WŁodzimierz juszczyk mały słownik zoologiczny gady I płazy

->żabowatych. Rośnie do dłu­gości 7 cm. Samica jest więk­sza od samca. Ubarwienie grzbietu zielonkawe lub brązo­we, plamiste z jasną linią krę­gową lub bez niej. Na górnej i dolnej szczęce widoczne są poprzeczne ciemne plamy. Nie występują gruczołowe fałdy grzbietowe. Z.r. jest ściśle związana ze środowiskiem wodnym, licznie występuje na polach ryżowych, dla których jest bardzo charakterystyczna. Przebywa również w rozmai­tych małych stawkach, jednak rozmnaża się głównie na polach ryżowych. Spotyka się ją na nizinach, rzadziej w górach, gdzie w niektórych rejonach dochodzi do 2000 m n.p.m. Z.r. występuje w południowo-

-wschodniej Azji, na Filipi­nach, Japonii, na Cejlonie, Pół­wyspie Malajskim, w Birmie, Indiach i w południowych Chi­nach. Wszędzie na obszarze swojego występowania ż.r. jest poszukiwanym jadalnym ga­tunkiem płaza.

żaba seszelska (Sooglossus

seychellensis) — gatunek płaza z rodziny -róabowatych. Za­mieszkuje tereny górzyste, po­zbawione wód stojących. W| stępują na nich tylko wara§ płynące strumienie, który| silny prąd uniemożliwia na| woj jaj i larw w wodzie. \| związku z tym ż.s. charakter żuje ściśle lądowy, a przy ty niezwykły sposób rozmnażani Samice składają duże, boga w żółtko jaja na powierzch wilgotnej ziemi lub na wilgo nych liściach niskich roślin. ' tych warunkach w jajach o bywa się rozwój zarodkom Wylęgłe z nich kijanki ms już dobrze rozwinięte zawias tylnych kończyn, larwalny parat gębowy zaopatrzony." rogowe ząbki, skrzela zewi trzne lub często już skrz wewnętrzne (tworzące przejściowo u kijanek płaz bezogonowych w trakcie za kania skrzel zewnętrznyc ukryte w komorze skrzelov opatrzonej otworem skrzel wym, wreszcie dobrze roz< niętą płetwę ogonową. Po op szczeniu osłon jajowych kijar wpełzają na grzbiet samca, którym przebywają aż do kończenia metamorfozy. £ mieć w tym czasie pełni ro^ opiekuna strzegącego kijance Początkowo kijanki oddychali skórą, zwłaszcza ogona, w minii rę zaś rozwoju funkcję oddft chowa przejmują płuca. 2 " występują wyłącznie na Wy pach Seszelskich.

żaba siodłała (Brachycephalu

ephippium) — gatunek płaza rodziny ->-żab kikutowatyc Osiąga długość 2 cm. Ubarw nie grzbietu żółte, tęczóv oczu czarne. W skórze grzb tu leży płytka kostna tworzi rodzaj siodła. Srodowiskifl życia ż.s. są tereny lesist gdzie przebywa na ziemi wśr^ obumarłych pędów roślf Szczególnie licznie występd na silnie zalesionych szczyt;

gór w południowo-wschodniej Brazylii, m.in. w samym mieś­cie Rio de Janeiro i w północ­nych rejonach Ameryki Połud­niowej.

żaba siwa (Chiromantis xeram-pelina} — gatunek płaza z ro­dziny —>-żab latających. Rośnie do długości 8 cm. Wszystkie palce u teg'o gatunku wieńczą duże i szerokie przylgi. Pierw­sze palce przednich odnóży są przeciwstawne pozostałym, tak że ż.s. może nimi swobodnie jak dłonią obejmować gałązki. Palce tylnych odnóży spinają błony nie dochodzące do ich końców. W przednich odnóżach błony między palcami nie wy­stępują. Źrenice oczu są pozio­mo ustawione. Grzbiet ma bar­wę szaropopielatą, często siwą (stąd nazwa gatunkowa) lub niemal białą, brzuch — białą, a boki tułowia pokrywają nie­regularne, ciemne plamki. U samców powierzchnia podgar-dzielowa jest czarna. Ż.s. pro­wadzi nadrzewny tryb życia. Zamieszkuje korony drzew i krzewów, z reguły nieruchomo przesiaduje na poziomo ułożo­nych gałęziach, na których jest bardzo trudna do zauważenia. Wpuszczona do wody dobrze pływa., W porze godowej, po-

