Nazwa przedmiotu: Wstęp do literaturoznawstwa
|
Kod przedmiotu:
1.2.O.8
|
Rok: I
|
Semestr:
letni 2014/15
|
Ilość godzin
15
|
Typ zajęć:
obligatoryjne
|
ECTS
2
|
Forma zajęć:
konwersatorium
|
Język :
polski
|
Zaliczenie:
zaliczenie z oceną
|
Prowadzący:
dr D. Ambroziak
|
Liczba miejsc:
|
Wymagania/preferencje wymagane przy przyjmowaniu:
|
Ogólny opis przedmiotu: Wstęp do literaturoznawstwa obejmuje zagadnienia związane z językowym kształtem dzieła literackiego, wersyfikacją, kompozycją oraz typologią rodzajową i gatunkową. Ponadto traktuje o problemach dotyczących komunikacji literackiej.
|
Cel zajęć: Zapoznanie studentów z zagadnieniami dotyczącymi utworu literackiego, jego budowy, zarówno w zakresie form językowo-stylistycznych, jak i kompozycyjno-tematycznych. Rozwijanie umiejętności opisu dzieła literackiego, jego analizy i interpretacji.
|
Zamierzone efekty kształcenia
Wiedza: Po zakończeniu kursu student umie:
-
wymienić i omówić działy literaturoznawstwa
-
przedstawić funkcje dzieła literackiego
-
zinterpretować kategorię literackości
-
zdefiniować pojęcie stylu i stylizacji
-
nazwać stylistyczne środki brzmieniowe, leksykalne, składniowe
-
wymienić i podać znaczenie tropów
-
scharakteryzować system prozodyjny języka
-
rozróżniać typy strof
-
dokonać podziału systemów wersyfikacyjnych
-
wskazać cechy wiersza sylabicznego, sylabotonicznego, tonicznego i wolnego
-
nazwać i objaśnić elementy świata przedstawionego
-
wytłumaczyć pojęcie czasu i przestrzeni w utworze literackim.
-
sformułować kryteria podziału na rodzaje literackie
-
omówić gatunki liryczne, epickie i dramatyczne
-
wyjaśnić kategorię autora, czytelnika, podmiotu literackiego.
|
Umiejętności: Po zakończeniu kursu student potrafi:
-
wykazać przynależność danego tekstu językowego do literatury
-
rozróżniać style językowe
-
przeprowadzić analizę stylistyczną utworu
-
rozpoznawać podstawowe stopy
-
dokonać analizy wersyfikacyjnej wiersza
-
przeprowadzić analizę tekstu literackiego na poziomie kompozycji
-
zaprezentować cechy gatunkowe danego utworu literackiego
-
interpretować i wartościować tekst literacki
-
omówić kategorię autora, czytelnika, podmiotu literackiego w danym utworze literackim.
|
Inne kompetencje (postawy): Po zakończeniu kursu student potrafi:
-
dbać o poprawność stylistyczną wypowiedzi
-
wypowiadać się na temat przeczytanego tekstu literackiego
|
Nakład pracy studenta wyrażony w godzinach i punktach ECTS
Godziny kontaktowe: 15
Czas na przygotowanie się do zajęć: 20
Czas na przygotowanie się do prac kontrolnych: 10
Konsultacje: 15
Suma godzin: 60
Sumaryczna liczba punktów ECTS dla przedmiotu: 2
|
Sposób sprawdzenia osiągnięcia efektów zamierzonych oraz ich procentowy udział w ocenie końcowej:
Aktywność: 40%
Prace kontrolne: 60%
|
Szczegółowy opis przedmiotu (treści programowe):
-
Nauka o literaturze – jej działy i zadania.
-
Stylistyka – podstawowe pojęcia, klasyfikacja stylów językowych, stylizacja.
-
Typy chwytów ekspresji językowej.
-
Sfera przekształceń semantycznych.
-
Wiersz i elementy wierszotwórcze.
-
Charakterystyka sylabizmu i sylabotonizmu.
-
Wiersz toniczny i wiersz wolny.
-
Kompozycja dzieła literackiego.
-
Konstrukcja czasu i przestrzeni w utworze literackim.
-
Formy podawcze dzieła literackiego.
