Plan ochrony dla rezerwatu przyrody „Kępa redłowska”
INWENTARYZACJA I ZASADY OCHRONY FAUNY (Michał Goc, Mateusz Ciechanowski, Jan K. Kowalczyk, Paweł Jędryczak)
Pobieranie 3.19 Mb.
|
8. INWENTARYZACJA I ZASADY OCHRONY FAUNY (Michał Goc, Mateusz Ciechanowski, Jan K. Kowalczyk, Paweł Jędryczak)8.1. MetodySzczegółowymi badaniami entomologicznymi objęto żądłówki (Aculeata: wszystkie odnotowane rodziny błonkówek za wyjątkiem Tenthredinidae i Cynipidae) i wybrane rodziny muchówek (Diptera), poławiane czerpakiem entomologicznym na zarastających klifach nadmorskich w północnej i środkowej części rezerwatu w latach 1992-1994, wzdłuż północnej granicy rezerwatu i na Polance Redłowskiej w latach 1986-2005, oraz wzdłuż południowej granicy rezerwatu nad rzeką Kaczą w 2005 r. (J. K. Kowalczyk). Owady terenów położonych w sąsiedztwie rezerwatu (poza jego granicą) objęto inwentaryzacją, ponieważ rozwój larwalny większości z nich odbywa się prawdopodobnie na obszarze rezerwatu (np. w martwym drewnie, ściółce lub glebie leśnej), bądź związane są one ze strefą ekotonalną chronionego kompleksu leśnego. W trakcie tych prac gromadzono również wyrywkowe dane o pozostałych rzędach owadów. Informacje o najciekawszych gatunkach znalezionych podczas tych badań zestawiono w pracach Kowalczyka i Zielińskiego (1998) oraz Wiśniowskiego i Kowalczyka (1998, 2002). W ramach planu ochrony rezerwatu zebrano również dane literaturowe z pracy Buszki (1990) na temat motyli minujących, oraz z pracy Urbańskiego (1947) na temat wyrośli (zoocecydiów) tworzonych przez roztocze, muchówki, błonkówki i mszyce na roślinach naczyniowych z omawianego obszaru. Listę bezkręgowców uzupełniono wynikami obserwacji i dokumentacji fotograficznej P. Jędryczaka. Nazewnictwo owadów (w tym gatunków z wcześniejszych publikacji) zaktualizowano według Bogdanowicza i in. (2004, 2007) Inwentaryzację składu awifauny prowadzono w ciągu całego cyklu rocznego (M. Goc). W rożnych terminach obserwowano i nasłuchiwano ptaków w innych częściach rezerwatu. Większość obserwacji przeprowadzono we wczesnych godzinach porannych, wykorzystując okres najwyższej aktywności wielu gatunków ptaków, a jednocześnie stosunkowo niewielką frekwencję ludzi. Podczas obserwacji posługiwano się lornetką. W opracowaniu uwzględniono tylko gatunki związane z obszarem rezerwatu, a pominięto te które tylko przelatywały lub żerowały nad nim (np. pustułki, jerzyki, kawki, gęsi czy żurawie). Nie uwzględniono także gatunków widzianych bezpośrednio na wschód od morskiej granicy rezerwatu – tylko na wodzie, przy brzegu (np. perkozów). Zimujące nietoperze liczono na terenie Kępy Redłowskiej od 1996 r. w dwóch obiektach: Jaskini Goryla (Ciechanowski i Jarzembowski 1999) oraz w betonowym schronie (Jarzembowski i in. 2000). Liczenia prowadzono co roku w pierwszej połowie lutego. Gatunki oznaczano bez wybudzania zwierząt z hibernacji i zdejmowania ich ze ściany. Wieczorem 26.07.2008 r. przeprowadzono nagrania