Instytut Zdrowia Publicznego Wydział Nauk o Zdrowiu Uniwersytet Jagielloński Collegium Medicum Szczegółowy program i plan studiów stacjonarnych drugiego stopnia Zdrowie Publiczne

Dariusz Płodzień

Uczestnicy szkolenia otrzymują dostęp do materiałów zamieszczonych na platformie w terminie określonym w Zarządzeniu Rektora Uniwersytetu Jagiellońskiego nr 69 z 26 września 2011 roku w sprawie: szkolenia w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy studentów I roku studiów pierwszego stopnia, drugiego stopnia i jednolitych studiów magisterskich oraz uczestników studiów doktoranckich w Uniwersytecie Jagiellońskim.

Materiały przygotowane zostały w formach tekstów, filmów, animacji, grafik, ilustracji a także quizów ćwiczeniowych. Udostępnione forum dyskusyjne umożliwia kontakt zarówno z nauczycielem jak i z uczestnikami szkolenia. W ramach forum możliwe jest prowadzenie dyskusji na tematy związane z problematyką bezpieczeństwa i higieny pracy.

Quizy ćwiczeniowe pozwalają na bieżące sprawdzanie przez uczestników szkolenia swoich wiadomości i umiejętności.

Warunkiem zaliczenia jest uzyskanie 60% punktów

(w pełni poprawna odpowiedź na 12 z 20 pytań).

Czas przeznaczony na rozwiązywanie testu to 30 minut.

1. Wybrane zagadnienia prawnej ochrony pracy

- Podstawowe regulacje prawne i występujące w nich pojęcia

- Obowiązki pracodawcy w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy

- Prawa i obowiązki pracownika w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy

- Wypadki przy pracy i choroby zawodowe

Szkolenia w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy

2. Wybrane zagadnienia bezpieczeństwa i higieny pracy w uczelniach

- Akty prawne dotyczące bezpieczeństwa i higieny pracy

- Przepisy ogólne

- Przepisy szczegółowe

3. Wypadki studentów i świadczenia z tytułu tych wypadków

- Wypadek powstały w szczególnych okolicznościach

- Świadczenia przysługujące osobie poszkodowanej wskutek takiego wypadku

- Kiedy świadczenie nie przysługuje
II Elementy ergonomii, fizjologii i higieny pracy

1. Elementy ergonomii

- Postacie ergonomii

- Ergonomia stanowiska komputerowego

- Barwy informacyjne

- Znaki bezpieczeństwa

2. Elementy fizjologii pracy

- Wprowadzenie do fizjologii pracy

- Przenoszenie ciężarów

- Zmęczenie

- Rytm biologiczny człowieka

3. Elementy higieny pracy

- Udział higieny w kształtowaniu warunków pracy

- Zadania medycyny pracy

1. Czynniki występujące w środowisku pracy

- Podział czynników występujących w środowisku pracy

- Czynniki niebezpieczne

- Likwidacja oraz ograniczenie wpływu czynników niebezpiecznych

2. Zagrożenia związane z urządzeniami elektrycznymi

- Przyczyny porażenia i oparzenia prądem elektrycznym

- Działanie prądu elektrycznego na organizm człowieka

- Sposoby ochrony przed porażeniem prądem

- Podstawowe zasady bezpiecznego użytkowania urządzeń elektrycznych

- Zasady ratowania osób porażonych prądem elektrycznym

3. Hałas w środowisku pracy

- Czym jest hałas?

- Wpływ hałasu na organizm człowieka

- Redukcja i ograniczanie hałasu

- Hałas w biurze

4. Czynniki chemiczne w środowisku pracy

- Klasyfikacja substancji chemicznych

- Rodzaje zatruć

- Drogi wchłaniania substancji chemicznych do organizmu

- Sposoby działania substancji chemicznych na organizm

- Sposoby likwidacji lub ograniczenia źródeł zagrożeń chemicznych

- Substancje niebezpieczne

5. Czynniki biologiczne w środowisku pracy

- Co to są czynniki zagrożeń biologicznych

- Klasyfikacja szkodliwych czynników biologicznych

- Występowanie i rozprzestrzenianie

- Działanie na organizm ludzki

- Gdzie można mieć kontakt z czynnikami biologicznymi?