-
Genologia – podstawowe pojęcia. Kryteria podziału literatury.
-
Liryka i gatunki liryczne.
-
Wyznaczniki epiki i ważniejsze gatunki epickie.
-
Charakterystyka dramatu. Gatunki dramatyczne.
-
Komunikacja literacka.
|
Podstawowa literatura:
ARYSTOTELES, 1983, Poetyka, przeł. oprac. H. Podbielski, Wrocław.
CHOJNACKI A., 1980, Poetyka, Warszawa.
GŁOWIŃSKI M., OKOPIEŃ-SŁAWIŃSKA A., SŁAWIŃSKI J., 1986, Zarys teorii literatury, Warszawa.
KULAWIK A., 1997, Poetyka. Wstęp do teorii dzieła literackiego, Kraków.
ŁUŻNY R., 1977, SZYMAK-REIFEROWA J., Ćwiczenia z poetyki dla studentów filologii rosyjskiej, cz. 1-2: Stylistyka i wersyfikacja, Katowice.
ЕСИН А.Б., 2010, Принципы и приемы анализа литературного произведения, Москва.
КРУПЧАНОВ Л.М. (ред.), 2009, Введение в литературоведение, Москва.
|
Nazwa przedmiotu: Lingworealioznawstwo rosyjskie
|
Kod przedmiotu:
1.2.O.115
|
Rok:
I
|
Semestr:
letni 2014/15
|
Ilość godzin
15
|
Typ zajęć:
obligatoryjne
|
ECTS
2
|
Forma zajęć:
konwersatorium
|
Język :
rosyjski
|
Zaliczenie:
Zaliczenie z oceną
|
Prowadzący: dr Jadwiga Tarsa
|
Liczba miejsc:
|
Wymagania/preferencje wymagane przy przyjmowaniu:
|
Ogólny opis przedmiotu: Zajęcia z lingworealioznawstwa pozwalają studentom zapoznać się z materiałem językowym odzwierciedlającym kulturę, tradycje, historię, Rosji.
|
Cel zajęć: Zajęcia mają na celu wypracowanie kompetencji komunikacyjnej w komunikacji międzykulturowej poprzez przybliżenie i objaśnienie jednostek języka charakterystycznych dla rosyjskiego krągu kulturowego.
|
Zamierzone efekty kształcenia
Wiedza:
Po zakończeniu kursu student umie:
-
Zdefiniować terminy: leksyka bezekwiwalentna, leksyka konotatywna, leksyka tła.
-
Wskazać odzwierciedlenie faktów historycznych w języku.
-
Opisać pochodzenie słów i fraz języka rosyjskiego związanych z historią i tradycją.
-
Wskazać w tekstach współczesnych nawiązania do tradycji, historii, literatury.
|
Umiejętności:
W wyniku przeprowadzonych zajęć student powinien umieć:
1. Analizować leksykę w powiązaniu z kulturą i historią danego kraju.
2. Poprawnie posługiwać się poznanym słownictwem.
3. Zaprezentować zdobytą wiedzę w formie krótkiego wykładu.
4. Analizować teksty współczesne z uwzględnieniem pre-tekstów.
|
Inne kompetencje (postawy):
W wyniku przeprowadzonych zajęć student nabędzie następujące postawy:
1. Otwartość na inną kulturę.
2. Postrzeganie relacji pomiędzy przedstawicielami różnych kultur.
3. Wrażliwość na odmienne tradycje, zwyczaje.
4. Świadomość różnic i podobieństw między przedstawicielami różnych kultur.
|
Sposób sprawdzenia osiągnięcia efektów zamierzonych oraz ich procentowy udział w ocenie końcowej:
Aktywność: 40%
Prace kontrolne: 30 %
Esej/referat: 30%
|
Nakład pracy studenta wyrażony w godzinach i punktach ECTS
Godziny kontaktowe: 15
Czas na przygotowanie się do zajęć: 10
Czas na przygotowanie się do prac kontrolnych: 10
Konsultacje: 15
Czytanie lektur i literatury fachowej ( w tym aktualnej prasy):10
Suma godzin: 60
Sumaryczna liczba punktów ECTS dla przedmiotu: 2
|
Szczegółowy opis przedmiotu (treści programowe):
-
Zagadnienia teoretyczne – leksyka bezekwiwalentna, leksyka konotatywna, leksyka tła, realia językowe i pozajęzykowe – 4 godz.