sygnałów echolokacyjnych żerujących nietoperzy za pomocą szerokopasmowego detektora ultradźwięków Pettersson D-980 i rejestratora cyfrowego Boss MicroBr. Gatunki oznaczano z wykorzystaniem programu bioakustycznego BatSound 3.31. Wieczorem 13.10.2008 r. prowadzono również nasłuchy sygnałów nietoperzy z użyciem detektora Pettersson D-100. W dniach 25-30.09.2008 r. prowadzono odłowy drobnych ssaków w centralnej części rezerwatu (na wschód od parkingu przy szpitalu w Redłowie) za pomocą 30 pułapek żywołownych, ustawionych w linii co 10 metrów. Jako przynętę zastosowano chleb zasmażany na oleju. Następnie odłowy za pomocą 10 pułapek żywołownych przeprowadzono dnia 08.10.2008 r. wzdłuż południowej granicy rezerwatu, a 12.10.2008 wzdłuż granicy północno-zachodniej, koło Polanki Redłowskiej. Ponadto, w dniach 25.09-01.10.2008 r. w wąwozie w centralnej części rezerwatu rozstawiono 23 pułapki stożkowe. Łącznie odłowy drobnych ssaków obejmowały 308 pułapkodni. Oznaczano również złowione w stożki płazy oraz chrząszcze z rodzin biegaczowatych (Carabidae) i żukowatych (Geotrupidae). Biegaczowate zostały oznaczone przez R. Jaskułę. W okresie od początku sierpnia do pierwszych dni października 2008 r. kilkakrotnie instalowano w rezerwacie tzw. fotopułapki – cyfrowe kamery wyposażone w czujnik podczerwieni (PIR). Wykrywają on w polu widzenia obiektywu ruch obiektów cieplejszych od otoczenia i uruchamia w odpowiedzi kamerę,. rejestrującą w zależności od ustawienia programu jedno lub kilka zdjęć lub krótki film. Lampa błyskowa i/lub doświetlacz diodowy działający w podczerwieni pozwalają uzyskiwać czytelne obrazy także w ciemności. Pułapki te stosowano do wykrywania obecności w rezerwacie ssaków drapieżnych. Aby zwiększyć prawdopodobieństwo rejestracji stosowano przynętę w postaci kawałka kurczaka wykładanego w polu widzenia kamery. Łącznie pułapki (2) były czynne przez 12 nocy.
8.2. Bezkręgowce5Dotychczas na badanym terenie stwierdzono 293 gatunki zwierząt bezkręgowych: 233 owady (8 gatunków ważek, 8 gatunków pluskwiaków, 29 gatunków chrząszczy, 96 gatunków błonkówek, 56 gatunków motyli, 77 gatunków muchówek), 9 gatunków roztoczy, 7 gatunków pająków i 3 gatunki ślimaków. Stanowi to prawdopodobnie drobną część fauny bezkręgowców Kępy Redłowskiej. Wśród nich aż 81 gatunków zostało dotąd odnalezionych jedynie na łąkach i w zaroślach zajmujących dno doliny wyznaczającej północno-zachodnią granicę rezerwatu (dolina Polanka Redłowską), tak więc łączna liczba gatunków odnotowanych w administracyjnych granicach rezerwatu wynosi 212. Pełną listę stwierdzonych taksonów zestawiono poniżej. Objaśnienia: 1gatunek stwierdzony wyłącznie w dolinie Polance Redłowskiej wzdłuż północno-zachodniej granicy rezerwatu, 2gatunek z pracy Kowalczyka i Zielińskiego (1998), 3gatunek z pracy Wiśniowskiego i Kowalczyka (1998), 4gatunek z pracy Wiśniowskiego i Kowalczyka (2002), 5gatunek z pracy Urbańskiego (1947), 6gatunek z pracy Buszki (1990), 7obserwacja M. Bulińskiego. Typ: Arthropoda - stawonogi gromada: Insecta – owady rząd: Odonata – ważki rodzina: Lestidae – pałątkowate
