MIEJSKI ZESPÓŁ SZKÓŁ NR 1 W BĘDZINIE – GIMNAZJUM NR 4
1. KRÓTKI OPIS DZIAŁANIA
Program powstał w oparciu o wynik diagnozy wstępnej przeprowadzonej wśród uczniów klas I gimnazjum. Z dużą dozą samokrytycyzmu młodzież stwierdziła brak umiejętności uczenia się. Przerażała ich ilość przedmiotów i materiału do opanowania, większość nie potrafiła odnaleźć się w nowej sytuacji szkolnej. Problem ze sprostaniem wymaganiom w gimnazjum dostrzegli również rodzice oraz nauczyciele. Aby pomóc dzieciom opanować stres podjęliśmy szereg działań, w wyniku których powstał Program adaptacyjny dla klas I gimnazjum z przeznaczeniem do realizacji we wrześniu każdego roku szkolnego przez pedagoga szkolnego we współpracy z wychowawcami klas w wymiarze 5 godzin lekcyjnych.
Zamierzonym celem programu jest integracja zespołu klasowego oraz wspomaganie uczniów w procesie uczenia się.
FORMA REALIZACJI
Zajęcia warsztatowe z uwzględnieniem metod aktywizujących: wykład, pogadanka, dyskusja, praca w grupach, burza mózgów, test.
PROPONOWANE NARZĘDZIE
Komplet 5 scenariuszy zajęć stanowiących całość, z możliwością przeprowadzenia zajęć wybranego modułu.
UZYSKANE EFEKTY PRZEZ REALIZATORÓW
Efektem podjętych działań było wypracowanie umiejętności radzenia sobie z sytuacjami trudnymi. Nasi uczniowie mają poczucie przynależności do zespołu klasowego, racjonalnie planują czas przeznaczony na naukę i odpoczynek oraz sprawnie organizują sobie warsztat pracy.
Z informacji zwrotnej otrzymaliśmy czytelny i pozytywny komunikat o naszej pracy.
Z wypowiedzi uczniów i rodziców wynika, że:
a. Większość dzieci sama wybrała naszą szkołę.
b. Jesteśmy konkretni i wymagający.
c. Wszyscy uczniowie klas i znają swoje preferencje sensoryczne i efektywnie wykorzystują
je w uczeniu się.
d. Prawie 80% uczniów klas i jest pewna, że sobie poradzi i ukończy pomyślnie gimnazjum
DOBRE RADY
Dobrą radą niech pozostanie życzyć wdrażającym program, aby przyniósł im oczekiwane rezultaty. Poniżej prezentujemy także oryginalne wypowiedzi naszych uczniów, które przygotowali z myślą o młodszych kolegach:
Twoja „dobra rada” dla pierwszoklasisty rozpoczynającego naukę w gimnazjum
z perspektywy rocznego doświadczenia:
-
Nie martw się, wszystko powinno być ok., a jeżeli masz jakiś problem, to zgłoś się do zaufanej osoby
-
Nie bój się gimnazjum. Wbrew opiniom innych nie jest ono takie straszne. Zaprzyjaźniaj się z innymi.
-
Ucz się nawet w dni wolne.
-
Walczcie o swoje prawa.
-
Zawsze przygotowuj się na lekcje.
-
Po prostu bądź sobą.
-
Nie drażnij lwa – ucz się, jeśli ci się chce, a będzie dobrze.
-
Przykładaj się do nauki.
-
Nie bój się, nie zaczynaj z nauczycielami.
-
Nie dokuczajcie innym, bo to jest przykre.
-
Starajcie się systematycznie uczyć.
-
Nie zapominaj o pracach domowych, unikaj konfliktów z nauczycielami.
-
Lepiej się ucz na każdą lekcję.
-
Prowadź starannie zeszyty.
-
Nie zaczepiaj starszych kolegów.
-
Bądź cicho na lekcji.
-
Ucz się dużo i tyle.
-
Nie odkładaj wszystkiego na później.
-
Co by się nie działo – uśmiechaj się.
