Zmiany w zachowaniach komunikacyjnych

2.6.5Wielkość ruchu dojazdowego i generowanego w Warszawie

Biorąc pod uwagę liczbę 1,8 mln osób jako łączną, szacowaną liczbę osób zameldowanych w Warszawie i nie ujętych w statystykach (osoby mieszkające bez zameldowania) to przy średniej ruchliwości w podróżach niepieszych po Warszawie na poziomie 1,84 (ruchliwość z WBR 2005 zweryfikowana na etapie modelowania ruchu) w ciągu doby w granicach Warszawy w dniu powszednim jest generowanych ok. 3,1 mln podróży niepieszych.

Uwzględniając podział zadań przewozowych można stwierdzić, że w ciągu doby ok. 1200 tys. podróży wewnętrznych jest wykonywanych z wykorzystaniem samochodu osobowego, a przy założeniu wskaźnika napełnienia pojazdów na poziomie 1,3 oznacza to ok. 900 tys. przejazdów samochodem w ciągu doby.

Ponadto w obszarze Warszawy w dobie generowanych jest ok. 550 tys. podróży wyjazdowych z Warszawy (mieszkańców Warszawy i osób spoza Warszawy) oraz absorbowanych ok. 550 tys. podróży wjazdowych do Warszawy. Większość z tych podróży (ponad 63%) jest odbywanych samochodem osobowym.

Dobowe potoki źródłowo – docelowe (do i z Warszawy) osób w samochodach osobowych wynoszą ok. 350 tys. osób w każdym kierunku, a w komunikacji zbiorowej 200 tys. osób w każdym kierunku.

Dobowe potoki źródłowo – docelowe do i z Warszawy samochodów osobowych po uwzględnieniu napełnienia samochodów wynoszą ok. 230 tys. pojazdów w każdym kierunku.

Dobowy tranzyt samochodów osobowych przez obszar Warszawy wynosi ok. 23 000 samochodów osobowych.

Na podstawie wyników WBR 2005 można także stwierdzić, że z wykorzystaniem komunikacji zbiorowej w dniu powszednim, w ciągu doby wykonywanych jest ok. 1,8 mln podróży. Większość podróży generowanych w Warszawie to podróże wykonywane w jej granicach.

Koncentracja miejsc pracy, nauki, urzędów oraz duża liczba mieszkańców w obszarze centrum miasta wskazuje, że w dniu powszednim można spodziewać się dużej liczby podróży do tego obszaru. Badania natężenia ruchu i liczby pasażerów w transporcie zbiorowym wykonane w ramach WBR 2005 wykazały, że w ciągu doby (w godz. 6-22) w dniu powszednim przez Kordon Obszaru Centrum, korzystając z komunikacji zbiorowej, przejeżdża łącznie ok. 1.5 mln pasażerów (Tabl. 9).

Udział podróży transportem zbiorowym przekraczających kordon obszaru Centrum wynosi ponad 54%.

Całodobowe pomiary natężenia ruchu samochodów osobowych na Kordonie Obszaru Centrum wykazały, że kordon ten przekracza (w obu kierunkach) łącznie ponad 1mln samochodów osobowych, co daje ok. 1.3mln podróży.

Tabl. 9. Liczba pasażerów transportu zbiorowego przekraczających Kordon Obszaru Centrum – w ciągu doby dnia powszedniego.

Kierunek	Liczba pasażerów w KZ w godz. 6-22	Liczba samochodów osobowych w godz. 0-24	Liczba samochodów osobowych w godz. 6-22	Liczba pasażerów KI w godz. 6-22	Łączna liczba pasażerów w godz. 6-22	Udział podróży KZ
Do Centrum	795 635	540 595	505 712	657 426	1 453 061	55%
Od Centrum	774 071	549 991	509 719	662 635	1 436 706	54%
Razem	1 569 706	1 090 586	1 015 431	1 320 061	2 889 767	54%

Analiza liczby podróży w godzinach dużego nasilenia przewozów, rano w godzinach: 7:00-9:00, a popołudniu w godzinach: 15:30-17:30 wykazuje korzystniejszy obraz wykorzystania transportu zbiorowego w podróżach do obszaru centrum Warszawy. W godzinach porannych z wykorzystaniem transportu zbiorowego odbywa się 61% podróży).

Tabl. 10. Liczba podróży na Kordonie Obszaru Centrum – w godzinach szczytu, w ciągu doby dnia powszedniego.

