Zagadnienia do ćwiczeń z powszechnej historii państwa i prawa, rok akademicki 2008/2009, prawo zaoczne, I rok.
1. Prawo we wczesnym średniowieczu
a. źródła prawa (w państwie Franków i na Rusi Kijowskiej)
b. zasada osobowości i terytorialności prawa
c. cechy procesu średniowiecznego
d. środki dowodowe
e. cechy wczesnośredniowiecznego prawa karnego
f. prawo cywilne – rodzina, pozycja kobiety, zasady dziedziczenia.
Teksty źródłowe: Prawo salickie, Ruska Prawda, kapitularz Karola Wielkiego z 802 r. (zwrócić uwagę na cechy wczesnośredniowiecznych zbiorów prawnych i cechy wczesnośredniowiecznego prawa karnego, w szczególności system kar i zasady odpowiedzialności karnej).
-
Prawo karne późnego średniowiecza i epoki nowożytnej
-
Źródła (Francja, Rzesza)
-
Recepcja prawa rzymskiego
c. Zmiany w prawie procesowym (proces inkwizycyjny)
d. Zmiany w prawie karnym materialnym (wpływ prawa rzymskiego; publiczny charakter kar, kary cielesne, zanik systemu kar kompozycyjnych; pojęcie winy i usiłowania).
Teksty źródłowe: fragmenty Zwierciadła Saskiego, Constitutio Criminalis Carolina.
3. Prawo karne w oświeceniu i w XIX w.
a. źródła prawa
b. oświeceniowe postulaty zmian w prawie i procesie karnym
c. nowe kodeksy karne i zasady procesu (Terezjana, Józefina, ordynacja o postępowaniu karnym z 1788 r., Franciscana; kodeksy francuskie czasów rewolucji i napoleońskie)
Teksty źródłowe: fragmenty Terezjany, Józefiny, kodeksu karnego i kpk Napoleona.
Dodatkowa literatura (zwłaszcza dla osób nieobecnych na zajęciach): K. Sójka-Zielińska, Historia prawa, Warszawa 2006 lub wcześniejsze wydania, lub A. Dziadzio, Powszechna historia prawa, Warszawa 2008 (odpowiednie fragmenty).
4. Prawo cywilne w późnym średniowieczu, epoce nowożytnej i XIXw.
a. źródła prawa
b. recepcja prawa rzymskiego
c. główne cechy prawa cywilnego średniowiecza i epoki nowożytnej (brak równości wobec prawa, ograniczenia wynikające z istnienia systemu feudalnego, wyznaniowy charakter małżeństwa, patriarchalny charakter prawa rodzinnego)
d. postulaty zmian w prawie cywilnym w epoce oświecenia (zniesienie ograniczeń feudalnych, wprowadzenie wolności gospodarczej i równości wobec prawa, zmiany w prawie cywilnym w okresie rewolucji francuskiej)
e. wielkie kodyfikacje prawa cywilnego
-
Francja – Kodeks Napoleona: zasada wolności gospodarczej i swobody umów (porównać z dzisiejszym rozumieniem; brak ochrony przed wyzyskiem ekonomicznym, brak ochrony konsumenta, przekonanie, że formalna równość wobec prawa jest całkowicie wystarczająca); patriarchalny charakter prawa rodzinnego (bardzo silna władza męża i ojca, mężatka jako wieczyście niepełnoletnia, wycofanie z rewolucyjnej zasady równości małżonków i równego prawa do rozwodu oraz z zasady zrównania praw dzieci prawych i nieślubnych; zakaz poszukiwania ojcostwa; aspekt kontynuacji zmian rewolucyjnych: świecki charakter małżeństwa)
-
Austria – ABGB
-
BGB – pozytywizm prawniczy – charakterystyka; cechy formalne BGB; zmiany w rozumieniu swobody umów i wolności gospodarczej dokonane pod wpływem kierunków socjalistycznych w nauce prawa.
Dodatkowa literatura: (zwłaszcza dla osób nieobecnych na zajęciach): K. Sójka-Zielińska, Historia prawa, Warszawa 2006 lub wcześniejsze wydania, lub A. Dziadzio, Powszechna historia prawa, W-wa 2008 (odpowiednie fragmenty).
Teksty źródłowe:
Fragmenty księgi prawa zwyczajowego okręgu paryskiego, Kodeksu Napoleona, ABGB, BGB.
-
Francja w okresie Wielkiej Rewolucji
-
przyczyny rewolucji
-
Deklaracja Praw Człowieka i Obywatela
-
ideowe źródła deklaracji (doktryna praw naturalnych, umowy społecznej, trójpodział władzy)
-
prawa obywatelskie przewidziane w deklaracji i ich ochrona
-
Konstytucja 3 września 1791 roku
-
główne zasady ustroju Francji
-
władza wykonawcza – kompetencje, odpowiedzialność
-
władza ustawodawcza – skład, kompetencje
-
władza sądownicza
-
zmiany w porównaniu z monarchią absolutną
-
Inne reformy pierwszych lat rewolucji
Teksty źródłowe: Deklaracja Praw Człowieka i Obywatela, konstytucja 1791 roku
-
Wybrane zagadnienia ustroju Francji w XIX i XX wieku
-
Francja w okresie III Republiki
-
powstanie III Republiki
-
charakter konstytucji (trzy ustawy, w zamierzeniu akt o charakterze prowizorycznym)
-
ustrój państwa przewidziany w konstytucji (władza wykonawcza, ustawodawcza i sądownicza, ich powoływanie, skład, wzajemne stosunki)
-
praktyka konstytucyjna a treść konstytucji
-
Francja w okresie V Republiki
-
ustrój państwa przewidziany w konstytucji ( podstawy ideologiczne, władza wykonawcza, ustawodawcza i sądownicza, ich powoływanie, skład, wzajemne stosunki; zwrócić uwagę na pozycję prezydenta w państwie)
Teksty źródłowe: konstytucje III i V Republiki
-
Ustrój Niemiec w okresie II Rzeszy i Republiki Weimarskiej
-
ustrój Związku Północnoniemieckiego
-
zjednoczenie Niemiec
-
ustrój Cesarstwa
-
upadek Cesarstwa i powstanie Republiki Weimarskiej
-
ustrój Republiki Weimarskiej
Teksty źródłowe: konstytucje 1871 i 1919 roku
-
Ustrój Stanów Zjednoczonych
-
ustrój kolonii angielskich w Ameryce płn.
-
Przyczyny buntu przeciw metropolii
-
Deklaracja Niepodległości
-
Spory o kształt ustrojowy powstającego państwa
-
Ustrój Stanów Zjednoczonych na podstawie konstytucji 1787 roku
Teksty źródłowe: Deklaracja Niepodległości, konstytucja 1787 roku.
|