-
Pierwsze kroki są najtrudniejsze, trzeba przełamać lody i wszystko pójdzie dobrze.
-
Tu są najlepsi uczniowie, zawsze pomogą.
-
Trzeba się zawziąć i usiąść porządnie do nauki. Wszystko się da, jak tylko się chce. Nie ma rzeczy niewykonalnych.
Załącznik 1: Program adaptacyjny dla klas I – wybrany scenariusz (moduł 2)
Załącznik:2: Ankieta diagnozująca problem adaptacji
PROGRAM ADAPTACYJNY DLA KLAS I GIMNAZJUM
Opracowanie: Magdalena Gondek
Prawidłowy przebieg adaptacji w nowym środowisku warunkuje powodzenie sprostania nowym wyzwaniom, z jakimi przyjdzie się nam zmierzyć i szanse na odniesienie sukcesu bez względu na to, w jakim jesteśmy wieku i jakie jest to środowisko. Okres przejścia ze szkoły podstawowej do gimnazjum jest dla ucznia niewątpliwie trudnym czasem. Wiek 12-13 lat jest szczególnie istotnym etapem dojrzewania, gdyż dziecko staje się nastolatkiem, a zmiana szkoły podnosi jego przekonanie o swojej „dorosłości”.
To wiek, gdzie dochodzą dodatkowe czynniki świadczące o dojrzewaniu,
a mianowicie: chęć zaimponowania nowym kolegom i podobania się płci przeciwnej, odkrycia swoich mocnych stron i ich prezentacja na forum grupy, niechęć do ujawnienia swoich słabości i głęboko przeżywane poczucie ewentualnego wstydu, zmiana autorytetów, co raz silniejsze zaznaczanie ważności swojej osoby i świadomość dysproporcji pomiędzy „JA REALNYM” a „JA IDEALNYM”.
Aby ułatwić wszystkim uczniom klas pierwszych dobry start w gimnazjum i wzmocnić ich poczucie siły i wiary we własne możliwości, zwłaszcza w zmaganiu się z nauką, został opracowany ten program.
Cel główny programu: wspomaganie procesu uczenia się uczniów klas I gimnazjum
Cele szczegółowe:
-
zintegrowanie zespołu klasowego
-
zdiagnozowanie uczniów pod kątem preferencji sensorycznych
-
pokazanie uczniom możliwości wykorzystania powyższej diagnozy w doborze technik uczenia się
-
zachęcenie uczniów do nauki w sposób zgodny z preferowanym stylem uczenia się
-
omówienie podstawowych czynników warunkujących prawidłowy przebieg procesu uczenia się
-
wdrożenie uczniów do systematycznego sporządzania notatek
Oczekiwane rezultaty:
-
uczeń ma poczucie przynależności do zespołu klasowego
-
uczeń potrafi zorganizować sobie stanowisko i warsztat do pracy i nauki
-
uczeń potrafi zaplanować czas przeznaczony na naukę i odpoczynek
-
uczeń zna swoje preferencje sensoryczne i wykorzystuje je
-
uczeń czuje się odpowiedzialny za efekty swojej pracy
-
uczeń potrafi sporządzać wartościowe merytorycznie notatki i odpowiednio wykorzystywać je do nauki
Materiały: duże kartki papieru, zestaw sławne pary, tablica, przybory do pisania, test 50 słów, karty ćwiczeń
Metody i techniki stosowane podczas zajęć: wykład, pogadanka, dyskusja, praca
w grupach, burza mózgów
Przewidywany czas zajęć: 5 jednostek lekcyjnych
Wybrany moduł : ZAJĘCIA 2
Cele:
Zajęcia drugie poświęcone są głównie zapoznaniu się z celem programu i omówieniu podstawowych jego treści:
-
środowisko edukacyjne
-
higiena pracy i odpoczynku
-
organizacja czasu i praca z planem zajęć
-
koncentracja
-
pamięć
-
czytanie ze zrozumieniem
Materiały do zajęć: karta plan zajęć, karta ćwiczeń przeczytaj polecenia
Metody i środki realizacji: wykład, burza mózgów, praca indywidualna, praca w grupie
Przebieg zajęć:
1. Prowadzący zadaje uczniom pytanie:, co wam się kojarzy z nauką, czym dla was jest uczenie się? Wszystkie odpowiedzi są zapisywane na tablicy (jedną z kluczowych odpowiedzi uczniów jest to, że „uczenie się to strata czasu” i jest to moment, w którym należy im uświadomić, że celem tego cyklu zajęć jest poznanie siebie i swoich możliwości przyswajania wiedzy tak, aby nie mieli poczucia straty czasu, który przeznaczają na naukę.