-
Leksyka związana z historią Rosji (czapka Monomacha, Kulikowe Pole, wsie potiomkinowskie) – 6 godz.
-
Słowa-symbole czasów Związku Radzieckiego (pięciolatka, kułak, kołchoz, subotnik) – 6 godz.
-
Święta religijne, obrzędy i ich odzwierciedlenie w języku –6 godz.
-
Bohaterowie i obrazy rosyjskich baśni, bajek i legend (Zmiej Gorynycz, Iwanuszka-duraczok, Kołobok) – 4 godz.
-
Rosyjskie przysłowia, porzekadła i skrzydlate słowa – 4 godz.
-
Sztuka kulinarna w Rosji, tradycyjne potrawy – 2 godz.
-
Najnowsza leksyka rosyjska – 4 godz.
|
Podstawowa literatura:
Aleksander Z., Elementy lingworealioznawcze w nauczaniu języka rosyjskiego, Warszawa 1982.
Rosjoznawstwo, pod red. L. Suchanka, Kraków 2004.
Вьюнов Ю., Данецкая И., Стародубцев В., Россия: страна и люди, Opole 2004.
Прохоров Ю., Россия. Большой лингвострановедческий словарь, Москва 2008.
Устманов К., Православные обряды: крещение, венчание, погребение, Ростов-на-Дону 2001.
Фелицына В., Прохоров Ю., Русские пословицы, поговорки и крылатые выражения. Лингвострановедческий словарь, Москва 1988.
|
Nazwa przedmiotu: Piśmiennictwo staroruskie i oświeceniowe
|
Kod przedmiotu:
1.2.O.9
|
Rok: I
|
Semestr:
letni 2014/15
|
Ilość godzin
15
|
Typ zajęć:
obligatoryjne
|
ECTS
2
|
Forma zajęć:
wykład
|
Język :
rosyjski/polski
|
Zaliczenie:
egzamin z oceną
|
Prowadzący:
Prof. dr hab. W. Laszczak
|
Liczba miejsc:
|
Wymagania/preferencje wymagane przy przyjmowaniu:
|
Ogólny opis przedmiotu: Przedmiot opisuje dzieje literatury rosyjskiej na tle europejskim, uwzględniając najważniejsze, wiodące zjawiska piśmienniczo-literackie czasów średniowiecza, rosyjskiego baroku, klasycyzmu (z jego fazą początkową – tzw. preklasycyzmem) i doby oświecenia oraz sentymentalizmu. Na kanwie historycznoliterackiej, ukształtowanej przez obiektywne wydarzenia historyczne, trendy rozwojowe danej epoki, nadto przez poszczególne programy estetyczno-literackie oraz dominanty artystyczne, bliższemu oglądowi poddawane są najwybitniejsze bądź najbardziej znaczące zabytki piśmiennictwa staroruskiego oraz dzieła twórców epok nowoczesnych (klasycyzmu oraz sentymentalizmu) z uwzględnieniem typologii bohatera, osobliwości stylistyczno-gatunkowych i ideowo-filozoficznych. Zastosowana na wykładzie metoda porównawcza pozwoliła na wydobycie zachodzących między nimi podobieństw i różnic, a tym samym na prześledzenie procesów ewolucyjnych w rosyjskiej kulturze literackiej, wywodzących się nie tylko z czynników zewnętrznych (głównie stulecia XI-XII oraz XVII), ale też rodzimych, miejscowych (ustna twórczość ludu rosyjskiego). W kręgu tematycznym znajduje się kilka biografii twórców, wśród nich m. in. Michała Łomonosowa, Gabriela Dzierżawina i Mikołaja Karamzina.
|
Cel zajęć: Kurs ma na celu zapoznanie słuchaczy z procesem rozwojowym literatury rosyjskiej od czasów najdawniejszych do końca wieku XVIII z uwzględnieniem uwarunkowań historycznych i kulturowych – zewnętrznych i wewnętrznych.
|
Zamierzone efekty kształcenia
Wiedza: Po zakończeniu kursu student umie:
-
Wymienić w porządku chronologicznym i omówić epoki literackie w dziejach Rosji od fazy początkowej do schyłku XVIII wieku.
