Obiekty i obszary wpisane do rejestru zabytków objęte są wszelkimi rygorami prawnymi, wynikającymi z treści odpowiednich aktów prawnych, w tym przede wszystkim objęte są rygorami ochrony konserwatorskiej, wynikającymi z przepisów ustawy z dnia 23 lipca 2003 r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami (Dz. U. z 2003r., nr 162, poz. 1568). Odnośnie obiektów zabytkowych obowiązuje bezwzględny priorytet wymagań i ustaleń konserwatorskich nad względami wynikającymi z działalności inwestycyjnej. Należy dążyć do pełnej rewaloryzacji zabytków. Rygory te obowiązują niezależnie od położenia budowli czy innego wpisanego do rejestru zabytków obiektu w poszczególnych strefach ochrony konserwatorskiej.
Wszelkie działania podejmowane przy zabytkach wymagają pisemnego pozwolenia właściwego wojewódzkiego konserwatora zabytków.
Rewaloryzacja parków wpisanych do rejestru zabytków (odtworzenie dróg i ścieżek, nowe nasadzenia, elementy małej architektury) może odbywać się wyłącznie za pozwoleniem konserwatorskim, na podstawie projektu rewaloryzacji, opracowanego przez architekta krajobrazu.
Dla obiektów budowlanych ujętych w ewidencji zabytków, obowiązują następujące wymogi konserwatorskie:
-
zachować ich bryłę, kształt i geometrię dachu oraz zastosowane tradycyjne materiały budowlane, utrzymać, a w przypadku zniszczenia odtworzyć historyczny detal architektoniczny,
-
zachować kształt, rozmiary i rozmieszczenie otworów zgodne z historycznym wizerunkiem budynku, należy utrzymać - lub odtworzyć - oryginalną stolarkę okien i drzwi,
-
w przypadku konieczności przebicia nowych otworów, należy je zharmonizować z zabytkową elewacją budynku,
-
stosować kolorystykę i materiały nawiązujące do tradycyjnych lokalnych rozwiązań, w tym ceramiczne lub tynkowe pokrycie ścian zewnętrznych; zakazuje się stosowania okładzin ściennych typu "siding",
-
należy stosować historyczny rodzaj pokrycia dachowego (dachówka ceramiczna w kolorze ceglastym lub inne właściwe dla danego obiektu),
-
elementy elewacyjne instalacji technicznych należy montować z uwzględnieniem wartości zabytkowych obiektów,
-
prowadzenie wszelkich prac budowlanych przy obiektach zabytkowych należy poprzedzić uzyskaniem wytycznych konserwatorskich,
-
wszelkie prace budowlane, a także zmiany funkcji obiektów i obszarów objętych ewidencją zabytków należy uzgadniać z właściwym wojewódzkim konserwatorem zabytków.
Dla obiektów ujętych w ewidencji zabytków i znajdujących się w strefach ochrony konserwatorskiej dodatkowo obowiązują ustalenia sformułowane dla poszczególnych stref.
Dla historycznych urządzeń technicznych oraz dzieł inżynieryjnych lub ich zespołów, trwale związane z miejscem posadowienia (m. in. stacje trafo) obowiązują następujące wymogi konserwatorskie:
-
zachowanie tych urządzeń oraz ich formy wraz z najbliższym otoczeniem,
-
utrzymanie ich w należytym stanie technicznym,
-
wszelkie prace budowlane, a także zmiany funkcji tych obiektów i obszarów należy uzgadniać z właściwym wojewódzkim konserwatorem zabytków.
Ze względu na zapewnienie właściwej ochrony krajobrazu kulturowego nowa zabudowa powinna zostać starannie wpisana w krajobraz oraz być realizowana w nawiązaniu do zasad ukształtowania obiektów o tradycyjnych, lokalnych formach; należy stosować zabudowę niewysoką (jednokondygnacyjną), ze stromymi dachami, krytymi dachówką ceramiczną lub materiałem imitującym dachówkę, przy założeniu jednolitej kolorystyki.
Przy planowaniu obszarów pod nową zabudowę, szczególnie zwartych, większych kompleksów mieszkalnych, usługowych, przemysłowych należy opracować jednolitą koncepcję przestrzenną (w tym ustalenia położenia budynków względem dróg i obowiązującą linię zabudowy), uwzględniającą gabaryty budynków i sposób ukształtowania dachu (planując jednakowe spadki -lub przedział - dla wszystkich budynków powstających na danym terenie).