- Narażone grupy zawodowe

- Profilaktyka i zwalczanie czynników biologicznych

6. Ocena ryzyka zawodowego - sposób na bezpieczne miejsce pracy

- Europejska kampania na rzecz oceny ryzyka zawodowego

- Dlaczego należy przeprowadzać ocenę ryzyka zawodowego?

- Co to jest ocena ryzyka zawodowego?

- Jak oceniać ryzyko?

- Kto ocenia ryzyko?
IV. Ochrona przeciwpożarowa

1. Powstawanie pożarów

- Warunki powstania pożaru

- Przyczyny pożarów

- Zagrożenia podczas pożaru

2. Procedura postępowania

- Gdy zauważymy pożar

- Alarmowanie służb ratowniczych

- Alarmowanie osób w strefie zagrożenia

- Ewakuacja

3. Gaszenie pożarów

- Kiedy gasić pożar?

- Jak gasić pożar?

- Znaki ochrony przeciwpożarowej

- Podstawy prawne
V. Pierwsza pomoc w nagłych wypadkach

1. Zasady odpowiedzialności prawnej dotyczące udzielania pierwszej pomocy

- Podstawy prawne

2. Podstawowe zasady udzielania pierwszej pomocy

- Bezpieczeństwo

- Sprawdzenie podstawowych czynności życiowych

- Udzielanie pierwszej pomocy osobie nieprzytomnej

- Pomoc przy zatrzymaniu krążenia krwi

- Krwotok, zranienia, amputacje

- Oparzenia

- Urazy kości i stawów

- Urazy kręgosłupa

- Porażenie prądem elektrycznym

• 
  Materiały zamieszczone w kursie.
  
• 
  Rączkowski B. (2009), BHP w praktyce, Ośrodek Doradztwa i Doskonalenia Kadr, Gdańsk
  
• 
  Koradecka D. (2008), Bezpieczeństwo i higiena pracy, CIOP-PIB, Warszawa
  
• 
  Zawieska W. M., Bezpieczeństwo i higiena pracy na stanowiskach komputerowych
  

1. Rozumie specyfikę funkcjonowania sektora zdrowotnego i jego podmiotów w zakresie zagadnień ekonomicznych (rola państwa i rynku).

2. Posiada wiedzę na temat modeli finansowania sektora zdrowotnego i jego podmiotów oraz potrafi usytuować i scharakteryzować polski system finansowania ochrony zdrowia.

3. Zna zasady i uwarunkowania alokacji środków na wszystkich poziomach organizacyjnych ochrony zdrowia, przepływy środków finansowych oraz czynniki wpływające na wielkość wydatków w sektorze zdrowotnym w Polsce.

4. Rozumie funkcje instytucji w sektorze zdrowotnym i zna efektywne relacje między nimi, w szczególności w odniesieniu do planowania i edukacji kadr medycznych, inwestycji, promocji zdrowia i profilaktyki, badań medycznych, świadczenia usług leczniczych i rehabilitacyjnych, nadzoru i ewaluacji.

5. Zna uregulowania dotyczące uprawnień i funkcji grup podmiotów w sektorze ochrony zdrowia (świadczeniodawcy, płatnicy, ubezpieczyciele, korporacje zawodowe, organizacje pacjentów) oraz organów władzy (rządowej i samorządu terytorialnego ) w odniesieniu do ochrony zdrowia.

6. Rozumie wzajemne relacje między procesem politycznym i efektywnym działaniem na rzecz ochrony zdrowia.

7. Rozumie efekty ekonomiczno-finansowe dokonywanych wyborów w zakresie problematyki polityki zdrowotnej.

8. Potrafi wyszukiwać, analizować, oceniać, selekcjonować i integrować informację z różnych źródeł (publikacje naukowe i statystyczne, ekspertyzy, raporty, bazy danych) oraz formułować na tej podstawie krytyczne sądy.