Źaba siwa

dobnie jak inne żaby latające, buduje pieniste gniazdo na ^; < ^isających nad wodą gałąz­ki kach i liściach. Skojarzona pa­ra ż.s. wspólnie ubija pianę ze śluzu wydalanego przez samicę wraz z jajami, przy czym dłu­gie ubijanie piany powoduje dobre jej napowietrzenie. Do gniazda zostaje złożonych ok. 150 białych, pozbawionych pig­mentu jaj. Po pewnym czasie pod wpływem promieni słone­cznych powierzchnia gniazda pokrywa się cienką, twardą skorupką, natomiast w jego wnętrzu pozostaje dużo wilgo­ci, w której rozwijają się ki­janki. Po ukończeniu pewnego etapu rozwoju, przez otwór powstający w dnie gniazda ki­janki wypadają do wody i wkrótce się przeobrażają. Sa­mice wykazują swoistą opiekę nad gniazdami. Przesiadują na nich nieruchomo, obejmując je odnóżami. Co pewien czas jed­nak wchodzą do wody i zwil­żone natychmiast wracają, do­starczając w ten sposób gniaz­dom wilgoci. Jeśli samicę usu­nie się z gniazda, wówczas jego powierzchnia tak silnie wysy­cha i twardnieje, że kijanki nie mogą go opuścić i wszystkie zamierają. Ż.s. występują w środkowej i południowej Af­ryce.

łający jak przylga. Przy jej pomocy może się silnie przy­czepić do gładkich powierzch­ni, w tym nawet do pionowo ułożonych ścian kamieni. W porze deszczowej odbywa gody, trwające od lutego do maja. Godujący samiec wydaje do­nośny głos łudząco podobny do szczekania psa, szczególnie foksteriera ostrowłosego. Sami­ca składa jednorazowo ok. 50 dużych jaj, które umieszcza na lądzie, w szczelinach między kamieniami lub w ziemnych norkach. Samiec po złożeniu jaj przez samicę nie oddala się od nich i przebywa w pobliżu przez cały czas ich rozwoju. Po 25—30 dniach przeobrażone młode żabki opuszczają osłony jajowe. W końcowym okresie rozwoju samiec strzegący jaj zwilża je moczem. Jest to je­dyny znany wśród północno­amerykańskich płazów bezogo-nowych przykład swoistej opie­ki nad potomstwem. Młode uzyskują dojrzałość płciową po

3 latach od chwili opuszczenia osłon jajowych. Odżywiają się rozmaitymi stawonogami, w tym głównie mrówkami, chrzą­szczami i pająkami. Z.sz. wy­stępuje w Ameryce Północnej, od północnych obszarów sta­nów Teksas i Nowy Meksyk do północnego Meksyku.

żaba szponiasta -oplatana.

żaba szponiasta karłowata (Hy-menochirus boettgeri} — gatu­nek płaza z rodziny -^-bezjęzy-cznych. Rośnie do długości

4 cm. Podobnie jak inne ga­tunki z jej rodziny nie ma ję­zyka, powiek na oczach oraz zębów na szczęce i żuchwie. Różni się od -^-grzbietoroda amerykańskiego — swojego krewniaka — brakiem narzą­dów dotykowych na końcach palców przednich odnóży oraz

obecnością dobrze wykszti nych błon pływnych mi palcami tych odnóży. Ta o nią cecha jest wyjątkową ściwością wśród żab o śd wodnym trybie życia. Z.S! pływa w wodzie, porusza obydwoma parami kończyn \ wiosłami. Podobnie jak u -»•( tany, jej 3 pierwsze palce < nych odnóży zakończone '| pazurami. Ż.sz.k. żyje wyła nie w wodzie, na ląd nie \ chodzi. Zamieszkuje m zbiorniki wodne położone wś tropikalnych lasów. Składa j kilka razy do roku, a w i runkach hodowlanych — pf cały rok. Głównym czynniktó wyzwalającym porę godowi jest podwyższenie się temp ratury wody. Skrzek w postfl kilku lub kilkunastu małyc kulistych, galaretowatych fi:

kietów, zawierających łączni ok. 200 jaj, przykleja się dl roślin wodnych. Średnica Kłl mórki jajowej wynosi 0,9 na ' Zarodki rozwijają się barć szybko. Kijanki opuszczi osłonki jajowe po ukończeń rozwoju zarodkowego, trwa}. cego zaledwie 24 godziny, l 4 dzień pływają, a po 24 dniać przeobrażają się. Ż.sz.k. ws stępują na terenie środkowej"] zachodniej Afryki — w Karne runie, Gabonie i Kongo.

