Przykład 1.
Dwa konkurujące przedsiębiorstwa A (zwane graczem A) i B (zwane graczem B), zajmujące się produkcją pralek, mają do wyboru po trzy strategie działania. Dla gracza A: A1 – produkcja 30 tys. sztuk, A2 – produkcja 60 tys. sztuk i A3 – produkcja 90 tys. sztuk. Natomiast dla gracza B: B1,- produkcja 20 tys. sztuk, B2, – produkcja 40 tys. sztuk i B3 – produkcja 60 tys. sztuk. W tabeli 2. przedstawione są wypłaty obu przedsiębiorstw w mln zł. Określić, którą strategię powinny wybrać przedsiębiorstwa A i B oraz jakie osiągną wypłaty?
Tabela 1.
Przykład macierzy wypłat z punktem siodłowym
-
|
B1
|
B2
|
B3
|
A1
|
5
|
2
|
6
|
A2
|
4
|
3
|
5
|
A3
|
-1
|
1
|
-2
|
Zgodnie z regułą maksiminu gracz A wybiera wartości minimalne: 2, 3 i -2, a następnie z nich wartość maksymalną 3. Gracz B natomiast wybiera wartości 5, 3 i 6, a następnie z nich wybiera wartość minimalną 3. Ponieważ wartości określone dla gracza A oraz B pokryły się w jednym punkcie oznacza to, że znaleziono rozwiązanie w zbiorze strategii czystych, czyli punkt siodłowy. Wartość tej gry wynosi 3, co oznacza, że gracz A wygra przynajmniej 3 mln zł, stosując strategię A2, bez względu na to, jaką strategię wybierze gracz B. Natomiast gracz B powinien wybrać strategię B2 – wtedy bez względu na wybór strategii przez gracza A, gracz B straci maksymalnie 3 mln zł.
Tabela 3.
Przykład macierzy wypłat z punktem siodłowym
-
|
B1
|
B2
|
B3
|
MIN
|
MAX
|
A1
|
5
|
2
|
6
|
2
|
3
|
A2
|
4
|
3
|
5
|
3
|
A3
|
-1
|
1
|
-2
|
-2
|
MAX
|
5
|
3
|
6
|
|
MIN
|
3
|
Przykład 2.
Na rynku działają dwa przedsiębiorstwa, które zajmują się produkcją kosiarek do trawy. Przedsiębiorstwo A ma do wyboru cztery strategie działania: A1 - produkcja 5 tys. sztuk, A2 – produkcja 15 tys. sztuk, A3 – produkcja 25 tys. Sztuk. Przedsiębiorstwo B ma również do wyboru cztery strategie B1, B2, B3 i B4, gdzie B1 - produkcja 5 tys. sztuk, B2 – produkcja 15 tys. sztuk, B3 – produkcja 25 tys. sztuk oraz B4 - produkcja 35 tys. Sztuk. W tabeli 5 przedstawione są wypłaty obu przedsiębiorstw w mln zł. Które strategie powinny stosować przedsiębiorstwa A i B oraz jakie osiągną wtedy wypłaty?
Rozwiązanie
Zgodnie z regułą maksiminu gracz A wybiera wartości minimalne: 0, 5, 1 i 3, a następnie z nich wartość maksymalną 5. Gracz B natomiast wybiera wartości 12, 10, 7 i 10, a następnie z nich wybiera wartość minimalną 7.
Tabela 5.
Przykład macierzy wypłat bez punktu siodłowego
-
|
B1
|
B2
|
B3
|
B4
|
MIN
|
MAX
|
A1
|
12
|
13
|
5
|
7
|
5
|
5
|
A2
|
7
|
1
|
8
|
8
|
1
|
A3
|
0
|
8
|
4
|
5
|
0
|
MAX
|
12
|
13
|
8
|
8
|
|
|
MIN
|
8
|
|
|
W przypadku tego zadania nie znajdujemy rozwiązania w zbiorze strategii czystych (brak punktu siodłowego), należy więc znaleźć rozwiązanie w zbiorze strategii mieszanych, poszukując strategii zdominowanych. Wartość V należy do przedziału (5;8)
W przypadku gdy macierz wypłat jest macierzą wygranych gracza A, strategia zdominowana (XA) to strategia o wartościach nie większych od wartości innej strategii (YA) gracza A. Mówimy wtedy, że strategia XA została zdominowana przez strategię YA. Tej strategii gracz A nie powinien stosować w ogóle. Dla gracza B, strategia zdominowana (XB) to strategia o wartościach nie mniejszych od wartości innej strategii (YB) gracza B. Mówimy wtedy, że strategia XB została zdominowana przez strategię YB. Tej strategii gracz B nie powinien stosować w ogóle.