9.Potrafi przedstawić w formie pisemnej dobrze skonstruowane i wyczerpująco uargumentowane stanowisko w zakresie ekonomiczno - finansowych zagadnień funkcjonowania sektora zdrowotnego
Kompetencje społeczne:

10. Przejawia zainteresowanie problemami polityki zdrowotnej.

11. W sprawach będących przedmiotem dyskusji wykazuje gotowość do rozważenia wszystkich argumentów.

dr Ewa Kocot

dr hab. Christoph Sowada

dr Katarzyna Dubas

mgr Marzena Tambor

ćwiczenia

ćwiczenia: 30

- przygotowanie na ćwiczenia (przygotowanie wyznaczonych prezentacji, zapoznanie się z zadanymi tekstami): 30 godz. - 1 ECTS

- przygotowanie do egzaminu i udział w nim: 25 godz. - 1 ECTS

Efekt 7, 10: udział w dyskusjach prowadzonych na ćwiczenia

Efekt 8, 11: prezentacje, udział w dyskusjach prowadzonych na ćwiczeniach

Efekt 9: egzamin

Do zaliczenia ćwiczeń wymagane jest uzyskanie pozytywnej oceny przygotowywanych przez studentów prezentacji na zadane tematy, które będą przedstawiane i omawiane w trakcie ćwiczeń.

Ocena 3 - student potrafi odpowiedzieć na postawione na egzaminie pytania w zakresie podstawowym, nie przedstawiając analizy zagadnień. Wykazuje się podstawową znajomością zadanych tekstów.

Ocena 4 - student potrafi odpowiedzieć na pytania wykazując się dobrym zrozumieniem zagadnień i podejmując się analizy problemów i zależności. Wykazuje się dobrą znajomością zadanych do przeczytania tekstów.

Ocena 5 - student potrafi obszernie odpowiedzieć na zadane pytania, wykazując się głębokim zrozumieniem zagadnień. Wykorzystuje w odpowiedziach w sposób obszerny wiedzę z przeczytanych tekstów.

- Sektor ochrony zdrowia, jego specyfika, uczestnicy i regulacje

- Popyt i podaż w ochronie zdrowotnej, ich elastyczności

- Rynek w ochronie zdrowia; jego właściwości i ograniczenia

- Rola państwa w opiece zdrowotnej. Metody efektywnych interwencji państwa

- Rynek regulowany

- Racjonowanie i priorytetyzacja w ochronie zdrowia

- Modele finansowanie ochrony zdrowia, ewaluacja metod i aspekty porównawcze

- Determinanty wydatków na opiekę zdrowotną

- Tendencje w kształtowaniu się przychodów i wydatków na ochronę zdrowia i zdrowie publiczne

- Mierzenie efektów i wskaźniki zdrowotne oraz ich zastosowanie w ewaluacji, planowaniu i prognozowaniu

- Prognozowanie przychodów i wydatków sektora zdrowotnego

- Rynek pracy i zasoby pracy w ochronie zdrowia

- Finansowanie świadczeniodawców

• 
  Zespół do przygotowania raportu pod kierunkiem S.Golinowskiej (2009), Finansowanie ochrony zdrowia w Polsce, Zielona Księga II, Uniwersyteckie Wydawnictwo Medyczne "Vesalius", Kraków
  
• 
  Golinowska S., Kocot E., Sowa A.(2007), Health Expenditure Scenarios in the New Member States. Comparative Report on Bulgaria, Estonia, Hungary, Poland and Slovakia, ENEPRI Research Reports
  
• 
  GUS (2006), Narodowy Rachunek Zdrowia. Wydatki na ochronę zdrowia 1999, 2002, 2003, Biblioteka Wiadomości Statystycznych, Tom 54, Warszawa
  
• 
  Kocot E.(2002), Miary efektów zdrowotnych; w: Zdrowie i Zarządzanie, t. IV, nr 3-4/2002, s. 55-62
  
• 
  Kocot E.(2009), Wskaźniki zdrowotne - definicje, funkcje, klasyfikacje, w: Zeszyty Naukowe Ochrony Zdrowia. Zdrowie Publiczne i Zarządzanie, tom VII, nr 1/2009,
  
• 
  Folland S., Goodman A., Stano M.(2011), Ekonomia zdrowia i opieki zdrowotnej, Oficyna Wolters Kluwer business, Warszawa
  
• 
  Morris S., Devlin N., Parkin D.(2011), Ekonomia w ochronie zdrowia, Oficyna Wolters Kluwer business, Warszawa
  
• 
  Polityka Społeczna: numer poświęcony problematyce zatrudnienia, wynagrodzenia i dialogu społecznego w ochronie zdrowia, IPiSS, nr 7/2008
  
• 
  Sowada Ch.(2005), Wpływ metod finansowania na zachowania lekarzy - aspekty ekonomiczne, zdrowotne i społeczne, w: Zeszyty Naukowe Ochrony Zdrowia. Zdrowie Publiczne i Zarządzanie, tom III, nr 1/2005
  