— gatunek płaza z rodzin

-^żabowatych. Osobniki te(( gatunku posiadają szczegółu broń umożliwiającą im ratunę w razie niebezpieczeństw! mianowicie kciuki przednie kończyn przekształcone są 1 długie, ostre i twarde, skos| niałe wyrostki, pokryte cienN skórą, a skierowane do OJ ciała. W przypadku uchwyci nią odnóżami małego zwierz cia lub choćby wzięta prz człowieka do ręki, mocno

ciska przednie kończyny np. na palcu ręki i wbija swoje “szty­lety" do ciała napastnika tak głęboko, że powstają krwawią­ce rany. W ten sposób napast­nik zostaje odstraszony. Ż.sz. jest płazem szczególnie ruchli­wym i zręcznym, dającym się z trudnością schwytać. Przeby­wa w szczelinach między ka­mieniami, zwłaszcza pod wy-1 sokimi drzewami. Z.sz. wystę-' puje na górzystych terenach wyspy Okinawa w Japonii. Mięso ż.sz. jest jadalne i wy­soko cenione pod względem smakowym, dawne obyczaje i ludowe podania przypisują mu duże znaczenie lecznicze w wie­lu chorobach. ,- •''

Żaba śmieszka

; »: gach. Zdarzają się osobniki

y J pozbawione plam. Brak żółtych

l;'] plam w pachwinach tylnych

|j kończyn. Wzdłuż grzbietu wid­nieje jasnozielona linia kręgo­wa, szeroka, o nierównych brzegach. Białą brzuszną po­wierzchnię ciała pokrywają czarne plamki. Modzele po-deszwowe są bardzo słabo roz­winięte. Samce mają parzyste, ciemno zabarwione zewnętrz­ne worki rezonacyjne oraz je­dnolite, ciemnobrązowe mo-dzele godowe na pierwszych palcach przednich kończyn. Barwy godowe nie występują. Głos godowy samców można wyrazić sylabami “bre ke ke ke". Pora godowa rozpoczyna się w połowie maja i trwa na ogół do końca czerwca. ->-Am-pleksus jest typu pachowego. Skrzek ma postać nieregular­nych kłębów. Liczba składa­nych jaj wynosi od ok. 6000 do ok. 16 000 sztuk. Kijanki osią­gają długość w granicach od 10 do 12 cm, a dopiero co prze­obrażone osobniki — od 2,5 do 3,5 cm. 2.ś. żyje w dużych zbiornikach wodnych — w je­ziorach, stawach, starorzeczach. Wykazuje aktywność dzienną. Żywi się przeważnie rozmaity­mi stawonogami, dżdżownica­mi i ślimakami. Duże osobniki ż.ś., zwłaszcza samice, pożerają również małe kręgowce, w tym ryby, płazy, jaszczurki, węże, pisklęta wodnych ptaków, ry-jówki i myszy. 2.ś. odbywa sen zimowy na dnie wód. Zamie­szkuje głównie niziny, w gó­rach sięga zwykle do 1000 m n.p.m., w górach Kaukazu — do ok. 2500 m n.p.m. W Polsce ż.ś. znana jest z nielicznych stanowisk rozsianych na całym niżu; na południu kraju do­chodzi do ok. 350 m n.p.m. For­ma typowa ż.ś. występuje w środkowej, wschodniej i po-łudniowo-wschodniej Europie. Północna granica jej zasięgu nie przekracza 60°N. W Polsce ż.ś. podlega częściowej ochro-

.żaba świstun (Leptodactylus ocellatus) — gatunek płaza z rodziny -s-żab południowych. Rośnie do długości 13 cm. Jej .grzbiet i boki tułowia pokry­wają wzdłużne listwy skórne w liczbie od 8 do 10. Na oliwko-wozielonym grzbiecie widnie­ją ciemne lub całkiem czarne nieregularne plamy. Listwy skórne są ciemnozielone, a brzuch żółtawy. Samce mają zgrubiałe przednie kończyny i