-
Wymienić i omówić zabytki literatury przekładowej oraz oryginalnej okresu Rusi Kijowskiej.
-
Prześledzić rozwój piśmiennictwa czasów rozdrobnienia feudalnego oraz niewoli tatarsko-mongolskiej Rusi.
-
Określić stan piśmiennictwa staroruskiego czasów Iwana Groźnego.
-
Odnaleźć trendy barokowe w twórczości Symeona Połockiego oraz protopopa Awwakuma.
-
Zdefiniować pojęcie preklasycyzmu oraz klasycyzmu w kulturze literackiej Rosji XVIII stulecia.
-
Wymienić przedstawicieli rosyjskiego preklasycyzmu oraz klasycyzmu i opisać ich osiągnięcia artystyczne (Antioch Kantiemir, Wasyl Triediakowski, Michał Łomonosow, Aleksander Sumarokow).
-
Udzielić odpowiedzi na pytanie o typy twórczości dramatycznej w II połowie XVIII w.
-
Wskazać drogi rozwojowe poezji rosyjskiej II połowy XVIII w.
10)Omówić czasopiśmiennictwo rosyjskie czasów Katarzyny II.
11) Przedstawić zdobycze literatury rosyjskiej II połowy XVIII w zakresie poezji (Gabriel Dzierżawin, Michał Chieraskow, Wasyl Majkow, Hipolit Bogdanowicz).
12)Scharakteryzować osobliwości stylistyczne oraz społeczno-ideowe dwu odmian nurtu sentymentalnego w Rosji.
13) Dokonać typologii bohatera literackiego (bohater eposu średniowiecznego, bohater żywotu świętego, podróżnik, bohater tragedii, bohater poematu heroikomicznego, bohater sentymentalny).
16) Dokonać typologii poznanych gatunków literackich (epos bohaterski, kronika/latopis, apokryf, żywot świętego/hagiografia, pateryk/literatura patrystyczna, literatura podróżnicza, homilia/kazanie, opowieść wojenna, suplika, wiersz sylabiczny, oda panegiryczna, opera komiczna, „łzawa komedia”, poemat heroikomiczny, satyra, opowieść sentymentalna).
17) Sformułować funkcje ideowo-filozoficzne poznanych dzieł i odnieść je do aktualnej sytuacji społeczno-politycznej bądź założeń programowych danej epoki literackiej.
|
Umiejętności: Po zakończeniu kursu student potrafi:
-
przyporządkować dane zjawisko literackie/utwór/zabytek do odpowiedniej epoki i porównać go z innym;
-
przedstawić biografie poznanych na kursie twórców literatury;
-
rozpoznać styl danego dzieła literackiego (średniowieczny, barokowy, klasycystyczny, sentymentalny);
-
zdefiniować na czym polega osobliwość dróg rozwojowych rosyjskiej literatury w zestawieniu z europejską;
-
lepiej i pełniej rozumieć dzieje Rosji i jej kulturę odzwierciedlone w procesie historycznoliterackim.
|
Inne kompetencje (postawy): Zdobyta wiedza i umiejętności stanowią wystarczające podstawy do dalszych, indywidualnych poszukiwań, mających na celu pogłębienie wiedzy z zakresu literatury rosyjskiej.
Poznany zarys dziejów literatury rosyjskiej pozwala też na wyzbycie się stereotypów myślowych o Rosji i kulturze literackiej narodu, świadcząc o jej bogactwie, różnorodności i dawności; pokazując zarazem zarówno czynniki zewnętrzne, jak i wewnętrzne, stymulujące, jak i hamujące rozwój tychże dziejów.