Tabela 3. Wykaz obiektów w wojewódzkiej ewidencji zabytków oraz wpisanych do rejestru zabytków
L.p.
|
Obiekt
|
Adres
|
Wiek
|
Rejestr zabytków
|
DAMIANOWO
|
1.
|
Wyposażenie, elementy architektoniczne
|
Kościół fil. św. Michała Archanioła
|
1500, 2 poł. XVII, XX
|
1655 z dn. 7.05.66
|
Kościół fil. św. Michała Archanioła
|
|
|
111/1-24/L 28,12,88 r. nr rejestru: 275/11/B/1-24/88
|
Cmentarz przykościelny
|
|
XIII
|
900/L z dn. 16.02.90
|
Cmentarz parafialny poewang.
|
wśród pól, na pn. od wsi
|
ok. 1888
|
901/L z dn. 16.02.90
|
Zespół dworski:
|
|
|
|
Dwór (nie istnieje?)
|
|
XVIII
|
226 z dn. 31.05.50
|
Owczarnia, ob. obora
|
Nr 23
|
1823
|
525/L z dn. 13.05.77
|
Stodoła
|
|
1850
|
|
Stodoła
|
|
1 poł. XIX
|
|
Park podworski
|
|
p. XIX
|
194 z dn. 31.05.50;
580/L z dn. 10.12.80
|
Zadrzewienie dębowe wokół terenu d. łąk dworskich
|
|
2 poł. XVIII
|
706/L z dn. 25.06.86
|
4.
|
Zbiorcza Szkoła Gminna
|
|
p. XX
|
|
5.
|
Dom mieszk.
|
Nr 1
|
k. XIX
|
|
6.
|
Dom mieszk.-gosp.
|
Nr 3
|
p. XX
|
|
7.
|
Dom mieszk.-gosp.
|
Nr 7
|
p. XX
|
|
8.
|
Dom mieszk.
|
Nr 10
|
k. XIX
|
|
9.
|
Dom mieszk. (świetlica)
|
Nr 12
|
p. XX
|
|
Stodoła
|
Nr 12
|
k. XIX
|
|
10.
|
Dom mieszk.
|
Nr 14
|
k. XIX
|
|
11.
|
Dom mieszk.-gosp.
|
Nr 15
|
2 poł. XIX
|
|
Obora
|
Nr 15
|
k. XIX
|
|
12.
|
Dom mieszk.
|
Nr 16
|
1835
|
|
Bud. gosp.
|
Nr 16
|
k. XIX
|
|
13.
|
Dom mieszk. (restauracja)
|
Nr 17
|
1904
|
|
14.
|
Dom mieszk.
|
Nr 21
|
k. XIX
|
|
Stodoła
|
Nr 21
|
XIX/XX
|
|
Obora
|
Nr 21
|
XIX/XX
|
|
Bud. gosp.
|
Nr 21
|
|
|
15.
|
Dom mieszk.
|
Nr 22
|
3 ćw. XIX
|
|
16.
|
Dom mieszk.-gosp.
|
Nr 28
|
k. XIX
|
|
17.
|
Dom mieszk.
|
Nr 29
|
|
|
18.
|
Dom mieszk.
|
Nr 30
|
p. XX
|
|
Bud. gosp.
|
Nr 30
|
k. XIX
|
|
19.
|
Dom mieszk.
|
Nr 31
|
p. XX
|
|
20.
|
Dom mieszk.
|
Nr 32
|
p. XX
|
|
21.
|
Dom mieszk.
|
Nr 36
|
XIX/XX
|
|
22.
|
Dom mieszk.-gosp.
|
Nr 38
|
k. XIX
|
|
23.
|
Dom mieszk.
|
Nr 40
|
2 poł. XIX
|
|
Obora
|
Nr 40
|
p. XIX
|
|
24.
|
Dom mieszk.
|
Nr 42
|
k. XIX
|
|
Bud. gosp.
|
Nr 42
|
p. XIX
|
|
25.
|
Dom mieszk.
|
Nr 47
|
3 ćw. XIX
|
|
26.
|
Dom mieszk.
|
Nr 48
|
k. XIX
|
|
27.
|
Dom mieszk.
|
Nr 48 b
|
k. XIX
|
|
28.
|
Dom mieszk.
|
Nr 49
|
2 poł. XIX
|
|
29.
|
Dom mieszk.
|
Nr 51
|
poł. XIX
|
|
DĘBNICA
|
1.
|
Zabudowania gosp.
|
Nr 1
|
|
|
Bud. gosp.
|
Nr 1
|
2 poł. XIX
|
|
Stodoła
|
Nr 1
|
4 ćw. XIX
|
|
2.
|
Dom mieszk.
|
Nr 2
|
k. XIX
|
|
Bud. gosp.
|
Nr 2
|
l. 80-te XIX
|
|
3.
|
Dom mieszk.-gosp.
|
Nr 5
|
2 poł. XIX
|
|
4.
|
Dom mieszk.-gosp.
|
Nr 6
|
XIX/XX
|
|
5.
|
Dom mieszk.-gosp.