-silnie rozwinięte rogowe na­roślą na dośrodkowych po­wierzchniach obu kciuków. Błony pływne między palcami

•kończyn nie występują. 2.ś. zamieszkuje tereny pokryte .roślinnością trawiastą i zaro­ślami, między którymi znajdu­ją się małe zbiorniki stojących. Prowadzi no tryb życia, w dzień zaś krywa się w rozmaitych ka żach, bagnach itp. W cz« nocnych wędrówek wyd charakterystyczny, głośny przeciągły świst, natomiast czasie pory godowej sani wydają odmienny, przerywał głos, podobny do uderzeń śle kiery podczas ciosania drewi We wrześniu i październikm mice składają wśród roś wodnych jaja otoczone pienista białkową substancją. Następna układają się na nich i pilnuji rozwijających się zarodkowi 2.ś. występuje w Ameryce Po łudniowej — w Argentynie Boliwii oraz Urugwaju, aż Wenezueli.

— gatunek płaza z rodzir

—^-żabowatych. Długość san^j ców dochodzi do 10 cm, samifl

— do 10,5 cm. Ubarwienif grzbietu u obu płci jest bardz zmienne. Głównymi barwan są brązowa i oliwkowozielon w rozmaitych odcieniach. Po²®^ tym występują ciemnobrązowa,;

lub czarne plamy — trójkątnej plamy skroniowe, na środkuj grzbietu za głową plama %fi{ kształcie odwróconej litery W oraz poprzeczne, ciemne pręgfc. na tylnych kończynach. U liczśy nych osobników dodatkowa nieregularne, czarne plamfe pokrywają cały grzbiet. BrallĘ linii kręgowej. Na brzucha znajdują się kolorowe, nieref gularne plamki, tworzące de^ sen mozaikowy. Samce maj< parzyste wewnętrzne worq rezonacyjne, dające się zauwa^j żyć tylko w czasie wydawantf głosu, i czteroczęściowe, czafi ne modzele na pierwszych pal' cach przednich kończyn. Głgodowy samców przypomin ciche mruczenie lub chrobota

nie. U samców występuje sza­ta godowa w postaci sinonie-bieskiej plamy na podgardzie-Iowej powierzchni głowy, bu­rej, niebiesko mieniącej się barwy. grzbietu oraz zwisają­cych z tułowia fałdów skórnych wypełnionych naciekiem lim-fy. U większości godujących samców normalna plamistość grzbietu okresowo zanika. U samic szatę godową charakte­ryzują barwy bardziej jaskra­we niż normalne ubarwienie oraz silnie rozwinięte brodaw­ki pochodzenia naskórkowego, pojawiające się na grzbiecie. Pora godowa ż.t. rozpoczyna się z końcem marca i trwa od 2 do 3 tygodni. ->-Ampleksus jest typu pachowego, a skrzek ma postać kulistych, regular­nych kłębów. Liczba składa­nych jaj waha się w grani­cach od ok. 900 do ok. 3500 sztuk. Kijanki osiągają długość od 4,5 do 5,2 cm, a świeżo przeobrażone osobniki — od l do 1,5 cm. 2.t. zamieszkuje rozmaite lądowe środowiska ekologiczne na nizinach, jak i w górach. Spotyka się ją naj­częściej w lasach, rzadziej na polach uprawnych, łąkach i w sadach. Jest aktywna o zmierz­chu i w nocy. W skład jej po­karmu wchodzą głównie owa­dy, w tym chrząszcze i mu­chówki o nocnym trybie życia, a w mniejszych ilościach roz­maite inne stawonogi oraz dżdżownice i ślimaki. Sen zi­mowy odbywa wyłącznie na dnie wód płynących. Występu­je w północnych i środkowych obszarach Europy i Azji, od Pirenejów aż do Japonii włą­cznie, z niewielkimi przerwa­mi na Syberii. W górach do­chodzi do ok. 3000 m n.p.m. Północna granica jej zasięgu leży na Przylądku Północnym (71°10'N). W całym areale swo­jego występowania, w tym

również w Polsce, ż.t. jest po­spolita, w związku z czym nie podlega u nas ochronie gatun­kowej (Tabl. VI/14).