W zadaniu strategią zdominowaną gracza A jest strategia A3, natomiast strategią zdominowaną gracza B jest strategia B4. Tych strategii gracze nie powinni stosować. Przy określaniu modeli liniowych dla obu graczy pomija się te strategie.
Przyjmujemy następujące zmienne dla gracza A:
V- wygrana gracza A
x1 - częstość stosowania strategii A1
x2 - częstość stosowania strategii A2
Model dla gracza A przedstawia się następująco:
Warunki:
Obustronnie 1, 2 i 3 ograniczenie dzielimy przez V:
otrzymując:
Następnie dokonujemy podstawienia oraz :
Ponieważ:
stąd funkcja celu ze zmiennymi przyjmuje następującą postać:
Ostatecznie model liniowy przyjmuje postać:
Powyższy model rozwiązujemy na układzie współrzędnych. Rozwiązaniem optymalnym jest punkt o współrzędnych (7/99;8/99).
Ponieważ , oraz :
Na podstawie podstawień oraz :
Odpowiedź: Gracz A (przedsiębiorstwo A) powinien stosować strategię A1 (produkować 5 tys. sztuk) z częstością oraz strategię A2 (produkować 15 tys. sztuk) z częstością , strategii A3 (produkować 25 tys. sztuk) nie powinien stosować w ogóle, wtedy jego wygrana wyniesie 6,6 mln. zł.
Dla gracza B przyjmujemy następujące zmienne:
V- przegrana gracza B
y1 - częstość stosowania strategii B1
y2 częstość stosowania strategii B2
y3 - częstość stosowania strategii B3
Model dla gracza B przedstawia się następująco:
Warunki:
Obustronnie 1 i 2 ograniczenie dzielimy przez V.
otrzymując:
Następnie dokonujemy podstawienia , oraz 
Ponieważ:
stąd funkcja celu ze zmiennymi przyjmuje następującą postać:
Ostatecznie model liniowy dla gracza B przyjmuje postać:
W celu znalezienia rozwiązania dla gracza B wykorzystujemy twierdzenie o komplementarności (niech (x1’, x2’,..., xn’) oraz (y1’, y2’,..., ym’) będą rozwiązaniami dopuszczalnymi odpowiednio modeli z funkcją Fc’ oraz G’). Warunkiem koniecznym i wystarczającym na to, aby oba te rozwiązania były optymalnymi jest aby spełniony był układ równań:
Na tej podstawie otrzymujemy następujące równania:
Podstawiając za , otrzymujemy:
Stąd:
Następnie otrzymujemy:
W dalszej kolejności rozwiązujemy układ równań:
Wykorzystując wyznaczniki wyznaczamy rozwiązanie układu:
Stąd:
Na podstawie wzoru :
otrzymujemy:
Na podstawie , oraz otrzymujemy:
Odpowiedź: Gracz B nie powinien stosować strategii B1 (produkować 5 tys. sztuk) natomiast strategię B2 (produkować 15 tys. sztuk) powinien stosować z częstością oraz strategię B3 (produkować 25 tys. sztuk) z częstością , strategii B4 (produkcja 35 tys. sztuk) nie powinien stosować w ogóle (produkować 35 tys. sztuk), wtedy jego przegrana (strata) wyniesie 6,6 mln. zł.
Przykład 3.
Na rynku działają dwa przedsiębiorstwa, które zajmują się produkcją kosiarek do trawy. Przedsiębiorstwo A ma do wyboru trzy strategie działania: A1 – produkcja 10 tys. sztuk, A2 – produkcja 20 tys. sztuk, A3 – produkcja 30 tys. Sztuk. Przedsiębiorstwo B ma również do wyboru cztery strategie B1, B2, B3 i B4, gdzie B1 - produkcja 10 tys. sztuk, B2 – produkcja 20 tys. sztuk, B3 – produkcja 30 tys. sztuk oraz B4 - produkcja 40 tys. Sztuk. W tabeli 5 przedstawione są wypłaty obu przedsiębiorstw w mln zł. Które strategie powinny stosować przedsiębiorstwa A i B oraz jakie osiągną wtedy wypłaty?