|
Nr 8
|
k. XIX
|
|
Bud. gosp.
|
Nr 8
|
k. XIX
|
|
6.
|
Dom mieszk.-gosp.
|
Nr 9
|
ok.1900
|
|
7.
|
Stodoła
|
Nr 11
|
XIX/XX
|
|
DROGOMIŁOWICE
|
1.
|
Kościół fil. św. Józefa Oblubieńca
|
|
XV, XVIII, XX
|
1657 z dn. 7.05.66
|
Kościół fil. św. Józefa Oblubieńca
|
|
|
110/1-5/L 28.12.88r. nowy nr rejestru: 174/110/B/1-5/88
|
Mur kościoła z bramą
|
|
XVIII, XVIII
|
|
Bramka cmentarna
|
Cmentarz przykościelny
|
|
|
2.
|
Zespół pałacowo-folwarczny:
|
|
2 poł. XIX
|
|
Pałac
|
Nr 23
|
ok. 1840, 1880
|
740/L z dn. 30.07.86
|
Stajnia, ob. bud. gosp. I
|
|
2 poł. XIX
|
|
Stodoła, ob. bud. gosp. II
|
|
2 poł. XIX
|
|
Obora
|
|
2 poł. XIX
|
|
Stodoła I z d. cielętnikiem
|
|
2 poł. XIX
|
|
Stodoła II, ob. magazyn
|
|
2 poł. XIX
|
|
Chlewnia, ob. magazyn
|
|
2 poł. XIX
|
|
Kuźnia, ob. warsztat
|
|
2 poł. XIX
|
|
Park krajobrazowy
|
|
l. 40-te XIX
|
646/L z dn. 21.12.83
|
3.
|
Stodoła
|
|
2 poł. XIX
|
|
4.
|
Dom mieszk.
|
Nr 3
|
k. XIX
|
|
5.
|
Dom mieszk.-gosp.
|
Nr 6
|
XIX/XX
|
|
6.
|
Dom mieszk.
|
Nr 17
|
2 poł. XIX
|
|
7.
|
Dom mieszk.
|
Nr 22
|
XVIII/XIX
|
|
DŹWIGÓRZ
|
1.
|
Zespół dworski:
|
|
2 poł. XIX
|
|
Dwór
|
Nr 7
|
1827
|
|
Oficyna mieszk.
|
Nr 6
|
2 poł. XIX
|
|
Obora
|
|
2 poł. XIX
|
|
Stodoła I
|
|
2 poł. XIX
|
|
Stodoła II
|
|
1862
|
|
Fosa z groblą i staw ozdobny
|
|
XVI, poł. XIX
|
|
2.
|
Dom mieszk.-gosp.
|
Nr 8
|
k. XIX
|
|
3.
|
Dom mieszk.
|
Nr 9
|
ok. 1900
|
|
4.
|
Dukarnia
|
Nr 1
|
|
|
5.
|
Dukarnia
|
Nr 3
|
|
|
GOŚCISŁAW
|
1.
.
|
Zespół kościelny:
|
|
|
|
Kościół św. św. Szymona, Tadeusza i Judy Apostołów
|
|
1756-59, 1785, XX
|
|
Kościół św. św. Szymona, Tadeusza i Judy Apostołów
|
|
|
228/B/03/1-12 9.12.2002 r.
|
Kaplica w murze kościelnym
|
|
XVIII
|
|
Mur kościoła z bramą
|
|
XVIII, k. XIX
|
|
Kaplica cmentarna przedpogrzebowa
|
|
k. XIX
|
|
Kaplica cmentarna
|
|
l. 20-te XX
|
|
Cmentarz przykościelny
|
|
1759
|
872/L z dn. 16.02.90
|
kapliczka figurą św. Jana Nepomucena
|
u murze przykościelnym
|
|
|
2.
|
Cmentarz komunalny
|
wśród pól
|
1935
|
|
3.
|
Dom mieszk.
|
Nr 1
|
k. XIX
|
|
4.
|
Dom mieszk.
|
Nr 2
|
k. XIX
|
|
5.
|
Dom mieszk.
|
Nr 3
|
poł. XIX
|
|
6.
|
Dom mieszk.
|
Nr 5
|
XIX/XX
|
|
Bud. mieszk.-gosp.
|
Nr 5
|
k. XIX
|
|
Bud. gosp.
|
Nr 5
|
k. XIX
|
|
7.
|
Dom mieszk.
|
Nr 6
|
p. XX
|
|
8.
|
Dom mieszk.-gosp.
|
Nr 7
|
k. XIX
|
|
9.
|
Dom mieszk.-gosp.
|
Nr 8
|
k. XIX
|
|
10.
|
Dom mieszk.
|
Nr 9
|
poł. XIX
|
|
|