żaba tygrysowata (Rana tigri-na) — gatunek płaza z rodzi­ny ->-żabowatych. Osiąga dłu­gość 15 cm. Ubarwienie grzbie­tu jasnobrązowe z dużymi, nie­regularnymi, ciemnymi plama­mi, tworzącymi kontrastowy “tygrysowaty" deseń. 2.t. wy­stępuje w Afryce oraz w całej-południowo-wschodniej Azji, zwłaszcza pospolicie w Taj­landii. Ze względu na swoją wielkość ż.t. jest głównym ga­tunkiem płaza dostarczającym-jadalnego mięsa mieszkańcom wspomnianego obszaru Azji.

żaba włochata (Astylosternus rotiustus) — gatunek płaza z rodziny —^żabowatych. Długość-samców dochodzi do 13 cm, sa­mic — do 10 cm. U obu płci ostatnie człony 3 środkowych palców tylnych odnóży zagina­ją się pod kątem prostym w stosunku do członu poprzednie­go i zaopatrzone są w wyrost­ki tworzące rodzaj pazurów. Znaczenie tego urządzenia do­tychczas nie jest wyjaśnione. Być może zagięte i ostre na końcu człony palców służą ż. w. do zaczepiania się o kamienie leżące na dnie strumieni, w których zwierzęta te często przebywają. Człony te mogą mieć również znaczenie obron­ne w razie schwytania żaby przez napastnika. Ubarwienie-grzbietu samców ż.w. jest ciemnobrązowe, samic — jas­nobrązowe z ciemną wstęgą wzdłuż grzbietu oraz z czerwo­nymi plamami na bokach tu­łowia. 2.w. prowadzi na pół:

wodny tryb życia. W okresie godów u dojrzałych samców wyrastają na bokach tułowia oraz na bocznych powierzch-

żaba wodna

niach ud liczne, cienkie, nit­kowate twory skórne długości ok. 15 mm, przypominające wy­glądem zewnętrznym włosy. Po zakończeniu godów owe wyrostki zmniejszają się do długości od 0,5 do 2 mm. Ich znaczenie jest rozmaicie tłu­maczone. Według niektórych herpetologów zawierają one bogatą sieć naczyń krwionoś­nych, co znacznie powiększa powierzchnię oddechową skóry, zatem rola ich polegałaby na pokrywaniu zwiększonego za­potrzebowania tlenu przez ru­chliwe samce, przebywające w wodzie dłuższy czas w okresie godów. Według innych auto­rów, nitkowate twory skórne nie spełniają żadnej funkcji oddechowej, a są jedynie efektem lokanego bujania na­skórka, zjawiska znanego w postaci wyrastania w okresie godów rozmaitych brodawek skórnych i modzeli u innych gatunków płazów. W tym przy­padku nitkowate twory skórne samca byłyby drugorzędną cechą płciową. W czasie skła­dania jaj skrzek ż.w. przykle­ja się do kamieni na dnie stru­mienia. Kijanki osiągają dłu­gość ok. 10 cm i mają silnie rozwinięte przylgi okołogębo-we, którymi przysysają się m.in. do powierzchni kamieni. Z.w. występują na terenie za­chodniej Afryki w Kamerunie.

żaba wodna (Rana esculenta)

— gatunek płaza z rodziny

-^żabowatych, naturalny hy­bryd między -».żabą jeziorko-wą a —>-żabą śmieszka. Długość samców dochodzi do 9,7 cm, samic — do 10,8 cm. Ubarwie­nie grzbietu u obu płci jest trawiastozielone z nielicznymi, okrągłymi, czarnymi plamami. Wzdłuż grzbietu przebiega jas­nozielona linia kręgowa. W pachwinach brak żółtych plam.