rodzina: Aeshnidae – żagnicowate Aeshna cyanea – żagnica sina1 Aeshna grandis – żagnica wielka1 rodzina: Libellulidae – wałkowate Libellula depressa - ważka płaskobrzucha1 Libellula quadrimaculata – ważka czteroplama1 Sympetrum sanguineum – szablak krwisty1 Sympetrum striolatum – szablak podobny1 rząd: Hemiptera – pluskwiaki rodzina: Nepidae – płoszczycowate
rodzina: Pentatomidae Graphosoma lineatum – strojnica baldaszkówka1, 2 rodzina: Actanthosomatidae Acanthosoma haemorrhoidale1 rodzina: Aphididae – mszyce Brachycaudus helichrysi5 Dysaphis ranunculi5 Rhopalomyzus lonicerae5 rodzina Triozidae – ulotki Trioza flavipennis5 Trioza rumicis5 rząd: Coleoptera - chrząszcze rodzina: Carabidae – biegaczowate
rodzina: Cerambycidae (Latreille 1804) – kózkowate Anaglyptus mysticus – cioch barwny1 Aromia moschata – wonnica piżmówka1, 2 Clytus lama2 Glaphyra umbellatarum2 Oxymirus cursor – ostrokrywka2 Pachytodes cerambyciformis – krępień górski1 Phytoecia virgula – zielarka2 Prionus coriarius – dyląż garbarz1 Corymbia rubra – zmorsznik czerwony1, 2 Rutpela maculata – baldurek pstrokaty1 Stenurella bifasciata2 rodzina: Coccinellidae – biedronkowate Calvia quatuordecimguttata – gielas czternastoplamek Coccinella septempunctata – biedronka siedmiokropka rodzina: Scarabaeidae – żukowate Cetonia aurata – kruszczyca złotawka1 Geotrupes stercorosus – żuk leśny1 Geotrupes vernalis – żuk wiosenny1 Phyllopertha horticola – ogrodnica niszczylistka1 Trichius fasciatus – orszoł prążkowany1 Melolontha melolontha – chrabąszcz majowy rząd: Hymenoptera - błonkówki rodzina: Tenthredinidae - pilarzowate
rodzina: Cynipidae – galasówki Aulacidea hieracii5 Andricus inflator5 Biorrhiza pallida5 Cynips quercusfolii5 rodzina: Chrysididae – złotolitki Chrysis ignita Euchroeus neglecta Halopygia fastuosa Hedychrum gerstaeckeri Omalus violaceus rodzina: Sphecidae – grzebaczowate Ammophila sabulosa – szczerklina osa piaskowa rodzina: Crabronidae Alysson spinosus1 Astata boops Cerceris arenaria Cerceris rybyensis Crabro cribrarius1 Crabro peltarius Crossocerus annulipes1 Crossocerus dimidiatus Crossocerus wesmaeli Didontus minutus Ectemnius cavifrons1 Ectemnius continuus Ectemnius dives Ectemnius rubicola1 Gorytes laticinctus1 Lindemius albilabris Mimumesa beaumonti2 Nitela spinolae Oxybellus bipuncatus Pemphredon inornatus Philanthus triangulum Psen ater1 Pssaloecus gracilis Rhopalum coarctatum Tachysphex pompiliformis Trypoxylon figulus rodzina: Pompilidae – nastecznikowate Anoplius aeruginosus3 Arachnospila spissa4 rodzina: Vespidae - osowate Ancistrocerus antilope2 Ancistrocerus claripennis Ancistrocerus nigricornis Ancistrocerus oviventris2 Ancistrocerus parietinus Ancistrocerus trifasciatus Discoelius zonalis – wstężeń1, 2 Dolichovespula saxonica – osa saksońska Dolichovespula media Eumenes coronatus – kopułka2 