Instytut Gleboznawstwa i Ochrony Środowiska Rolniczego

22 poziom glebowy

Stosować symbole zgodne z Systematyką Gleb Polski. Inne użyte oznaczenia wymagają wyjaśnienia na odwrocie tabeli. Można podać nazwę poziomu diagnostycznego.

Poziomy główne

O – poziom organiczny zawiera >20% świeżej lub częściowo rozłożonej materii organicznej (warstwy torfowe, murszowe, próchnic leśnych itd.);

A – poziom próchniczny, powierzchniowa warstwa większości gleb mineralnych, zawiera <20% materii organicznej, ciemno zabarwiony lub ciemniejszy od poziomów niżej leżących, dzięki zawartości zhumifikowanej materii organicznej w różnym stopniu związanej z mineralnymi składnikami gleby;

E – poziom wymywania (eluwialny); bezpośrednio pod poziomem O lub A (jeśli A jest obecny), zawiera mniej substancji organicznej niż poziom A (lub O, jeśli A nie występuje) oraz mniej półtoratlenków i frakcji ilastej od poziomu bezpośrednio pod nim zalegającego; zwykle jaśniejszy od poziomów sąsiednich;

B – poziom wzbogacenia; leży pomiędzy A lub E (jeśli E obecny) a poziomem C, G, lub R. Nie zaznaczają się w nim struktury skały macierzystej lub widoczne są słabo. Charakteryzuje go nagromadzenie półtoratlenków i materii organicznej na skutek wymywania lub akumulacji rezydualnej, oraz frakcji ilastej w wyniku wmywania. Może wykazywać wtórne nagromadzenie węglanu wapnia, magnezu, gipsu lub innych soli;

C – poziom skały macierzystej; materiał nieskonsolidowany, nie wykazujący cech innych poziomów glebowych, posiada jednak cechy wietrzenia abiotycznego. Mogą się w nim nagromadzić węglany oraz rozpuszczalne sole. może również wykazywać cechy cementacji przez wmyte węglany, sole, krzemionkę, żelazo, a także cechy oglejenia.

G – poziom glejowy; mineralny poziom z cechami silnej lub całkowitej redukcji w warunkach beztlenowych. Barwa zwykle stalowoszara, odcień niebieskawy lub zielonkawy i nie ma cech diagnostycznych poziomów A, E lub B.

P – poziom bagienny – część profilu gleby organicznej objęta bagiennym procesem glebotwórczym;

D – podłoże mineralne – nielite mineralne podłoże gleby organicznej;

M – poziom murszenia – część profilu gleby organicznej objęta procesem murszenia,

R – podłoże skalne – lita lub spękana skałą zwięzła (magmowa, przeobrażona, osadowa) występująca w podłożu.

Poziom mieszany – część profilu, w której morfologiczne zmiany między sąsiednimi poziomami głównymi obejmuje pas szerszy niż 5 cm, a cechy przyległych poziomów są wyraźne i istnieje ciągłość między wcinającymi się językami i poziomami im odpowiadającymi. Stosuje się tzw. zapis łamany: A/E, E/B, B/C itd.
Poziom przejściowy – część profilu, w której równocześnie są widoczne morfologiczne cechy dwóch sąsiednich poziomów głównych, a przejście następuje stopniowo. Oznacza się je dużymi literami właściwymi dla sąsiednich poziomów głównych, np. AE, BC, gdzie pierwsza litera oznacza poziom, do którego poziom przejściowy jest bardziej podobny.

Przyrostki do oznaczania cech i właściwości poziomów
Dodaje się do symboli poziomów głównych jako małe litery, a nie jako indeksy dolne!

