Jarosław Drozd ( od III wydania ) Kazimierz Małkowski (do VI wydania)
-
Edward Obertyński (do II wydania)
|
Ryszard Toczek
ISSN 1644-412-21
Gdynia, kwiecień 2008 r.
Opracowanie, skład komputerowy Ryszard Toczek
Egzemplarz bezpłatny
Wszelkie prawa zastrzeżone
© Copyright by Związek Towarzystw w Gdyni
Wydanie VIII poprawione i uzupełnione
Źródła Archiwum Państwowe w Gdańsku Oddział w Gdyni – Zarząd Miasta Gdyni – Referat Odszkodowań Wojennych – „Kwestionariusze A”
Bojarska Barbara Piaśnica. Miejsce martyrologii i pamięci.
Zakład Narodowy im. Ossolińskich 1978
Chudy Andrzej Cmentarze żołnierzy polskich i zmarłych z ran w obronie Wybrzeża w 1939 roku, pochowanych na terenach polskich. „Nautologia” nr 1-2-1991.
Polskie Towarzystwo Nautologiczne Gdynia.
Czerw
Czerwińska Małgorzata, Czerwński Julian, Babnis Maria, Jankowski Alfons, Sawicki Jan Kazimierz.
Kadry Morskie Rzeczypospolitej t. II
Wyższa Szkoła Morska Gdyni.
Drozd Jarosław Społeczność żydowska Gdyni w okresie międzywojennym.
Verbi Causa Gdynia 2007.
Głowacki Włodzimierz Lista żeglarzy (niepełna) poległych, zaginionych, zamordowanych,
straconych i zmarłych w czasie II wojny światowej od 1września 1939 do 9 maja 1945 roku. „Nautologia” nr 3 – 1985.
Polskie Towarzystwo Nautologiczne Gdynia.
Kozłowska M. Szpęgawsk. Z martyrologii mieszkańców Kociewia.
Wydawnictwo Morskie Gdynia 1959
Marcinek Jerzy Kościół Najświętszej Maryi Panny Królowej Polski w Gdyni
1920-1939. Historia budowy i rozwoju.
Wydawnictwo Harmonia Gdańsk 1996.
Milczewski Zygmunt Wejherowo i powiat morski – wrzesień 1939-maj 1945.
Wydawnictwo „Rumia” 1996
Polkowski Bolesław Gdynianie polegli na wojnie i zamordowani przez okupanta niemieckiego w latach 1939- 1945 (maszynopis).
Sasinowski Władysław Piaśnica 1939-1944. Wejherowo 1956
Ks. Jerzy Więckowiak Kościół Katolicki w Gdyni. Wyd. Diecezji Pelplińskiej
„Bernardinum” Pelplin 2000
Piotr Cieślawski Gdyńscy nauczyciele bohaterzy z lat okupacji 1939-1945.
Zarząd Oddziału ZNP w Gdyni.
Część IV Powrót do przeszłości. Urząd Miasta Gdyni Wydział Oświaty i Wychowania. Gdynia 1989
Małgorzata Sokołowska, Gdyńskie cmentarze.
Wiesława Kwiatkowska Wydawca: Oficyna Verbi Causa – Małgorzata Sokołowska.
Gdynia. 2003
Instytut Bałtycki Jantar 1946 Zeszyt 1 i 3
Towarzystwo Miłośników Gdyni Rocznik Gdyński 1-16 TMG 1977-2003
prasa Pomorza
Księga adresowa ziem Zachodniej Polski Gdynia-Wybrzeże Wojew. Pomorskie. Rocznik 1937-1938.
Księga przyjęć Szpitala Miejskiego – 1939.
Stowarzyszenie Gdynian Wysiedlonych. Wysiedlenia Polaków z Gdyni w latach 1939-1945 przez
okupanta niemieckiego. Gdynia 2004
KOMUNIKAT nr 1
z dnia 10 listopada 1999 r.
11 listopada br. przypada 61 rocznica rozpoczęcia przez władze niemieckie akcji likwidacji polskich elit na Pomorzu – gł. w Piaśnicy.
W czasie tej akcji rozstrzelano m. in. kilkuset wybitnych Obywateli naszego miasta – jego budowniczych. Zaledwie kilkunastu z nich ma swoje groby na Cmentarzu Obrońców Wybrzeża w Redłowie.
Groby te są oznakowane zaledwie – choć nieprawdziwie – „Zakładnik”.
Brakuje na tym cmentarzu odpowiedniej – podobnej do pomnika akcji likwidacji polskich jeńców wojennych w ZSRR – informacji o gdyńskich ofiarach „Katynia Pomorza” – Piaśnicy.
Nie jest nawet znana pełna lista ofiar.