Euodynerus notatus2 Euodynerus quadrifasciatus2 Odynerus spinipes2 Polistes nimpha – klecanka Symmorphus bifasciatus1 Vespula vulgaris – osa zwyczajna Vespa crabro – szerszeń1 rodzina: Trigonalyidae Pseudogonalos hahni – przydanek2 rodzina: Formicidae – mrówki Lasius fuliginosus – kartoniarka czarna2 Camponotus ligniperda – gmachówka rodzina: Apidae – pszczoły Andrena barbilabris Andrena clarkella Andrena denticulata Andrena flavipes Andrena fulva Andrena helveola Andrena nigroaenea1 Andrena nycthemera Anthidium maniculatum1 Anthophora furcata Anthophora plumipes1 Bombus hortorum – trzmiel ogrodowy2 Bombus hypnorum – trzmiel parkowy2 Bombus lapidarius – trzmiel kamiennik2 Bombus lucorum – trzmiel gajowy2 Bombus pasquorum – trzmiel rudy2 Bombus pratorum – trzmiel leśny2 Bombus ruderarius – trzmiel rudonogi2 Bombus terrestris – trzmiel ziemny2 Coelioxys elongata Colletes fodiens Evylaeus calceatus Evylaeus morio Evylaeus quadrinotatulus1 Halictus sexcinctus Hoplitis anthocopoides1 Megachile circumcincta Melecta albifrons Melitta leporina Nomada flavopicta Nomada fulvicornis Nomada marshamella Nomada ruficornis Osmia rufa Proanthidium oblongatum – makatka2 Sphecodes ephippius Trachusa byssina – smółka2 rząd: Lepidoptera – motyle rodzina: Drepanidae – falicowate
rodzina: Geometridae – miernikowce Lomaspilis marginata – plamiak nabuczak1 Plagodis dolabraria – nakreślik dębowiec Timandra comae – walgina rdestniak1 rodzina: Arctidae – niedźwiedziówki Spilosoma lubricipeda – szewnica miętówka1 rodzina: Nepticulidae – pasynkowate Ectoedemia albifasciella6 Ectoedemia argyropeza6 Ectoedemia occultella6 Ectoedemia septembrella6 Ectoedemia subbimaculella6 Stigmella anomalella6 Stigmella basiguttella6 Stigmella glutinosae6 Stigmella hemargyrella6 Stigmella hybnerella6 Stigmella malella6 Stigmella microtheriella6 Stigmella oxyacanthella6 Stigmella ruficapitella6 Stigmella salicis6 Stigmella splendidissimella6 Stigmella tityrella6 Stigmella trimaculella6 rodzina: Tischeriidae – tyszerkowate Tischeria ekebladella6 rodzina: Gracillaridae – kibitnikowate Callisto denticulella6 Eucalybites auroguttella6 Gracillaria syringella6 Parornix anglicella6 Parornix betulae6 Parornix scoticella6 Phyllocnistis unipunctella6 Phyllonorycter blancardella6 Phyllonorycter corylifoliella6 Phyllonorycter dubitella6 Phyllonorycter emberizaepenella6 Phyllonorycter froelichiella6 Phyllonorycter geniculella6 Phyllonorycter maestingella6 Phyllonorycter oxycanthae6 Phyllonorycter platanoidella6 Phyllonorycter quercifoliella6 Phyllonorycter sagitella6 Phyllonorycter spinicolella (=cerasicolella) 6 Phyllonorycter ulmifoliella6 rodzina: Bucculatricidae Bucculatrix frangulella6 rodzina: Lyonetiidae – wystrojowate Lyonetia clerkella6 rodzina: Noctuidae – sówki Polia nebulosa – piętnówka chmurówka rodzina: Pyralidae – omacnicowate Eurrhypara hortulata – przezierka pokrzywianka1 Nomophila noctuella Pleuroptya ruralis – boczanka brązowianka1 rodzina: Adelidae – wąsikowate Nemophora degeerella – wąsateczka zawilczaneczka1 rodzina: Pieridae – bielinki Pieris brassicae – bielinek kapustnik1 Anthocharis cardamines – zorzynek rzeżuchowiec1 rodzina: Lycaenidae – modraszki Thecla betulae – pazik brzozowiec1 rodzina: Satyridae – oczennice Pararge aegeria – osadnik egeria1 rodzina: Nymphalidae – rusałki Aglais urticae – rusałka pokrzywnik1 Inachis io – rusałka pawik1 Polygonia c-album – rusałka ceik1 Vanessa atalanta – rusałka admirał1 rodzina: Sesiidae – przeziernikowate Synanthedon formicaeformis – przeziernik mróweczka1 rząd: Diptera – muchówki rodzina: Cecidomyidae - pryszczarkowate
rodzina: Bibionidae – leniowate Bibio pomonae Dilophus febrilis rodzina: Asilidae – łowikowate Choerades marginata1 Dioctria atricapilla Laphria flava – wierzchołówka1, 2 Lasiopogon cinctus1 Neoitamus cyanurus Philonicus albiceps rodzina: Rhagionidae Rhagio scolopaceus1 rodzina: Bombyliidae – bujankowate Hemopenthes morio1 Hemipenthes maurus Villa hottentotta rodzina: Conopidae – wyślepkowate Conops quadrifasciatus1 Myopa buccata Myopa testacea Physocephala rufipes Sicus ferrugineus rodzina: Syrphidae – bzygowate Baccha elongata Chalcosyrphus nemorum1 Cheilosia albipila Cheilosia albitarsis1 Cheilosia chlorus Cheilosia fraterna1 Cheilosia mutabilis1 Cheilosia urbana1 Cheilosia variabilis1 Cheilosia vulpina1 Chrysogaster solstitialis Chrysotoxum bicinctum1 Chrysotoxum cautum – prężec1, 2 Criorhina ranunculi – nieczuja1, 2 Dasysyrphus venustus1 Didea fasciata Epistrophe eligans1 Episyrphus balteatus – bzyg prążkowany Eristalis tenax – gnojka trutniowata1 Melangyna cincta1 Helophilus affinis – gniłun1 Helophilus trivittatus1 Melangyna lasiophthalma1 Merodon avidus1, 2 Merodon equestris1 Melangyna lasiophthalma1 Parasyrphus punctulatus1 Pipiza festiva1 Scaeva selenitica1 Sericomyia silentis1 Syrphus ribesii – bzyg pospolity1 Temnostoma vespiforme (Linnaeus 1758) – morsznica osowata2 Temnostoma bombylans2 Volucella pellucens – trzmielówka leśna1 Volucella inanis1 Volucella zonaria1 Xanthogramma pedissequum Xanthandrus comtus1 Xylota segnis1 Xylota sylvarum2 rodzina: Stratiomyidae – lwinkowate Clitellaria ehippium1 Stratiomys potamida1 rodzina: Tachinidae – rączycowate Eriotrix rufomaculatus Hemyda obscuripennis Phasia aurulans Phasia barbifrons gromada: Arachnida – pajęczaki rząd: Acari – roztocze
rząd: Araneae - pająki rodzina: Tetragnathidae – kwadratnikowate
rodzina: Lycosidae – pogońcowate Alopecosa sp. – wilkosz Pardosa sp. – wałęsak rodzina: Araneidae – krzyżakowate Araneus diadematus – krzyżak ogrodowy Araniella cucurbitina – krzyżak zielony Pisaura mirabilis – darownik przedziwny rodzina: Thomisidae – ukośnicowate Diaea dorsata – cofnik Typ: Mollusca – mięczaki gromada: Gastropoda – ślimaki