• 
  Sowada Ch.(2004), Współpłacenie - szanse, zagrożenia i warunki szerszego zastosowania w systemie powszechnego społecznego ubezpieczenia zdrowotnego Zeszyty Naukowe Ochrony Zdrowia - Zdrowie Publiczne i Zarządzanie, tom II, nr 1/2004, s. 11-22
  
• 
  Pavlova M. i inni (2010), Are patient payments an effective policy tool, Review of theoretical and empirical evidence, w: Zeszyty Naukowe Ochrony Zdrowia Zdrowie Publiczne i Zarządzanie 2010/1 s. 29-36,
  
• 
  wyselekcjonowane materiały przekazywane studentom na zajęciach.
  

1. Posiada podstawową wiedzę na temat procesów interpersonalnych

2. Zna zagadnienia dotyczące teoretycznych podstaw i metod badań przekonań zdrowotnych oraz procesu zmiany i kształtowania zachowań zdrowotnych

3. Posiada pogłębioną wiedzę dotyczącą funkcjonowania podmiotów odpowiedzialnych za działania prospołeczne oraz monitorowania realizowanych przez nie strategii rozwiązywania problemów społecznych

4. Rozumie rolę instytucji funkcjonujących w systemie ochrony zdrowia w obszarze: opieki, edukacji, promocji, nadzoru, planowania
Umiejętności:

5. Posiada umiejętności planowania procesów komunikacyjnych

6. Posiada umiejętności wykorzystania wiedzy teoretycznej, dostrzegania, obserwacji i interpretacji zjawisk w zakresie zdrowia populacji pogłębione i wzbogacone o wyjaśnianie wzajemnych relacji między zdrowiem a czynnikami społecznymi
Kompetencje społeczne:

7. Ma świadomość odpowiedzialności i pełnionej roli społecznej

8. Docenia rolę dobrych praktyk w zakresie profilaktyki psychospołecznych zagrożeń w środowisku pracy

dr Barbara Woźniak

mgr Joanna Cichecka

mgr Anna Prokop

ćwiczenia: 15

- przygotowanie prezentacji, przygotowanie się do egzaminu oraz uczestniczenie w nim: 32 godz. - 1 ECTS

- aktywny udział na ćwiczeniach, przygotowanie prezentacji w oparciu o literaturę przedmiotu

Efekt 1. Na 2 - nie ma podstawowej wiedzy nt. procesów interpersonalnych, na 3 - zna tylko niektóre podstawy teoretyczne procesów interpersonalnych, na 4 - zna podstawowe teorie i koncepcje teoretyczne procesów interpersonalnych, na 5 - zna główne teorie i koncepcje teoretyczne dot. procesów interpersonalnych i potrafi je zastosować na użytek zdrowia publicznego. Efekt 2: Na 2 - nie zna podstawowych teorii i koncepcji dot. przekonań i zachowań zdrowotnych, na 3 - zna tylko niektóre teorie i koncepcje, na 4 - zna najczęściej stosowane teorie i koncepcje, na 5 - zna większość i potrafi je wykorzystać na użytek zdrowia publicznego.

Efekt 3 i 4: Na 2 - nie zna podstawowych teorii dot. funkcjonowania instytucji medycznych oraz mechanizmów dysfunkcjonalności tych instytucji, na 3 - zna nieliczne podstawy teoretyczne, na 4 - zna większość podstaw teoretycznych, na 5 - zna i potrafi ocenić znaczenie funkcjonalności lub dysfunkcjonalności instytucji medycznych.

Efekt 5: patrz efekt 1.

Efekt 6: patrz efekt 2.

Efekt 7: Na 2 - nie zna teoretycznych założeń pojęcia roli społecznej, na 3 - zna tylko niektóre założenia, na 4 - zna większość teoretycznych założeń pełnienia roli społecznej, na 5 - zna koncepcje teoretyczne pełnienia roli społecznej potrafi je wykorzystać na użytek zdrowia publicznego.