2. Prowadzący przybliża uczniom następujące zagadnienia:
-
środowisko edukacyjne (miejsce, w jakim się uczymy i w jakim powinniśmy się uczyć w domu i w szkole)
-
higiena pracy i odpoczynku (umiejętność dokonywania wyborów: ile czasu i na co przeznaczyć, kiedy odrabiać lekcje, kiedy i jak odpoczywać, poziom stresu potrzebny do zmobilizowania się do działania: na ostatni dzwonek, czy na długo przed czasem, poczucie bezpieczeństwa i systematyczność, czy może się uda, a nauczę się później).
-
organizacja czasu i praca z planem zajęć - karta plan zajęć (umiejętność przeanalizowania i uporządkowania swoich zajęć tak, aby zminimalizować błędy
w planowaniu i w działaniu)
-
koncentracja (ciekawość wzmaga zdolność koncentracji, koncentracja wymaga ciszy)
ZEWNĘTRZNE – hałas, kłótnie, TV, telefon, głośna muzyka itp.
WEWNĘTRZNE – (ważniejsze), strach przed kimś/czymś, smutek, niepewność, głód
-
rady, które pomogą wzmocnić koncentrację:
-
postaraj się wyeliminować wszystkie rozpraszające cię czynniki (głośne dźwięki, widok za oknem, głód), przystępuj do nauki z silną motywacją, zaplanuj sobie przerwy: na 40 minut nauki 5-10 minut odpoczynku, bądź zainteresowany tym czego się uczysz, ucz się o właściwej porze dnia, wykonuj ćwiczenia fizyczne, unikaj stresu;
-
ćwicz koncentrację: jednym z podstawowych ćwiczeń wykonywanych każdego dnia może być próba kontroli czytanego tekstu – czytając jakąś książkę postaraj się uważnie analizować treść i po przeczytaniu całego rozdziału zastanowić się o czym on tak właściwie był. Bardzo dobrym treningiem koncentracji jest gra memory
-
pamięć (wykorzystywanie zmysłów w czasie zapamiętywania: wzrok, słuch, dotyk, zapach, smak; pamięć krótkotrwała, pamięć długotrwała – trwale przechowuje informacje; zapamiętywanie poprzez skojarzenia)
Klucz do polepszenia pamięci:
-
powód, cel w zapamiętaniu tego, co się uczysz (burza mózgów: powody dla których chcemy się czegoś nauczyć)
-
zdecyduj sam, co jest ważne, a co odrzucisz (pamięć długotrwała)
-
wykorzystaj swoje superłącze (przechowywanie informacji w sposób zgodny z naszą interpretacją rzeczy:
WZROKOWCY – widzą, co czytają i czego słuchają jako rodzaj filmu w ich głowach
SŁUCHOWCY – słyszą, co czytają i czego słuchają, jako rodzaj ścieżki dźwiękowej
z filmu z efektami dźwiękowymi
DOTYKOWCY – odczuwają doznania i emocje związane z filmem rozgrywającym
się w ich głowie
KINESTETYCY – odtwarzają zdarzenia z filmu rozgrywającego się w ich głowie
-
dbaj o aktywność pamięci, często ją wykorzystuj i odświeżaj
-
czytanie ze zrozumieniem – karta ćwiczeń przeczytaj polecenia oraz omówienie ćwiczenia.
Praca domowa: napisz instrukcję obsługi sznurowadeł lub zapałki.