Spośród owadów stwierdzonych na terenie rezerwatu i wzdłuż jego północno-zachodniej granicy, aż 48 gatunków zaklasyfikowano do grupy szczególnej troski (tab. 9). Wśród nich 10 gatunków objętych jest ochroną ścisłą, 2 ochroną częściową, 14 umieszczono na Polskiej Czerwonej Liście Zwierząt (1 – zagrożony wymarciem, 1 – narażony na wymarcie, 1 – bliski zagrożenia, 4 – najmniejszej troski, 7 – nieokreślone zagrożenie), oraz 22 gatunki rzadkie w skali kraju lub regionu, ale nie zaklasyfikowane do żadnej z powyższych kategorii (w tym 3 relikty lasu pierwotnego według Gutowskiego 2004). Kowalczyk i Zieliński (1998) podają występowanie w rezerwacie kolejnych rzadkich gatunków (pluskwiak Enops scapha; żądłówki: Chrysis bicolor, Chrysis ruddi, Vespula austriaca, Odynerus reniformis, Paramyrmosa brunnipes, Bombus subterraneus; muchówka Myolepta luteola), jednak w rzeczywistości zostały złowione w sąsiedztwie Stadionu M.Z.K.S. Arka Gdynia (J. K. Kowalczyk, dane niepublikowane). Z kolei podawana w tej samej pracy rzadkie mrówki Camponotus herculaneus okazały się melanistycznymi okazami Camponotus ligniperda (weryfikacji oznaczenia dokonał W. Czechowski). Tabela 9 Gatunki owadów szczególnej troski Objaśnienia: ch – chroniony ściśle, (ch) – chroniony częściowo, r – rzadki w skali kraju lub regionu, Polska Czerwona Lista Zwierząt (Głowaciński 2002), EN – zagrożony, VU – narażony, NT – bliski zagrożony, LC – najmniejszej troski, DD – nieokreślony
Źródło: opracowanie własne. Entomofaunę rezerwatu „Kępa Redłowska” wyróżniają dwie cechy, wynikające ze specyfiki siedliskowej tego obiektu:
Siedliska owadów wodnych są ograniczone do niewielkich cieków i źródeł w wąwozach w centralnej części rezerwatu, gdzie stwierdzono m.in. drapieżnego pluskwiaka – płoszczycę szarą. Ważną ostoją owadów związanych z siedliskami wodno-błotnymi jest również podmokłe dno dolinki wzdłuż północno-zachodniej granicy rezerwatu; niewielkie płaty turzycowisk wskazują tam na obecność przynajmniej okresowych wysięków. Zlokalizowane tam są jedyne stanowiska cennych, wilgociolubnych gatunków muchówek Stratiomys potamida (zagrożona wyginięciem), Helophilus affinis i Sericomyia silentis. Płaty łąk, ziołorośli i zbiorowisk okrajkowych bogatych w rośliny baldaszkowate stanowią również ważne żerowisko dla imagines gatunków saproksylobiontycznych, w tym nieodnotowanych dotąd w granicach samego rezerwatu. Ich kontakt z drzewostanami rezerwatu pozwala na wykształcenie bogatej faunistycznie strefy ekotonalnej. : 2010 05 2010 05 -> Warszawa, 4 maja 2010 akari odkrywa tajemnice zapylonych galaktyk 2010 05 -> Charakterystyka produktu leczniczego 2010 05 -> Nazwa produktu leczniczego 2010 05 -> 1. nazwa produktu leczniczego kwetaplex Starter, Pakiet początkowy na 4 dni 2010 05 -> Criminal damage poważne szkody counterfeit money fałszywe pieniądze 2010 05 -> Pentecost sunday 2010 05 -> Unit 5 A, B, C, d bakery piekarnia butcher’s mięsny 2010 05 -> To beckon skinąć na (kogoś) to beckon sb in -gestem zaprosić kogoś do środka 2010 05 -> Powiedz co robisz w wolnym czasie i zadaj pytanie koledze / koleżance co on/ona robi w wolnym czasie Pobieranie 3.19 Mb.
|