żaba zwrotnaglowa

Niektóre osobniki pozbawi< są zupełnie czarnej plamiste _ Znane są też bardzo rzadld^' • odmiany barwne, jak brai?"' zowa, niebieska i cytrynowa^;

żółta, wszystkie jednąfc ma. wzdłużną linię kręgową j niejszą od tła. Białą brzuss powierzchnię ciała pokryw;

nieregularne, ciemne plaml8B' Modzele podeszwowe są słalUII,¹ rozwinięte. U samców wystał,' pują parzyste, zewnętrzri(ti szaro zabarwione worki rezo^ nacyjne oraz jednolite, ciemna brązowe modzele godowe. ^Ł godujących samców brak bi godowych, a ich skrzecz głos godowy przypomina syf labę “errr". Pora godowa iife ż.w. przypada w maju. -9-Amr,' pleksus jest typu pachowego;

Skrzek ma postać nieregular-tj? nych, kulistych kłębów. Liczba!;

składanych jaj waha się oĄ' 3000 do 10000 sztuk. Kijanka uzyskują maksymalną długość 10 cm. Długość świeżo prze^ obrażonych osobników wynosi od 2,5 do 3 cm. Z.w. żyje ^ większych stawach, w jezio»'| rach, starorzeczach i nad brze-w gami większych rzek. Prowadzi^,;

bardziej lądowy tryb życia o^s. trybu życia żaby jeziorkowefc i żaby śmieszki, a podobnie jal^'1 one jest aktywna w dzień. Zy-^j wi się głównie rozmaityniifet. owadami, zwłaszcza chrząsz czarni, muchówkami i błonkd skrzydłymi. Poza tym zjad| pająki, dżdżownice i ślimaki Duże samice ż.w. pożerają te małe kręgowce, jak rybi fraszki, małe żaby własne® gatunku, jaszczurki, ryjówki, l w hodowli — myszy. W okre się lata ż.w. odbywa wędrówfc lądowe z jednych stawów cte drugich. Zimuje na dnie strit' mieni i rzek. Zamieszkali głównie niziny, a w górach das chodzi zwykle do wysokości i " 500 m n.p.m., wyjątkowo

ok. 1000 m n.p.m. Występuje w środkowej i częściowo w za­chodniej Europie. Północną granicę jej zasięgu zakreśla 61°N w środkowej Szwecji. W Polsce pospolita, podlega częś­ciowej ochronie (Tabl. VI/16).

żaba wodnista (Cyclorana pla-tycephala) — gatunek płaza z rodziny ->-żab południowych. Ubarwienie grzbietu zmienne, w okresie suszy oliwkowobrą-zowe z licznymi, ciemnymi plamkami, w okresie deszczo­wym bardziej kolorowe, grzbiet żółtawy z zielonymi plamkami, boki tułowia i tylne kończyny czerwonobrązowe. Osiąga dłu­gość ciała do 7 cm. W przed­niej kończynie kciuk jest prze­ciwstawny pozostałym palcom. Z.w. żyje na skrajnie suchych, pustynnych obszarach, przeby­wanie zaś w tych środowis­kach umożliwia jej szczególna właściwość gromadzenia zna­cznych ilości wody w podskór­nych workach limfatycznyćh oraz w pęcherzu moczowym w okresie pory deszczowej. Ciało ż.w. przybiera wówczas kulistą postać i staje się ma­gazynem wody. Gdy opady deszczu zanikają, ż.w. wygrze­buje w gliniastym podłożu ko­rytarz zakończony na głębo­kości ok. 30 cm pod ziemią ko­morą mieszkalną, dopasowaną wielkością i kształtem do jej ciała i tam się ukrywa. W ten sposób ż.w. przeżywa cały okres suszy, a po jej zakończe­niu wychodzi na powierzchnię ziemi. Tubylcy pozbawieni wo­dy w okresie suszy wyszukują kryjówki ż.w., wydobywają je z nich i wysysają z ciała za­bitych ż.w. zawartą w nich wodę. Z.w. przeżywa również wysuszenie aż do utraty 50% ciężaru ciała. Z.w. występuje w centralnej, pustynnej części Australii.

żaba wól ->-żaba rycząca.

żaba z Junin (Batrachophry-nus macrostomus) — gatunek płaza z rodziny -»żab połud­niowych. Rośnie do długości ok. 18 cm. Ma wybitnie spła­szczony tułów, silnie sfałdo-waną skórę oraz słabo rozwi­nięte płuca. Fałdy skórne, zwiększające powierzchnię od­dechową skóry, uzupełniają prawdopodobnie oddechową funkcję płuc. Kijanki ż. z J. osiągają znaczne wymiary. Sam głowotułów kijanki jest wiel­kości jaja kurzego, natomiast osobniki świeżo przeobrażone mają długość od 7 do 8 cm. 2. z J. prowadzi wodny tryb życia. Zamieszkuje różne zbior­niki wodne w Peru, w tym duże jezioro Junin, położone powyżej 4000 m n.p.m. w An­dach peruwiańskich, a więc występuje na wysokościach, na których spotyka się bardzo nieliczne gatunki płazów.

