmianę ról. Następnie krótkie omówienie: jak czułeś się w każdej z ról, którą wolisz i dlaczego? Możliwe jest tez zaproponowanie kilku szybkich zmian partnerów.
5. Ćwiczenie w grupach- podział losowy (np. odliczanie do 4)- tworzenie kwiatków o liczbie płatków odpowiadającej liczbie osób w grupce: Co nas łączy? (środek kwiatu), Czym się różnimy? (płatki). Graficzne tworzenie kwiatka, dyskusja a następnie prezentacja na forum przez jednego przedstawiciela.
5. Ćwiczenie w tych samych grupach, uczniowie losują karteczki -1.„Szybka Strzała”, 2.„Zielone Oko”, 3. „Czarny Wigwam”, 4.„Srebrne Pióro” z nazwami plemion indiańskich jakimi się stają. Zadanie każdej grupy polega na stworzeniu listy zastosowań w wiosce indiańskiej surowca, jakim dysponuje: 1. Drewno, 2. Woda, 3.Metal, 4. Ogień- technika dowolna, z wykorzystaniem materiałów plastycznych lub aktywnych środków wyrazu.
6. „Negocjacje między plemionami”- dlaczego warto byłoby połączyć plemiona dysponujące wodą i ogniem oraz metalem i drewnem- tworzenie listy możliwych rozwiązań po połączeniu sile obu plemion.
7. „Zjednoczenie plemion”- w obliczu zagrażającego najeźdźcy plemiona dążą do zjednoczenia sił i wybudowania wioski zdolnej do obrony. Tworzenie wioski technikami plastycznymi. Stymulowanie zaangażowania każdej osoby i podkreślani znaczenia każdego surowca.
8. Prezentacja wytworu grupowego i omówienie poprzedniego ćwiczenia- dyskusja z piłką, („Kto ma piłkę ten ma głos”). Dyskusja na temat współdziałania, co ułatwia, a co utrudnia współpracę w grupie. Jakie zasady mogłyby pomóc w lepszej współpracy- wstęp do stworzenia kodeksu grupowego.
9.Ewaluacja: anonimowe karteczki z odpowiedziami na pytania: Jak czujesz się w swojej klasie? Czy w porównaniu do początku zajęć: Lepiej? Gorzej? Bez zmian?
Uwagi: Kontynuacją zajęć są zajęcia psychoedukacyjne dostosowane do zapotrzebowania zgłoszonego przez wychowawcę. Każde kolejne zajęcia są kontynuacja pracy nad poprawa klimatu w grupie.
|