ANKIETA DLA UCZNIÓW I KLASY GIMNAZJUM
Poniższa ankieta służy jedynie celom diagnostycznym dotyczącym adaptacji uczniów klas pierwszych gimnazjum w kolejnym etapie edukacyjnym.
Respondenci mogą sami zadecydować o jej jawności bądź anonimowości.
1. Podjąłeś naukę w klasie I gimnazjum. Wybór tej właśnie szkoły został podyktowany (podkreśl właściwą odpowiedź):
-
rodzice wybrali dla mnie to gimnazjum
-
namówili mnie koledzy, żebym tutaj się uczył
-
mieszkam blisko tej szkoły i tu jest mój rejon
-
sam(a) wybrałem(am) to gimnazjum
-
inna przyczyna (jaka?) ...............................................................................
2. Przypomnij sobie pierwsze dni nauki w gimnazjum, co wtedy czułeś(aś)?
-
lęk przed tym, co będzie
-
niepewność, czy poradzę sobie z nauką
-
ciekawość, jacy tutaj są nauczyciele i uczniowie
-
poczucie jakiegoś zagrożenia
-
zadowolenie, że zaczynam wszystko od nowa
-
nadzieję, że popiszę się tu swoimi możliwościami i zdolnościami
-
chęć osiągnięcia jak najlepszych wyników w nauce
-
chęć poznania nowych kolegów i koleżanek
-
zadowolenie, że spełniło się moje marzenie z dostaniem się do tej szkoły
-
było mi wszystko jedno
3. Czy rodzice, dziadkowie lub koledzy komentowali Twój wybór tej szkoły?
-
tak, ostrzegali przed trudnościami
-
straszyli, że sobie nie poradzę
-
obiecywali, że będzie dobrze
-
nic nie mówili
4. Czy pierwszy „rzut oka” na szkołę po przekroczeniu jej progów wydał Ci się:
-
zachęcający
-
zniechęcający
-
nie zrobił na mnie żadnego wrażenia
5. Przypomnij sobie swój pierwszy kontakt z nauczycielami, co wtedy poczułeś?
-
są sympatyczni i mili
-
są wyrozumiali
-
jasno przedstawiają swoje wymagania i szkolny regulamin
-
są konkretni i wymagający
-
starają się pomagać w każdej sytuacji
-
są surowi i nieprzystępni
-
straszyli nas nauką, ocenami i testem na koniec gimnazjum
-
inne.......................................................................................
6. Czy dziś podzielasz tamte odczucia względem nauczycieli?
-
tak, nic się nie zmieniło
-
nie, zmieniło się na lepsze (co?)...................................................................
-
nie, zmieniło się na gorsze (co?)..................................................................
7. Jak czujesz się wśród kolegów i koleżanek w klasie? (podkreśl nie więcej niż dwie odpowiedzi)
-
od razu poczułem(am) się jak u siebie
-
powoli się przyzwyczajam
-
nie mogę się przyzwyczaić, ale wierzę, że mi się uda
-
chyba nigdy nie odnajdę się w tej klasie
-
wolał(a)bym zmienić klasę, gdyby było to możliwe
-
w klasie jest ktoś, kto dominuje nad resztą kolegów
-
to ja mam wpływ na resztę klasy
-
w klasie są ciągłe konflikty i to mi przeszkadza
-
moja klasa jest zgrana i tu jest moje miejsce
8. Jeśli masz trudności w nauce (w jednym lub kilku przedmiotach), to gdzie szukać przyczyny? (podkreśl
nie więcej niż dwie odpowiedzi)
-
chyba nie jestem zbytnio zdolny
-
mam słabe przygotowanie ze szkoły podstawowej
-
nauczyciele są nadmiernie wymagający
-
nauczyciele niesprawiedliwie oceniają
-
nie potrafię się sam(a) uczyć
-
mam za dużo zadawane do domu i nie nadążam
-
w domu nie ma mi kto pomóc w nauce
-
w domu nie mam odpowiednich warunków do nauki
-
nie rozumiem, co nauczyciel mówi na lekcji
-
umiem wszystko, ale mam tremę przy odpowiadaniu przy klasie
-
inne (jakie?).......................................................................................................