Efekt 8: Na 2 - nie zna znaczenia psychospołecznego środowiska pracy, na 3 - zna tylko niektóre koncepcje dot. psychospołecznego środowiska pracy, na 4 - zna większość założeń teoretycznych dot. psychospołecznego środowiska pracy, na 5 - zna koncepcje dot. psychospołecznego środowiska pracy i potrafi je wykorzystać do eliminacji stanu zdrowia

• 
  Badania socjomedyczne nad relacjami między personelem medycznym i pacjentami.
  
• 
  Pojęcie zaufania, rola zaufania w medycynie, definicja zaufania, zaufanie i ryzyko, odmiany zaufania, funkcje zaufania w instytucjach medycznych. Instytucje medyczne z perspektywy instytucjonalizmu i w ujęciu funkcjonalnym. Instytucje medyczne jako element systemu kontroli społecznej i porządku społecznego.
  
• 
  Wzory interakcji społecznych w instytucjach medycznych. Pojęcie interakcji z perspektywy koncepcji socjologicznych (interakcja jako wymiana, interakcja jako komunikacja, interakcja i jako gra. Kultura symboliczna a wzory interakcji w środowisku szpitalnym. Instytucje medyczne jako organizacje formalne. Dysfunkcjonalność organizacji: przejawy patologii społecznych w ramach instytucji.
  
• 
  Personel medyczny w instytucji medycznej - współpraca i współdziałanie. Źródła konfliktu. Konflikt w roli i konflikt ról.
  
• 
  Rola instytucji medycznych w rozwiązywaniu współczesnych problemów; proces umierania w środowisku szpitalnym, przeszczepy (rola personelu medycznego).
  
• 
  Badania nad jakością życia uwarunkowaną stanem zdrowia jako źródło informacji o potrzebach zdrowotnych chorych/pacjentów i stopniu satysfakcji z przebytego leczenia/opieki. Rola badań nad jakością życia uwarunkowana stanem zdrowia w podnoszeniu komunikacji pomiędzy personelem a pacjentem.
  
• 
  Satysfakcja pacjentów jako źródło informacji o oczekiwaniach społecznych. Efektywność funkcjonowania instytucji medycznych w opinii pacjentów.
  
• 
  Badania socjomedyczne dotyczące postaw społecznych wobec wybranych chorób, chorych, niepełnosprawności starości. Etykietyzowanie chorób i chorych jako problem socjomedyczny.
  
• 
  Badania socjomedyczne nad rolą stylu życia.
  
• 
  Nierówności społeczne a nierówności w stanie zdrowia Zróżnicowanie społeczne, ruchliwość społeczna a potrzeby zdrowotne. Rola sieci w ocenie stanu zdrowia.
  
• 
  Społeczność lokalna i zbiorowości terytorialne. Sieć relacji społecznych, kapitał społeczny a potrzeby zdrowotne.
  
• 
  Przejawy patologii społecznych w wymiarze jednostkowym i instytucjonalnym. Definicje różnych form przemocy a konsekwencje zdrowotne i psychospołeczne. Problemy zdrowotne wynikające z zachowań autodestrukcyjnych.
  

• 
  Dostępność do instytucji medycznych z perspektywy pacjentów.
  
• 
  Ocena funkcjonowania instytucji medycznych w opinii pacjentów.
  
• 
  Satysfakcja z relacji pacjent-lekarz, pacjent-pielęgniarka.
  
• 
  Przejawy patologii społecznych w relacji pacjent; instytucje medyczne.
  
• 
  Zachowania autodestrukcyjne.
  
• 
  Przejawy patologii społecznych w wymiarze jednostkowym i grupowym.
  

• 
  Giddens A. (2005), Socjologia, PWN, Warszawa
  
• 
  Goffman E. (2006), Rytuał interakcyjny, PWN, Warszawa
  
• 
  Sztompka P. (2007), Zaufanie, Znak, Kraków
  
• 
  Tobiasz- Adamczyk B. (2002), Relacja lekarz-pacjent w perspektywie socjologii medycyny, CMUJ, Kraków
  
• 
  Pospiszyl I. (2008), Patologie społeczne, PWN, Warszawa
  
• 
  Od socjologii medyny do socjologii żywienia, red. B.Tobiasz-Adamczyk, Wydawnictwo UJ, Kraków 2013
  
• 
  Społeczne, kulturowe i polityczne uwarunkowania ryzyka zdrowotnego. Red. M. Gałuszka, M. Wieczorkowska, Wydawn. Uniwersytetu Medycznego w Łodzi, Łódź 2012