|
Sposób sprawdzenia osiągnięcia efektów zamierzonych oraz ich procentowy udział w ocenie końcowej:
Egzamin : 100%
|
Nakład pracy studenta wyrażony w godzinach i punktach ECTS
Godziny kontaktowe: 15
Czas na przygotowanie się do zaliczenia:
Czas na przygotowanie się do testu ze znajomości lektur: 10
Konsultacje:15
Czytanie lektur i literatury fachowej: 20
Suma godzin: 60
Sumaryczna liczba punktów ECTS dla przedmiotu: 2
|
Szczegółowy opis przedmiotu (treści programowe):
I. Piśmiennictwo staroruskie
1. periodyzacja okresu staroruskiego,
2. piśmiennictwo przekładowe i oryginalne epoki Rusi Kijowskiej,
3. najznakomitsze zabytki czasów Rusi Kijowskiej (Słowo o wyprawie Igora, Latopis Nestora, Pateryk kijowsko-peczerski, Słowo o prawie i łasce Hilariona),
4. okres rozdrobnienia i niewoli tatarskiej w piśmiennictwie(opowieść wojenna, latopisarstwo, homiletyka, żywotopisarstwo na przykładzie: Latopis halicko-wołyński, homilie Serapiona Włodzimierskiego, Żywot Aleksandra Niewskogo, Opowieść o zburzeniu Riazania przez Batyja, Zadońszczyzna, czyli Słowo Sofoniusza z Riazania,)
5. piśmiennictwo czasów Iwana Groźnego i teoria Moskwa – Trzeci Rzym (zabytki tzw. monumentalne, polemika między Iwanem Groźnym i Andrzejem Kurbskim, Domostroj, polemika religijna),
6. sylabiczny wiersz Symeona Połockiego i autobiografia protopopa Awwakuma – przejawem stylu barokowego w rosyjskiej literaturze XVII w.
II. Preklasycyzm i klasycyzm w Rosji:
1. przedstawiciele (Antioch Kantiemir, Wasyl Triediakowski, Michał Łomonosow, Aleksander Sumarokow),
2. osiągnięcia w dziedzinie poezji (Gabriel Dzierżawin, Hipolit Bogdanowicz, Wasyl Majkow, Michał Chieraskow),
3. w dziedzinie dramatu (tragedia, komedia, łzawa komedia, opera komiczna),
4. w dziedzinie czasopiśmiennictwa (Katarzyna II, Mikołaj Nowikow).
III. Sentymentalizm:
1.nurt szlachecki (Mikołaj Karamzin),
2. nurt rewolucyjny (Aleksander Radiszczew).
|
Podstawowa literatura:
-
D. Lichaczew, Poetyka literatury staroruskiej,przełożył A. Prus-Bogusławski, Warszawa 1981;
-
W. Jakubowski, R. Łużny, Literatura staroruska. Antologia, W-wa 1971;
-
Chriestomatija po driewnierusskoj litieraturie, sostawitieli M. F. Fiodorowa i T. A. Sumnikowa, Moskwa 1974
-
Owsiany H., Dymowicz W., Wybór tekstów z folkloru i literatury staroruskiej wraz z komentarzami, Warszawa 1977
-
Trofimowa N. W., Driewnierusskaja litieratura, Moskwa 2000
-
Driewnierusskije patieriki, izd. podgotowili Ł. A. Olszewskaja, S. N. Trawnikow, Moskwa 1999
-
Kowalska H., Kultura staroruska XI – XVI w. Kraków 1998
-
Opowieść o niewidzialnym grodzie Kitieżu. Z legend i podań dawnej Rusi. Wybór, tłum., wstęp, przypisy R. Łużny, Warszawa 1988
-
Pieśń o niebieskiej księdze. Antologia rosyjskiej ludowej poezji religijnej, oprac. R. Łużny, Warszawa 1995
-
Skrunda W., Literatura rosyjska XVIII wieku. Antologia, Warszawa-Wrocław 1986
-
Moskwiczewa G., Russkij kłassicizm, Moskwa 1980
-
Błagoj D., Historia literatury rosyjskiej XVIII w.; wersja rosyjska i polska (w przekładzie Marii i Władysława Leśniewskich, Warszawa 1955)
-
Literatura rosyjska w zarysie pod red. Z. Barańskiego, A. Semczuka, t. I, Warszawa 1975
-
Literatura rosyjska. Podręcznik pod red. M. Jakóbca, t. 1,Warszawa 1971 i nast. wyd.
-
Tri wieka russkoj poezii, sostawitiel N.W. Bannikow, Moskwa 1979.
|
|