Tabl. 11. Liczby pasażerów w komunikacji indywidualnej na Kordonie Obszaru Centrum w godzinach szczytów komunikacyjnych

Wyniki pomiarów ruchu na mostach w Warszawie wykazały, że w ciągu doby przez mosty w Warszawie przejeżdża blisko 0,5 mln samochodów osobowych. W godzinach największego obciążenia ruchem (7:00-9:00, 15:30-17:30) z wykorzystaniem mostów realizowanych jest prawie 330 tys. podróży, z czego 57% podróży w środkach transportu zbiorowego.

Tabl. 12. Liczba podróży na Ekranie Wisły - godziny szczytu komunikacyjnego w dniu powszednim

Kierunek	Liczba pasażerów w TZ w godz. 7:00-9:00, 15:30-17:30*	Liczba samochodów osobowych w godz. 0-24	Liczba samochodów osobowych w godz. 7:00-9:00, 15:30-17:30	Liczba pasażerów KI w godz. 7:00-9:00, 15:30-17:30	Łączna liczba pasażerów w godz. 7:00-9:00, 15:30-17:30	Udział podróży w transporcie zbiorowym
Do Centrum	101 435	252 165	59 493	77 341	178 776	57%
Od Centrum	86 383	238 782	49 479	64 323	150 706	57%
Razem	187 818	490 947	108 972	141 664	329 482	57%

Pomiary liczby pasażerów na Ekranie Wisły nie obejmowały pociągów na linii legionowskiej (most Gdański).

Potoki na wybranych przekrojach

Ocenę potoków ruchu na wybranych przekrojach odniesiono do najbardziej newralgicznych miejsc w systemie transportowym Warszawy jakimi są mosty. Aktualnie w Warszawie jest 7 mostów drogowych. Począwszy od północy występują:

• 
  Most Grota-Roweckiego,
  
• 
  Most Gdański,
  
• 
  Most Śląsko-Dąbrowski,
  
• 
  Most Świętokrzyski,
  
• 
  Most Poniatowskiego,
  
• 
  Most Łazienkowski,
  
• 
  Most Siekierkowski.
  

Z uwagi na ograniczenia przepustowości układu drogowego w kierunku do centrum Warszawy, szczyt poranny rozłożony jest na dwie godziny w okresie od 7 do 9 rano. Podobna sytuacja ma miejsce w szczycie popołudniowym z tym, że w kierunku powrotnym. Najbardziej obciążony okres to godziny pomiędzy 16-stą a 18-stą.

Tabl. 13. Rozkład godzinowy natężenia ruchu na mostach w Warszawie

Główne przewozy pasażerskie są realizowane z wykorzystaniem mostów prowadzących do Centrum Warszawy. Ranga trzech mostów: Gdańskiego, Śląsko-Dąbrowskiego i Poniatowskiego jest tym większa, że oprócz obsługi dużego natężenia ruchu autobusowego, mosty te obsługują także komunikację tramwajową. Z punktu widzenia transportu zbiorowego, przez mosty te przebiegają trasy o bardzo wysokiej zdolności przewozowej.

Największe liczby pasażerów odnotowywane są na Moście Poniatowskiego, którego udział w obsłudze podróży do centrum Warszawy sięga 31%. Łącznie z Mostem Śląsko-Dąbrowskim udział ten wynosi aż 55%).

Tabl. 14. Liczba pasażerów w komunikacji zbiorowej na mostach w Warszawie - godzina szczytu porannego (7.00-8.00), dzień powszedni.

Dodatkowo Most Poniatowskiego charakteryzuje się najwyższym udziałem transportu zbiorowego w stosunku do ogółu podróżujących. Udział ten wynosi prawie 80% podróży (Tabl. 15).

W szczycie porannym w komunikacji zbiorowej i w samochodach osobowych ze wszystkich mostów w Warszawie korzysta łącznie blisko 92 tysiące osób.

Tabl. 15. Podział zadań przewozowych na mostach w Warszawie - godzina szczytu porannego (7.00-8.00), dzień powszedni.

Wyniki WBR 2005 dotyczące wielkości i struktury przewozów pasażerów w transporcie zbiorowym na kordonie centrum Warszawy w godzinach ruchu szczytowego (Tabl. 16) wskazują, że w godzinie szczytu porannego kordon centrum przekracza (w obu kierunkach) ok. 165 tys. pasażerów transportu zbiorowego. W szczycie popołudniowym, liczba ta jest mniejsza - ok. 140 tys. pasażerów.