żaba zwrotnoglowa (Phryno-merus bifasciatus) — gatunek płaza z rodziny -»żab zwrotno-głowych. Rośnie do długości 4 cm. Ma małą głowę, szeroki, grzbieto-brzusznie spłaszczony tułów i średniej długości, smu­kłe odnóża. Małe oczy mają szparowate, pionowo ustawio­ne źrenice. Skóra jest gładka. Niezwykle toksyczna wydzieli­na skórnych gruczołów jado­wych działa zabójczo na płazy, a także na inne drobne zwie­rzęta, które zetkną się z ż.z., na skórze zaś człowieka wywo­łuje ostry stan zapalny. Ubar­wienie grzbietu ż.z. jest oliw-kowobrązowe lub (częściej) czarne, z 2 ceglastoczerwony-mi liniami, biegnącymi od no­zdrzy, poprzez oczy i boki brzucha aż do końca tułowia. Między tymi liniami oraz na odnóżach •widnieją różnej wiel-

żabie koncerty

kości nieregularne plamy, rów­nież jaskrawoczerwonego ko­loru. Niebieskoszary brzuch po-

żabka karolińska

Żaba zwrotnogłowa

krywają liczne, małe, różowe plamki. U samców powierzch­nia podgardzielowa ma bar­wę jednolicie czarną. Oczy, a zwłaszcza skóra, wykazują sil­ną wrażliwość na natężenie światła. Jeśli część grzbietu zostanie naświetlona przez krótki czas silnym światłem, a pozostałą powierzchnię skóry się zaciemni, wówczas na po­wierzchni naświetlonej zanikną czerwone plamy i przybierze ona barwę szarą z czarnymi plamami, podczas gdy barwy nie naświetlonej części skóry nie ulegną żadnym zmianom. Z.z. prowadzi lądowy tryb ży­cia. Chowa się w rozmaitych kryjówkach, m.tn. w wygrze­banych przez siebie jamach w pulchnej ziemi. Dzięki przyl-gom na końcach palców ż.z. wykazuje zdolność wspinania się na pnie drzew (gdzie za kryjówki służą jej nisko nad ziemią położone dziuple), z ła­twością też porusza się po pio­nowych ścianach gniazd ter-mitów, na których często prze­bywa. Na ziemi przeważnie' szybko biega, unosząc tułów nad powierzchnię gruntu, na­tomiast bardzo rzadko, tylko w w wyjątkowych okolicznoś­ciach skacze. Żywi się głów­nie mrówkami i termitami. W

okresie rozmnażania samce wy^s dają co chwilę przeraźliw^i gwizd, który można usłyszeli.' z odległości ok. l km. Samicap, składają jaja w małych zbiot® nikach wody stojącej, w kalu||f żach deszczowych, a nawet 'yfk' zagłębieniach skalnych, wypełni nionych wodą deszczową. "Po!.'! jedyncze jaja samice przyklep^ jaja do pędów roślin wodnychSi 2.z. ma małe wymagania ży-1 ciowe i dlatego często się ją;,, hoduje, również do celów la-y boratoryjnych. Występuje we';

wschodniej i środkowej Afryce m.in. w Natalu, Angoli i Bot-»' swanie. ;'''»

: wymiana
wymiana -> Raport z pobytu na programie Praktyk llp erasmus
wymiana -> Państwowe Wydawnictwo Naukowe Warszawa 1990
wymiana -> Gdzie jest haarp?
wymiana -> Uczestnicy Programu Praktyk llp erasmus- raport z pobytu na programie
wymiana -> Düsseldorf, Niemcy
wymiana -> Warunki Umowy Plan Podróży
wymiana -> Raport z pobytu na praktyce zagranicznej
wymiana -> Ritsumeikan asia pacific university raport z pobytu

Pobieranie 5.51 Mb.