Związek Towarzystw w Gdyni pragnie współpracować z władzami państwowymi i samorządowymi dla załatwienia tej tak ważnej dla Gdyni sprawy.
(-) Prof. zw. dr kpt. ż. w. Daniel Duda
Przewodniczący zebrania
reaktywującego Związek Towarzystw w Gdyni.
(-) Ryszard Toczek
Prezes Związku Towarzystw w Gdyni
Przedmowa do pierwszego wydania (1999)
Lista Gdynian, zabitych w drugiej wojnie światowej, jest wynikiem wieloletnich poszukiwań, wywiadów i badań. Nie jest jednak dokumentem oficjalnym i nie stwarza żadnych uprawnień. Niestety, tak mało jeszcze wiemy o cenie, jaką zapłacili Gdynianie za swój patriotyzm. Tak dużo jeszcze znaków zapytania.
Praca nasza jest hołdem dla wszystkich przedwojennych mieszkańców Gdyni – ofiar II wojny światowej.
Przedmowa do drugiego wydania (2002)
Od wydania – nakładem własnym autorów i przy minimalnym nakładzie - pierwszej wersji „Listy Gdynian”, w listopadzie 1999 r. kontynuowane były poszukiwania dalszych osób. Jest oczywiste, że pracą społeczną nie sporządzi się kompletnej informacji o wojennym losie Gdynian. Zmobilizowani do wojska w sierpniu 1939 r. oraz jako załogi okrętów Polskiej Marynarki Wojennej i Polskiej Marynarki Handlowej na Zachodzie zostali rozproszeni po całym świecie. Ludność cywilna była masowo wysiedlana ze swojego miasta, osadzana w obozach koncentracyjnych, więzieniach, gettach, zakładach pracy przymusowej. Gdynianie byli żołnierzami ruchu oporu, ginęli w walkach z okupantem. Związek Towarzystw w Gdyni – wydawca Listy – wystąpił na początku 2000 r. do Instytutu Pamięci Narodowej o zbadanie i wyjaśnienie przynajmniej jednej – ale szczególnie okrutnej, zbrodniczej i terrorystycznej akcji niemieckich władz okupacyjnych wobec tysięcy mieszkańców Pomorza ( w tym Gdynian) – w Piaśnicy. Wynik śledztwa wymagającego niewątpliwie pomocy prawnej władz niemieckich pomoże ustalić pełną listę Gdynian zamordowanych w „Katyniu Pomorza”. Wkrótce rozpocznie się czwarty rok śledztwa IPN w tej sprawie. Związek Towarzystw w Gdyni zwrócił się również do Muzeum Stutthof w Sztutowie – Oddział w Sopocie oraz do Urzędu Stanu Cywilnego w Gdyni o weryfikację Listy. Otrzymaliśmy wiele danych, uzupełniających Listę, podnoszących jej wiarygodność. Za tę pomoc składamy pracownikom Muzeum Stutthof i USC w Gdyni serdeczne podziękowanie.
Liczymy, że tak efektywnie rozpoczęta współpraca rozwinie się i uzyska publiczne wsparcie kompetentnych władz.
Przedmowa do trzeciego wydania (2003)
W kilka miesięcy po opublikowaniu II wydania „Listy strat mieszkańców Gdyni w czasie II wojny światowej 1939-1945” możemy przedstawić uzupełnioną listę nazwisk Gdynian, którzy zginęli podczas wojny. Lista uzupełniona została również o mieszkańców Gdyni wyznania mojżeszowego. Podzielili oni los swoich sąsiadów, zamordowanych w Piaśnicy i w innych miejscach realizacji zbrodniczego planu eksterminacji kadr kierowniczych Polski na Pomorzu. Dopisane zostały nazwiska Gdynian wysiedlonych, często na roboty przymusowe do Niemiec, których nie przeżyli. Serdecznie dziękujemy Panu Jarosławowi Drozd, pracownikowi Archiwum Państwowego w Gdańsku – Oddział w Gdyni, Panu Jerzemu Heidrichowi – wiceprezesowi Koła Starych Gdynian i Panu Benedyktowi Wietrzykowskiemu – prezesowi Stowarzyszenia Gdynian Wysiedlonych, za pomoc w dochodzeniu do prawdy o losach Gdynian w II wojnie światowej.
Przedmowa do czwartego wydania (2003)
Niestety, urzędowe procedury nie wypełniają luki w naszej najnowszej, tragicznej historii. Pozostaje więc konsekwentna społeczna i obywatelska misja w dochodzeniu prawdy. Milowym krokiem jest książka „Gdyńskie cmentarze”. Niedawno ukazała się zapowiedź, że Warszawa obliczy swoje straty poniesione w II wojnie światowej. Może – za przykładem Związku Towarzystw w Gdyni – w innych miastach Pomorza podjęte zostaną inicjatywy ustalenia liczby tych, których wypędzono – do Piaśnicy, Stutthof, Auschwitz....
