Lekcja 10 Dział: Dzieje Grecji Temat: Wielka kolonizacja Greków. Ustrój państw greckich —Sparty i Aten

Klasa I Lekcja 10 Dział: Dzieje Grecji

• 
  Przyczyny -Poszukiwanie ziemi pod uprawę (przeludnienie) surowców do rozwoju rzemiosła
  

• 
  Przebieg kolonizacji – zakładanie nowych miast apoikia - przez greckie polis (metropolie) na wybrzeżach Morza Śródziemnego i Czarnego
  
• 
  Kolonie Greckie m.in.: Syrakuzy (Sycylia), Neapol (Włochy), Massalia (Francja), Cyrena (Afryka)
  
• 
  Skutki – rozprzestrzenianie się greckiej kultury, ożywienie handlu, rozwój miast metropolii
  

• 
  Peloponez –Lakonia - Dorowie
  
• 
  Związek Peloponeski – sojusz wojskowy (symmachia) miast skupionych wokół Sparty
  

• 
  Monarchia – 2 królów z różnych dynastii (funkcje kapłańska i dowódcza, sędziowskie)
  
• 
  Geruzja (Rada Starców) – 2 królów i 28 obywateli - gerontów (60 lat)
  
• 
  5 eforów – urzędnicy wybierani na rok, administracja, sądownictwo kontrola - rząd
  
• 
  Zgromadzenie Ludowe (apella)- raz do roku, wszyscy obywatele, przyjmowanie/odrzucanie propozycji Geruzji, wybór gerontów, wybór 5 euforów
  

• 
  Spartiaci – pełnoprawni obywatele zobowiązani do służby wojskowej ( 5tys.)
  

• 
  Najmniejsza grupa ludności wśród mieszkańców Sparty – tytuł dziedziczny
  

• 
  7 roku życia chłopcy w koszarach - dyscyplina, mało jedzenia, lakoniczne wypowiedzi
  

• 
  Zawodowi wojskowi –hoplici –ciężkozbrojna piechota –walczą w szyku -falanga
  

• 
  Od 30 lat - Zgromadzenie Ludowe i małżeństwo,
  

• 
  Posiadają równe nadziały ziemi, z której się utrzymywali
  

• 
  Periojkowie („sąsiedzi”) – wolność osobista bez praw politycznych ( 40 tys.)
  

• 
  Ludność pobita przez Dorów –handel rzemiosło, lekkozbrojna piechota
  

• 
  Heloci („jeńcy”) – bez praw chłopi będący własnością państwa -niewolnicy ( 150 tys.)
  

• 
  Ludność podbita - pracowali na polu spartiatów oddając 50 % plonów
  

• 
  Attyka i Salamina X-IX w. p.n.e. -dogodne usytuowanie Aten –osłonięte górami i murem i rozwinięta linia brzegowa -port
  

• 
  Archonci 9 najwyższych urzędników, wybierani na rok polityka, wojskowość, religia, sąd
  
• 
  Areopag (wzgórze Aresa) – sąd, sprawy polityki i religii -dożywotnio byli archonci
  
• 
  Zgromadzenie Ludowe – ustawy, polityka zagraniczna, (40 tys. obywateli na 150 tys.)
  

• 
  Kworum –liczba członków niezbędna do podjęcia prawomocnej decyzji
  

• 
  Głosowanie jawne - podniesienie ręki, a rozstrzyga większość lub tajne -wrzucenie kamyka do białej urny (tak) lub czarnej (nie)
  

• 
  Rada Czterystu (Pięciuset) – przygotowanie ustaw
  

• 
  Podzielona na 10 komisji, każda z nich pełniła przez 10 część roku stałą służbę.
  

• 
  Urzędnicy — wybierani 10 strategów pozostali losowani na rok
  

• 
  Nadzór - Rada Pięciuset - wykonują jej postanowienia oraz Uchwały Zgromadzenia
  

• 
  Drakońskie prawa (-621 r. p.n.e.) – pierwsze spisane prawo – bardzo surowe
  
• 
  Reformy Solona 594 r. p.n.e.
  

• 
  Umorzenie długów ( zakaz niewoli za długi i pożyczek pod zastaw osoby)
  

• 
  Podział społeczeństwa 4 klasy majątkowe – urzędy mogą sprawować najbogatsi nie tylko arystokracja im większy majątek tym więcej obowiązków
  

• 
  Sąd przysięgłych – ludowy - sprawy karne i cywilne ( 600 sędziów)
  

• 
  Pizystrat wprowadza w Atenach – tyranię (rządy jednostki)
  

• 
  Reformy Klejstenesa 508 -507 r. p.n.e.
  

• 
  Podział Attyki na demy (giny) a z tych stworzono 10 fyli
  

• 
  Urząd strategów – 10 dowódców wojskowych ( 1 z fyli)
  

• 
  Sąd skorupkowy (ostracyzm) – raz w roku wypisywano na glinianych skorupach (ostrakach) nazwisko osoby, która zagraża ustrojowi, wypisana najczęściej opuszcza polis na 10 lat
  

4. Arystoteles był uczniem Platona, który z kolei niechętnie odnosił się do demokracji ateńskiej. Za lepszy uznawał ustrój oligarchiczny, w którym rządy sprawowaliby filozofowie, a wszystkie dziedziny życia obywateli były by kontrolowane przez państwo. Na podstawie poniższego tekstu źródłowego odpowiedz na pytanie:, W jaki sposób Platon starał się skompromitować demokrację

• 
  Rządzący ustalają prawa takie, jakie dla nich są korzystne
  

1. Podaj wiek, w którym rozpoczęła się wielka kolonizacja

• 
  VIII w. p.n.e.
  

• 
  Sojusz wojskowy miast skupionych wokół Sparty
  

• 
  Prawodawca Likurg