Dominują pasażerowie komunikacji autobusowej ZTM (40-46%) w zależności od kierunku i godziny szczytu, tramwajowej (22-30%) oraz metra (19-23%). Udział pozostałych przewoźników jest zdecydowanie mniejszy: kolej (6-8% w szczycie porannym tylko 2-3% w szczycie popołudniowym), autobusy prywatne (1-3%), autobusy dalekobieżne i turystyczne (2-5%).

Tabl. 16. Wielkości i struktura przewozów pasażerów w transporcie zbiorowym na kordonie centrum Warszawy – źródło; WBR 2005.

Zestawienie liczby podróży odbywanych z wykorzystaniem środków transportu zbiorowego i komunikacji indywidualnej w godzinach największego obciążenia ruchem wykazuje, że na granicy miasta wskaźnik wykorzystania transportu zbiorowego jest znacznie niższy na Kordonie Obszaru Centrum czy też Ekranie Wisły.

Na kordonie miasta jedynie 41% podróży w godzinach 7:00-9:00 oraz 15:30-17:30 realizowanych jest z wykorzystaniem środków transportu zbiorowego (Tabl. 17). Tymczasem znacząca jest liczba (545 tys.) samochodów osobowych przekraczających kordon na granicy Warszawy w ciągu doby dnia powszedniego .

Tabl. 17. Liczba podróży na Kordonie Warszawy² - godziny szczytu komunikacyjnego w dniu powszednim

• 
  Komunikacja autobusowa
  

Poniżej wymieniono główne trasy dojazdowe do Warszawy wykorzystywane przez przewoźników prywatnych w kolejności od największego udziału w przewozach przewoźników prywatnych do najmniejszego; pogrubiono nazwy ciągów ulic, na których przewozy pasażerskie w prywatnej komunikacji autobusowej stanowią ponad 50% wszystkich przewozów (dane wg WBR 2005 w szczycie porannym):

• 
  ul. Okuniewska (kierunek z Wesołej, Sulejówka),
  
• 
  ul. Patriotów,
  
• 
  ul. Pułkowa,
  
• 
  ul. Drewny ( kierunek z Konstancin Jeziorna),
  
• 
  ul. Puławska (kierunek z Mysiadła, Piaseczna),
  
• 
  Wał Miedzeszyński (Józefów, Otwock),
  
• 
  Al. Armii Krajowej,
  
• 
  ul. Modlińska (kierunek z Jabłonnej, Legionowa),
  
• 
  ul. Łodygowa,
  
• 
  Szosa Lubelska (Zakręt),
  
• 
  ul. Warszawska,
  
• 
  ul. Górczewska,
  
• 
  Trasa Toruńska,
  
• 
  ul. Połczyńska (Mory, Piastów),
  
• 
  ul. Piłsudskiego,
  
• 
  ul. Radzymińska (Marki, Ząbki),
  
• 
  Al. Krakowska.
  

Tabl. 18. Wielkości i struktura przewozów pasażerskich w komunikacji autobusowej na granicy Warszawy.

• 
  Kolej
  

Udział kolei w obsłudze lokalnego ruchu dojazdowego do Warszawy (aglomeracyjnego) ulega stałemu ograniczaniu. Na podstawie Warszawskich Badań Ruchu można stwierdzić, że stopień wykorzystania podaży usług przewozowych jest niewielki (Tabl. 19).

W porównaniu z zestawionymi wielkościami znacznie efektywniej realizowane są przewozy na trasie WKD (Tabl. 20).

Tabl. 20. Charakterystyka przewozów w pociągach WKD na kordonie Warszawy.

Kierunek	Godzina szczytu rannego			Godzina szczytu popołudniowego
	Liczba pasażerów	Przeciętna liczba pasażerów w pociągu	Wskaźnik wykorzystania podaży miejsc	Liczba pasażerów	Przeciętna liczba pasażerów w pociągu	Wskaźnik wykorzystania podaży miejsc
Grodzisk Maz. - Warszawa	1808	301	0,60	388	78	0,16
Warszawa – Grodzisk Maz.	315	63	0,13	1008	252	0,50

Źródło – WBR 2005

Udział komunikacji kolejowej w podróżach rozpoczynanych i kończonych w mieście jest także marginalny (ok. 0,1% - 0,2% ogółu wykonywanych podróży).