Przedmowa do piątego wydania (2004)
Rok 2004 wydaje się być przełomowym dla narodowej sprawy pamięci o najwspanialszym a jednoczesnie najtragiczniejszym pokoleniu Polaków – pokoleniu wskrzesicieli państwa, sformowania Narodu – pokoleniu sukcesu, który dla b. zaborców na wschodzie i na zachodzie był solą w oku.
Za to przyszło Im zapłacić najwyższa cenę.
Obchody rocznicy Powstania Warszawskiego, w którym uczestniczyło i zginęło tak wielu Gdynian. Uchwałę Sejmu Rzeczypospolitej, która ma również odniesienie do zniszczeń w mieście a szczególnie w porcie Gdyni. Inicjatywę powołania w Gdyni Powiernictwa Polskiego – uzupełniamy kolejnym wydaniem Listy. Szczególne podziękowania przekazujemy Paniom: Elżbiecie Grot, Teresie Piestrzyńskiej i Danucie Drywa – pracownikom Muzeum Stutthof, za istotne uzupełnienia listy ofiar KL Stutthof.
Przedmowa do szóstego wydania (2006)
Od ostatniego wydania „Listy” nie ukazały się żadne oficjalne opracowania strat osobowych Gdyni. A wiec „Bądźmy sobą, róbmy swoje”.
Przedmowa do VIII wydania (2008)
Związek Towarzystw w Gdyni przyjął „Listę” na zebraniu w dniu 28 marca 2008 r.
WYKAZ SKRÓTÓW
BP
|
Bank Polski S.A. oddz. w Gdyni
|
dz.
|
dziecko
|
Finans.
|
Finansowy
|
GAL
|
Gdynia-Ameryka Line
|
Gd.
|
Gdyński
|
Gimn.
|
Gimnazjum
|
IB
|
Instytut Bałtycki w Gdyni
|
IP-H
|
Izba Przemysłowo-Handlowa w Gdyni
|
Kier.
|
kierownik
|
KKO
|
Komunalna Kasa Oszczędności w Gdyni
|
KL (niem)
|
Konzentrationslager (obóz koncentracyjny)
|
Kom.
|
Komitet
|
Korp.
|
korporacja
|
KR
|
Komisariat Rządu w Gdyni
|
LMiK
|
Liga Morska i Kolonialna
|
LOPP
|
Liga Obrony Przeciwlotniczej i Przeciwgazowej
|
MBP
|
Miejska Biblioteka Publiczna w Gdyni
|
MTK
|
Miejskie Towarzystwo Komunikacyjne w Gdyni
|
MW RP
|
Marynarka Wojenna RP
|
MZE
|
Miejskie Zakłady Elektryczne w Gdyni
|
Nacz.
|
naczelnik
|
Oddz.
|
oddział
|
Oflag (niem)
|
Offizierslager ( obóz jeniecki dla oficerów
|
PAGED
|
Państwowa Agencja Eksportu Drewna w Gdyni
|
PBR
|
Państwowy Bank Rolny – Oddz. w Gdyni
|
PCK
|
Polski Czerwony Krzyż
|
PIM
|
Państwowy Instytut Meteorologiczny Oddz. Morski
|
Prac.
|
pracownik
|
PSM
|
Państwowa Szkoła Morska w Gdyni
|
(PW)
|
Powstanie Warszawskie
|
PZZ
|
Polski Związek Zachodni
|
rob. p.
|
roboty przymusowe
|
s.
|
siostra
|
SG
|
Sąd Grodzki w Gdyni
|
SHMiTP
|
Szkoła Handlu Morskiego i Techniki Portowej w Gdyni
|
SO
|
Sąd Okręgowy w Gdyni
|
Stalag (niem)
|
Soldatenlager (obóz jeniecki dla żołnierzy)
|
Sz.Sz.
|
Szare Szeregi ZHP
|
TPN
|
Towarzystwo Przyjaciół Nauk w Gdyni
|
TSŚ
|
Towarzystwo Szkół Średnich Oddz. w Gdyni
|
UC
|
Urząd Celny w Gdyni
|
UM
|
Urząd Morski w Gdyni
|
US
|
Urząd Skarbowy w Gdyni
|
w.
|
więzienie
|
wł.
|
właściciel
|
WP
|
Wojsko Polskie
|
WPMW
|
Warsztaty Portowe Marynarki Wojennej w Gdyni
|
zakon.
|
zakonnik
|
ZOM
|
Zakład Oczyszczania Miasta w Gdyni
|
ZWiK
|
Zakład Wodociągów i Kanalizacji w Gdyni
|
ż.
|
żona
|
|