Rozwiązanie
Zgodnie z regułą maksiminu gracz A wybiera wartości minimalne: 7, 6, i 5 a następnie z nich wartość maksymalną 7. Gracz B natomiast wybiera wartości 12, 8, 14, 8, a następnie z nich wybiera wartość minimalną 8. W przypadku tego zadania nie znajdujemy rozwiązania w zbiorze strategii czystych (punktu siodłowego), należy więc znaleźć rozwiązanie modeli liniowych dla obu graczy.
Tabela 5.
Przykład macierzy wypłat bez punktu siodłowego
-
|
B1
|
B2
|
B3
|
B4
|
MIN
|
MAX
|
A1
|
9
|
7
|
13
|
8
|
7
|
7
|
A2
|
6
|
8
|
8
|
8
|
6
|
A3
|
12
|
5
|
14
|
6
|
5
|
MAX
|
12
|
8
|
14
|
8
|
|
|
MIN
|
8
|
|
|
W zadaniu nie strategii zdominowanych wśród strategii gracza A, natomiast strategią zdominowaną gracza B jest strategia B3 i B4 obydwie zostały zdominowane przez strategię B2. Tych strategii gracz B nie powinien stosować. Przy określaniu modeli liniowych dla obu graczy pomija się te strategie.
Wartość V należy do przedziału (7;8).
Przyjmujemy następujące zmienne dla gracza A:
V- wygrana gracza A
x1 - częstość stosowania strategii A1
x2 - częstość stosowania strategii A2
x3 - częstość stosowania strategii A3
Model dla gracza A przedstawia się następująco:
Warunki:
Zmienne x1, x2 i x3 określają częstość stosowania poszczególnych strategii gracza A: A1, A2 i A3 Obustronnie 1 i 2 ograniczenie dzielimy przez V.
otrzymując:
Następnie dokonujemy podstawienia , oraz 
Ponieważ:
stąd funkcja celu ze zmiennymi przyjmuje następującą postać:
Ostatecznie model liniowy przyjmuje postać:
Ponieważ powyższy model zawiera 3 niewiadome nie możemy rozwiązać go na układzie współrzędnych. Zaczynamy więc od poszukiwania rozwiązania dla gracza B.
Dla gracza B przyjmujemy następujące zmienne:
V- przegrana gracza B
y1 - częstość stosowania strategii B1
y2 częstość stosowania strategii B2
Model dla gracza B przedstawia się następująco:
Warunki:
Zmienne y1, y2 określają częstość stosowania poszczególnych strategii gracza B: B1, B2. Zmienna V określa wartość przegranej gracza B.
Obustronnie 1, 2 i 3 ograniczenie dzielimy przez V.
Warunki:
otrzymując:
Warunki:
Następnie dokonujemy podstawienia oraz
Ponieważ:
stąd funkcja celu ze zmiennymi przyjmuje następującą postać:
Ostatecznie model liniowy przyjmuje postać:
Powyższy model rozwiązujemy na układzie współrzędnych. Rozwiązaniem optymalnym jest punkt o współrzędnych (1/30;3/30).
Ponieważ , oraz :
Na podstawie podstawień oraz :
Odpowiedź: Gracz B powinien stosować strategię B1 (produkować 10 tys. sztuk) z częstością oraz strategię B2 (produkować 20 tys. sztuk) z częstością , strategii B3 oraz B4 nie powinien stosować w ogóle, wtedy jego wygrana wyniesie 7,5 mln. zł
W celu znalezienia rozwiązania dla gracza A wykorzystujemy Twierdzenie o komplementarności (model dla gracza A ze zmiennymi jest modelem dualnym dla modelu dla gracza B ze zmiennymi ) i otrzymujemy następujące równania:
Podstawiając za , otrzymujemy:
Stąd:
Następnie otrzymujemy:
W dalszej kolejności rozwiązujemy układ równań:

Korzystając z wyznaczników wyznaczamy rozwiązanie układu:
Stąd:
Na podstawie wzoru :
otrzymujemy:
Na podstawie , oraz otrzymujemy:
Odpowiedź: Gracz A (przedsiębiorstwo A)powinien stosować strategię A1 (produkować 10 tys. sztuk) z częstością oraz strategię A2 (produkować 20 tys. sztuk) z częstością , nie powinien stosować strategii A3 (nie powinien produkować 30 tys. sztuk), wtedy jego wygrana wyniesie 7,5 mln. zł.
|