a	-	dobrze zhumifikowana materia org., zakumulowana w mineralnej części gleby w warunkach hydromorfologicznych; np. Aa
an	-	(antropogeniczny); poziom / warstwa wytworzone przez człowieka wskutek działalności gospodarczej poza uprawą roli; np. Aan
b	-	poziom kopalny
br	-	akumulacja na miejscu, nieiluwialna, oraz przeobrażenia substratu glebowego typowe dla gleb brunatnych; stosuje się w z poziomem głównym B
ca	-	akumulacja węglanu wapnia (w różnych poziomach glebowych), np. Cca
cn	-	akumulacja półtoratlenków i węglanów w postaci trwałych wytrąceń (konkrecji, pieprzy itp.), np. Bfecn, Ccacn
cs	-	akumulacja siarczanu wapnia, np. Ccs
es	-	eluwialne wymycie żelaza i glinu, np. Ees
et	-	eluwialne wymycie frakcji ilastej; stosuje się do poziomu E gleb płowych
f	-	podpoziom z materią organiczną, częściowo rozłożoną; stosuje się do poziomu głównego O
fe	-	iluwialna akumulacja żelaza; stosuje się do poziomu głównego B gleb bielicowych i bielic
g	-	cechy oglejenia odgórnego, tj. powodowanego przez okresowe stagnowanie wód opadowych nad poziomami lub warstwami trudno przepuszczalnymi, albo w ich obrębie; np. Eg, Bg, Cg
gg	-	cechy oglejenia oddolnego, związanego z wysokim poziomem wód gruntowych; np. Bgg, Cgg
h	-	podpoziom zawierający zhumifikowaną, dobrze rozłożoną materię organiczną; stosuje się do poziomu O (tj. Oh), do naturalnego poziomu A (tj. Ah) oraz do iluwialnej akumulacji materii organicznej w iluwialnym poziomie B (tj, Bh)
k	-	warstwa reliktowa kontaktu krioiluwialnego z zamarzniętym podłożem, wytworzona w środowisku peryglacjalnym, wzbogacona w żelazo, magnez, glin, próchnicę; stosuje się do poziomu głównego B
l	-	podpoziom nierozłożonej ściółki w powierzchniowej części poziomu O
na	-	akumulacja sodu wymiennego; np. Bna
ox	-	akumulacja półtoratlenków; w poziomach scementowanych stosuje się do poziomu B z orsztynem, rudą łąkową itp., np. Box
p	-	poziom orny (rozluźniony); na ogół jako Ap
r	-	nieiluwialne nagromadzenie żelaza, glinu, manganu, próchnicy, niekiedy wzbogacone we frakcję ilastą, pylastą, stosuje się do poziomu głównego B w glebach uprawnych
re	-	poziom reliktowy, stosuje się do poziomów starszej genezy znajdujących się w zasięgu współczesnych procesów glebotwórczych; np. Bvre
sa	-	akumulacja soli rozpuszczalnych w wodzie łatwiej niż gips; np. Bsa, Csa
t	-	iluwialna akumulacja frakcji ilastej w glebach mineralnych; stosuje się jako Bt; w glebach organicznych oznacza torf i stosuje się do poziomu głównego O
v	-	nieiluwialne nagromadzenie w środowisku peryglacjalnym żelaza, glinu, manganu, próchnicy, niekiedy wzbogacenie we frakcję ilastą i pylastą; stosuje się do poziomu głównego B
x	-	warstwa stwardniała np. fragipan (ale nie scementowana): Bx, Bsx, Btx

Symbole stosowane tylko do opisu gleb hydrogenicznych

bg	-	warstwa torfu bór-bagnowego torfowiska wysokiego; np. Otwybg
brz	-	warstwa torfu brzezinowego torfowiska przejściowego; np. Otprbrz
e	-	utwór torfiasty lub murszowaty w glebach organiczno-mineralnych; np. Ae
gy	-	gytia, stosuje się do poziomu organicznego O
i	-	utwór murszasty w glebach organiczno-mułowych
m	-	muł, stosuje się do poziomu głównego O
me	-	warstwa torfu mechowiskowego torfowiska niskiego, zbudowana z mchów brunatnych i niskich turzyc; np. Otnme
ms	-	warstwa torfu mszarnego torfowiska przejściowego i wysokiego; np. Otprms
n	-	poziom namułów mineralnych rozdzielających warstwy organiczne
ni	-	torf niski, np. Otni
ol	-	warstwa torfu olsowego torfowiska niskiego, zbudowana przeważnie z materiału olszynowego; np. Otniol
pr	-	torf przejściowy, np. Otpr
sz	-	warstwa torfu szuwarowego torfowiska niskiego, zbudowana głównie z trzcin; np. Otnisz
tu	-	warstwa torfu turzycowiskowego torfowiska niskiego, zbudowana w przewadze z wysokich turzyc z domieszką trzciny; np. Otnitu
tz	-	warstwa torfu zamulonego; np. Otz
wr	-	warstwa torfu wrzosowiskowego torfowiska wysokiego; np. Otwywr
wy	-	torf wysoki, np. Otwy