Marek WalczakCiąża i lekarstwa nie zawsze idzie w parze. Podjęcie leczenia w czasie ciąży nie jest całkowicie nieszkodliwe. Szacuje się, że 8 na 10 kobiet jest świadomych, że przyjmowanie leków w czasie ciąży nie jest zalecane. Jednak w czasie ciąży kobieta przyjmuje średnio 9 leków na receptę. Nie są one nieszkodliwe. 2 do 3% dzieci rodzi się z poważnymi wadami rozwojowymi, z których 5% jest związanych z przyjmowaniem leków przez matkę. Na co zatem należy szczególnie uważać?
Ibuprofen — niebezpieczny dla dziecka.
Jeśli boli Cię głowa lub plecy, zażycie ibuprofenu jest dobrze znanym odruchem w przypadku bólu. Jednak wszystkie niesteroidowe leki przeciwzapalne, w tym aspiryna, są formalnie przeciwwskazane od początku 6. miesiąca ciąży. Z poważnym ryzykiem, które może prowadzić do śmierci płodu. Czasami kobiety myślą, że skoro mogą go podawać niemowlętom, to mogą go też brać w ciąży. Należy unikać tej analogii. Od 6 miesiąca ciąży, ibuprofen może spowodować śmierć płodu już po przyjęciu pierwszej tabletki. Jest więc formalnie zabronione od końca drugiego trymestru i trzeciego trymestru ciąży.
Samoleczenie — ryzyko na wszystkich etapach ciąży.
Prawie 1 na 2 kobiety uważa, że przyjmowanie leków na początku ciąży (1. trymestr) jest bardziej ryzykowne niż w 2. lub 3. trymestrze. Jednak ryzyko jest różne w zależności od leczenia i zmienia się w czasie ciąży.
W pierwszym trymestrze istnieje ryzyko wystąpienia wad rozwojowych przy stosowaniu niektórych leków (izotretynoina na trądzik, walproinian na padaczkę). Dlatego też zaleca się jak najszybsze poinformowanie lekarza i farmaceuty, nawet jeśli pacjentka przywykła do dyskrecji z rodziną w pierwszym trymestrze ciąży. Zaleca się nawet, aby poinformować o tym lekarza już w momencie planowania ciąży. Niektóre leki mogą pozostawać w organizmie przez kilka miesięcy, a nawet lat po ich odstawieniu. Dzieje się tak na przykład w przypadku izotretynoiny, leku przeciwtrądzikowego. Wyeliminowanie go z organizmu trwa ponad trzy tygodnie. W przypadku fingolimodu, leku stosowanego w stwardnieniu rozsianym, potrzeba dwóch miesięcy, aby wyeliminować produkt. W drugim i trzecim trymestrze istnieje również znaczne ryzyko. Niska waga urodzeniowa, uszkodzenie nerek, niektóre leki mogą zaburzać wzrost i dojrzewanie narządów. Dzieje się tak w przypadku niektórych leków przeciwdepresyjnych i przeciwbólowych. Po urodzeniu niektóre leki mogą wywołać u dziecka syndromy odstawienia (na przykład tramadol).
W czasie ciąży kobieta nigdy nie powinna stosować samoleczenia. Należy zawsze stosować się do zaleceń farmaceuty lub lekarza, nawet w przypadku leków, do których przyjmowania jesteśmy przyzwyczajeni. Złota zasada: najmniejsza dawka na jak najkrótszy czas. Aby złagodzić drobne dolegliwości związane z ciążą: mdłości, bezsenność, etc., najlepiej unikać leków. W przypadku każdego zabiegu należy zadać sobie pytanie: „czy naprawdę go potrzebuję?” Czy istnieją inne alternatywy? Na przykład: fizjoterapia, masaż, hipnoza.
Leki alternatywne — środki ostrożności, które należy podjąć.
Wiele roślin jest przeciwwskazanych w czasie ciąży. Na przykład rośliny przeczyszczające, które mogą powodować skurcze macicy (aloes, ogórecznik), ale także krwawnik, szałwia. Dlatego w czasie ciąży nie należy stosować roślin bez porady lekarza.
Stosowanie olejków eterycznych drogą wewnętrzną jest przeciwwskazane dla kobiet w ciąży. Dla innych zastosowań (dyfuzja, kąpiel), konieczne jest, aby być dobrze poinformowani, ponieważ ich stosowanie nie jest nieszkodliwe. Mięta pieprzowa, stosowana w przypadku migreny lub nudności, ma działanie neurotoksyczne i poronne. Olejek eteryczny z szałwii, używany do zwalczania niektórych infekcji, zwiększa skurcze macicy, prowadząc do ryzyka poronienia.
Jeśli chodzi o homeopatię, to nie ma mowy o leczeniu się z zamkniętymi oczami. Należy uważać na preparaty typu nalewka macierzysta, które zawierają alkohol.
Kremy — sprawdź składniki aktywne.
Mniej o tym myślimy, ale niektóre kremy zawierają leki, które przenikają do krwiobiegu. Należy uważać na przykład na kremy przeciwzapalne. Ostrzega się również przed terapiami przeciwtrądzikowymi opartymi na izotretinoinie, lub tretinoinie, które są aplikowane przez skórę. Są one surowo zabronione w czasie ciąży.
Marek Walczak