9. Z którymi przedmiotami masz najwięcej kłopotu? (podaj nie więcej niż dwie odpowiedzi)
-
...............................
-
...............................
10. Które przedmioty idą Ci najlepiej? (podaj nie więcej niż dwie odpowiedzi)
-
...............................
-
...............................
11. Gdy rano idziesz do szkoły, to co najczęściej odczuwasz?
-
zadowolenie
-
lęk przed lekcjami
-
lęk przed nauczycielami
-
lęk przed uczniami ze szkoły, klasy
-
jest mi wszystko jedno
12. Jak najczęściej spędzasz przerwy między lekcjami?
-
odpoczywam w samotności
-
przebywam w grupce zawsze tych samych znajomych
-
przebywam w towarzystwie mojej(go) najlepszego kolegi(koleżanki)
-
uczę się, powtarzam materiał na kolejną lekcję
-
nudzę się i nie wiem co robić
13. Jak widzisz swoją dalszą przyszłość w tej szkole – po roku doświadczeń? (wybierz tylko jedną odpowiedź)
-
już wiem, że sobie poradzę i skończę pomyślnie gimnazjum
-
czuję, że będzie mi trudno przejść do następnej klasy
-
jeśli ktoś mi pomoże w nauce, to dam sobie radę
-
najchętniej zmieniłabym szkołę na inną (dlaczego?)................................................................................
14. Tu jest miejsce na twoje zdanie, które być może zawiera cos ważnego, co dotyczy Twojego pobytu w tej
szkole, a o którym nie wspomniałeś w powyższych pytaniach……………………………
MIEJSKI ZESPÓŁ SZKÓŁ NR 1 W BĘDZINIE – SZKOŁA PODSTAWOWA NR 2
1. KRÓTKI OPIS DZIAŁANIA
Scenariusze zajęć powstały z potrzeby:
-
wprowadzenia dzieci 7 letnich w środowisko szkolne. Adaptacja przebiega
w następujących obszarach: integracja grupy z odnalezieniem
w niej własnego miejsca przez każde z dzieci, zaznajomienia dzieci z zasadami panującymi w szkole, w tym wskazania dzieciom osób, na pomoc których mogą zawsze liczyć oraz wdrażania do współpracy i przyswajania norm współżycia społecznego.
-
wprowadzenia dzieci 10 letnich w II etap edukacyjny z dodaniem treści z obszarów: przestrzegania norm klasowych, rodzących się przyjaźni i elementów samooceny.
FORMA REALIZACJI
Zajęcia warsztatowe z uwzględnieniem metod aktywizujących: elementy pedagogiki zabawy, praca w grupach, praca indywidualna dziecka.
PROPONOWANE NARZĘDZIE
Dwa komplety scenariuszy zajęć stanowiących całość, z możliwością przeprowadzenia zajęć wybranego modułu adekwatnie do potrzeb: dla klasy I i klasy IV.
UZYSKANE EFEKTY PRZEZ REALIZATORÓW
Efektem podjętych działań było wypracowanie umiejętności radzenia sobie z sytuacjami nowymi dla dziecka. Ćwicząc konkretne umiejętności społeczne i życiowe osiągnęliśmy wysoki poziom bezpieczeństwa, komfortu psychicznego i poczucia przynależności do społeczności szkolnej pierwszoklasistów i ich rodziców. W przypadku II etapu edukacyjnego nastąpił zauważalny wzrost poczucia więzi klasowych i zniwelowania przejawów agresji rówieśniczej.
DOBRE RADY
Odpowiednie do wieku przygotowanie zabaw, dobór treści i dostosowanie języka komunikacji do właściwego poziomu wiekowego, gwarantuje bezproblemowe wprowadzenie uczniów w świat szkoły i uzyskanie zamierzonych efektów w pracy z uczniami i ich rodzicami.
