Weryfikacja wcześniejszych hipotez uczniów – reakcja acetylenu z wodą bromową i roztworem manganianu (VII) potasu.
Zapis obserwacji.
Zapis równania reakcji acetylenu z bromem – przypomnienie definicji reakcji addycji.
Przeprowadzanie reakcji spalania acetylenu.
Zapis obserwacji.
Zapis równań reakcji spalania w zależności od ilości tlenu. Omówienie zastosowania acetylenu w palnikach do spawania i cięcia metali.
Wyprowadzenie wzoru ogólnego alkinów..Omówienie właściwości fizycznych pierwszych przedstawicieli szeregu homologicznego alkinów.
Nazewnictwo alkinów– podanie ogólnych reguł.
Ćwiczenia utrwalające nazewnictwo – uczniowie w parach na kartkach formatu A-4 rysują wzory strukturalne dowolnych cząsteczek alkinów. Nauczyciel zbiera kartki, wiesza je na tablicy, a następnie kolejno uczniowie nazywają przedstawione alkiny. Przypomnienie izomerii położenia wiązania wielokrotnego.
c) Faza podsumowująca
Praca indywidualna - wykonanie przez uczniów ćwiczenia zgodnie z instrukcją zawartą w karcie pracy (załącznik 1).
Omówienie ćwiczenia na forum.
Asocjogram dotyczący właściwości chemicznych węglowodorów nienasyconych.
5. Bibliografia
Danikiewicz W., Chemia organiczna, WSiP, Warszawa 1995.
Gielas E., Kluz Z., Krzeczkowska M., Poźniaczek M., Chemia 3. Zeszyt ćwiczeń dla uczniów szkół średnich, WSiP , Warszawa 1993.
6. Załączniki
a) Karta pracy ucznia
załącznik 1
Spośród następujących właściwości wybierz te, które opisują acetylen, a następnie wpisz do tabelki w odpowiednim miejscu ich numery:
Acetylen jest niezmiernie ważnym substratem w wielu syntezach organicznych. Bardzo duże znaczenie praktyczne ma reakcja addycji chlorowodoru do etynu w stosunku molowym 1:1. Produkt tej reakcji zwany zwyczajowo chlorkiem winylu jest surowcem do otrzymywania tworzywa sztucznego – polichlorku winylu (PVC).
Druga niezwykle istotną reakcją acetylenu o dużym znaczeniu przemysłowym jest reakcja Kuczerowa polegająca na przyłączaniu wody zachodzącym w obecności siarczanu (VI) rtęci (II) i kwasu siarkowego (VI). Powstający w niej etanal (aldehyd octowy) jest ważnym półproduktem w syntezie organicznej.
Zapisz równania reakcji chemicznych , których opis został powyżej przedstawiony. Związki organiczne przedstaw w postaci wzorów strukturalnych.