Zagadnienia do ćwiczeń z powszechnej historii państwa I prawa, rok akademicki 2008/2009, prawo zaoczne, I rok

a. źródła prawa (w państwie Franków i na Rusi Kijowskiej)

b. zasada osobowości i terytorialności prawa

c. cechy procesu średniowiecznego

d. środki dowodowe

e. cechy wczesnośredniowiecznego prawa karnego

f. prawo cywilne – rodzina, pozycja kobiety, zasady dziedziczenia.

Teksty źródłowe: Prawo salickie, Ruska Prawda, kapitularz Karola Wielkiego z 802 r. (zwrócić uwagę na cechy wczesnośredniowiecznych zbiorów prawnych i cechy wczesnośredniowiecznego prawa karnego, w szczególności system kar i zasady odpowiedzialności karnej).

2. 
   Prawo karne późnego średniowiecza i epoki nowożytnej
   

1. 
   Źródła (Francja, Rzesza)
   
2. 
   Recepcja prawa rzymskiego
   

d. Zmiany w prawie karnym materialnym (wpływ prawa rzymskiego; publiczny charakter kar, kary cielesne, zanik systemu kar kompozycyjnych; pojęcie winy i usiłowania).

Teksty źródłowe: fragmenty Zwierciadła Saskiego, Constitutio Criminalis Carolina.
3. Prawo karne w oświeceniu i w XIX w.

a. źródła prawa

b. oświeceniowe postulaty zmian w prawie i procesie karnym

c. nowe kodeksy karne i zasady procesu (Terezjana, Józefina, ordynacja o postępowaniu karnym z 1788 r., Franciscana; kodeksy francuskie czasów rewolucji i napoleońskie)

a. źródła prawa

b. recepcja prawa rzymskiego

c. główne cechy prawa cywilnego średniowiecza i epoki nowożytnej (brak równości wobec prawa, ograniczenia wynikające z istnienia systemu feudalnego, wyznaniowy charakter małżeństwa, patriarchalny charakter prawa rodzinnego)

d. postulaty zmian w prawie cywilnym w epoce oświecenia (zniesienie ograniczeń feudalnych, wprowadzenie wolności gospodarczej i równości wobec prawa, zmiany w prawie cywilnym w okresie rewolucji francuskiej)

e. wielkie kodyfikacje prawa cywilnego

• 
  Francja – Kodeks Napoleona: zasada wolności gospodarczej i swobody umów (porównać z dzisiejszym rozumieniem; brak ochrony przed wyzyskiem ekonomicznym, brak ochrony konsumenta, przekonanie, że formalna równość wobec prawa jest całkowicie wystarczająca); patriarchalny charakter prawa rodzinnego (bardzo silna władza męża i ojca, mężatka jako wieczyście niepełnoletnia, wycofanie z rewolucyjnej zasady równości małżonków i równego prawa do rozwodu oraz z zasady zrównania praw dzieci prawych i nieślubnych; zakaz poszukiwania ojcostwa; aspekt kontynuacji zmian rewolucyjnych: świecki charakter małżeństwa)
  
• 
  Austria – ABGB
  
• 
  BGB – pozytywizm prawniczy – charakterystyka; cechy formalne BGB; zmiany w rozumieniu swobody umów i wolności gospodarczej dokonane pod wpływem kierunków socjalistycznych w nauce prawa.
  

Fragmenty księgi prawa zwyczajowego okręgu paryskiego, Kodeksu Napoleona, ABGB, BGB.

5. 
   Francja w okresie Wielkiej Rewolucji
   
   1. 
      przyczyny rewolucji
      
   2. 
      Deklaracja Praw Człowieka i Obywatela
      

• 
  ideowe źródła deklaracji (doktryna praw naturalnych, umowy społecznej, trójpodział władzy)
  
• 
  prawa obywatelskie przewidziane w deklaracji i ich ochrona
  

1. 
   Konstytucja 3 września 1791 roku
   

• 
  główne zasady ustroju Francji
  
• 
  władza wykonawcza – kompetencje, odpowiedzialność
  
• 
  władza ustawodawcza – skład, kompetencje
  
• 
  władza sądownicza
  
• 
  zmiany w porównaniu z monarchią absolutną
  

4. 
   Inne reformy pierwszych lat rewolucji
   

5. 
   Wybrane zagadnienia ustroju Francji w XIX i XX wieku
   
   1. 
      Francja w okresie III Republiki
      

• 
  powstanie III Republiki
  
• 
  charakter konstytucji (trzy ustawy, w zamierzeniu akt o charakterze prowizorycznym)
  
• 
  ustrój państwa przewidziany w konstytucji (władza wykonawcza, ustawodawcza i sądownicza, ich powoływanie, skład, wzajemne stosunki)
  
• 
  praktyka konstytucyjna a treść konstytucji
  

1. 
   Francja w okresie V Republiki
   

• 
  powstanie V Republiki
  

• 
  ustrój państwa przewidziany w konstytucji ( podstawy ideologiczne, władza wykonawcza, ustawodawcza i sądownicza, ich powoływanie, skład, wzajemne stosunki; zwrócić uwagę na pozycję prezydenta w państwie)
  

5. 
   Ustrój Niemiec w okresie II Rzeszy i Republiki Weimarskiej
   
   1. 
      ustrój Związku Północnoniemieckiego
      
   2. 
      zjednoczenie Niemiec
      
   3. 
      ustrój Cesarstwa
      
   4. 
      upadek Cesarstwa i powstanie Republiki Weimarskiej
      
   5. 
      ustrój Republiki Weimarskiej
      

5. 
   Ustrój Stanów Zjednoczonych
   
   1. 
      ustrój kolonii angielskich w Ameryce płn.
      
   2. 
      Przyczyny buntu przeciw metropolii
      
   3. 
      Deklaracja Niepodległości
      
   4. 
      Spory o kształt ustrojowy powstającego państwa
      
   5. 
      Ustrój Stanów Zjednoczonych na podstawie konstytucji 1787 roku