Załącznik 1: Scenariusz zajęć integracyjnych w klasie I
Załącznik 2: Scenariusz zajęć integracyjnych w klasie IV
SCENARIUSZ ZAJĘĆ INTEGRACYJNYCH DLA UCZNIÓW KLAS I
SZKOŁY PODSTAWOWEJ
Opracowanie: Izabela Jaskółka – Turek
-
Cele:
-
Wzajemne poznanie się dzieci,
-
Integracja zespołu klasowego,
-
Metody:
-
Metody i techniki pedagogiki zabawy,
-
Praca w grupach,
-
Praca indywidualna
-
Materiały:
-
Płyty z muzyką,
-
Przybory do rysowania,
-
Klej,
-
dwa duże arkusze papieru,
-
Blok rysunkowy
Część I – „ Ja w klasie”
1.Powitanie
-
piosenka powitalna,
-
Prowadzący wita wszystkich uczestników tak, aby każdy poczuł się powitany indywidualnie:
„ Witam wszystkich tych, którzy…
-mają dziś dobry humor,
- lubią długo spać,
- lubią chodzić do szkoły,
- których jeszcze nie powitałam
2. Ustalenie zasad współpracy-kontrakt
3. Konkurs: „Kto to jest pedagog szkolny i czym się zajmuje?”
4. Imię i nastrój
Każdy z uczestników mówi swoje imię w określony wcześniej przez prowadzącego sposób np.: bardzo wesoło, nieśmiało, ze złością itp.
Zmiana sposobu mówienia następuje po prezentacji wszystkich uczestników zabawy.
5. Piosenka –„ Deszczyk”
6. „ Ja jako zwierzę”
Instrukcja dla dzieci: „ Wyobraź sobie, ze jesteś mieszkańcem bajkowej krainy. W krainie tej mieszkają tylko zwierzęta.
Pomyśl o sobie jako o zwierzątku, które mieszka w tej magicznej krainie.
Wyobraź sobie jakie to zwierzątko, co lubi robić, jakie jest…A teraz pomyśl o trzech cechach, które to zwierzątko posiada, które go charakteryzują .
Czy już wiesz…jeśli tak to narysuj to zwierzątko. I wypisz te cechy.
7. Omówienie prac dzieci- dzieci prezentują swoje prace na forum klasy.
Każda praca zostaje nagrodzona brawami przez pozostałe dzieci.
-
Zakończenie zajęć – piosenka pożegnalna
SCENARIUSZ ZAJĘĆ INTEGRACYJNYCH DLA KLASY IV
SZKOŁY PODSTAWOWEJ
Opracowanie: Izabela Jaskółka – Turek
-
Cele:
-
Integracja zespołu klasowego,
-
Metody:
-
Metody i techniki pedagogiki zabawy,
-
Praca w grupach,
-
Praca indywidualna
-
Materiały:
Część I- „ Ja w klasie”
1.Powitanie
Prowadzący wita wszystkich uczestników tak, aby każdy poczuł się powitany indywidualnie:
-
Witam wszystkich tych, którzy lubią lody,
-
Witam wszystkich tych, którzy mają dzisiaj dobry humor,
-
Witam wszystkich tych, którzy już mnie poznali,
-
Witam wszystkich tych, którzy czują się jeszcze nie powitani.
2.Ustalenie zasad współpracy- kontrakt
3. Imię i nastrój.
Każdy z uczestników mówi swoje imię w określony wcześniej przez prowadzącego sposób np.: bardzo wesoło. Nieśmiało, z wściekłością itp.
Zmiana sposobu mówienia następuje po prezentacji wszystkich uczestników zabawy.
4.Zabawa „ Jestem”
Uczestnicy wybierają i podkreślają trzy wyrażenia pozytywne i trzy negatywne najtrafniej je określające.
Karta Pracy zał. nr1.
Następnie uczniowie sami wypowiadają się na swój temat
Dyskusja: czy dowiedziałem się o kimś czegoś nowego……
7. Zabawa „ Moje prawe miejsce jest puste i zapraszam tu …… jako….
-
Wesołe dziecko,
-
Smutnego policjanta,
-
Śmiesznego piosenkarza itp
8.Ogłoszenie reklamujące mnie jako przyjaciela – maksymalnie pięć zdań.
9. Zakończenie – Iskierka
|